دو تبصرۀ مو شگافانه، از دو شخصیت صاحب قلم و نکته دان.
الیوم با باز نمودن ویب سایت وزین آریانا افغانستان، تبصره های دو شخصیت سخن دان و سخن سنج، یعنی محترم الله محمد خان و محترم حسیب الله خان را به ارتباط مقالۀ اخیرم، که نقدی بود بر مضمون پوهاند صاحب داکتر سید عبدالله کاظم، مایۀ فراغ دل و فروغ دیده ام گردید.
تشخیص کیفیت و حقانیت و استدلال مضمر در یک مضمون، معمولاً از چشم نویسندۀ مقاله و یا تحقیق، تا حدی زیادی، کاری است مشکل، و این امر تعلق می پذیرد، به قضاوت ذوات صاحب نظر و نکته دان و نکته سنج و با انصاف.
به خاطر دارم که بابای مبارزان ملی سید اصیل و حق گوی و حق پسند و نهایت با شهامت یعنی استاد سید خلیل هاشمیان، به محترم الله محمد خان، خطاب بیدل شناس را داده بود.
الله محمد خان در موازات قراء، گویا ابیات کلیات بیدل را به حافظه سپرده است، و بر معانی قلل سلاسل جبال و کتل پر پیچ و خم صعب العبور آن ، مانند شاهین بلند پرواز، بی باکانه و به سهولت بال و پر میکشاید و به طیران لایتناهی آن، و معانی انفس و آفاقش، در مسیر پرواز ابدی قرار دارد، چناکه ذواتی چون استاد سیستانی و استاد کاظم و این خامۀ شکسته به راهش عبور نکرده و نه توان آن، مقدور و میسر است، در تبصرۀ نوازشگر و حوصله افزای خود مینگارند:
«زحمات و حوصلۀ تان در 14 صفحه، حیثیت تاریخ کشور را بالا برده که هر انسان با منطق سالم را متقاعد به این میسازد که به چه قدرت منطقی شما و محترم جهانی صاحب در برابر احیای تاریخ درست کشور تلاش میورزید و به اصطلاح متهم را محکمه تاریخی مینمائید.»
مبصر فرزانه و توانیای دوم، شاغلی حسیب الله خان است، که در قسمت موشگافی وتحلیل و تجزیۀ علمی مطالب مطروحه به مقام استادی رسیده که در ویب سایت افغان جرمن، شخصی دومی را یارای، رقابت با او نیست، این قلم را با تحریر همچو پاراگرافی مفتخر ساخته اند:
«مقالۀ جناب محمد داؤد مومند را در خور ستایش یافتم، زیرا اظهارات جناب ایشان، در راه های تشخیص کانفلکت تاریخ نگاران محترم ما و در راه تجزیه و تحلیل کانفلکت مذکور و هم چنان در راه سراغیابی راه های حل در عرصۀ تاریخ نگاری، همچو مقالات و نوشته های پربار، مؤثر و مفید واقع شده میتواند که ما را قدم به قدم به سمت تاریخ نگاری علمی نزدیک و نزدیکتر ساخته میتواند..»
از اینکه ذوات محترم فوق الذکر با همچو تبصره های طلایی خود، مرا مفتخر ساخاتند و کامنت های شان، موجب تشویق، ترغیب و تشجیع بیشتر از پیشتر میگردد، مایۀ طمانیت روحی ام است و مرا متقاعد ساخت که مبارزۀ حق طلبانۀ این قلم، گل لگد کردن و یا در آب کلوخ انداختن و گذشتن نیست.
ناگفته نماند که این همه توجه و ابراز ممنویت، مانند «تو مرا آخوند بگو، و من ترا ملا» که در ویب سایت افغان جرمن به کرات معمول و قابل ملاحظه و تشخیص است نیست.
پروردگارا ! ما در طی طریق راهی که تو عنایت فرموده ای، شرمنده نساز
آمین یا رب العالمین
