شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان روز دوشنبه ۲۷ نومبر (ششم قوس) میزبان یازدهمین نشست "گفتگوهای امنیتی هرات" بود که از سوی انستیتیوت مطالعات استراتیژیک افغانستان، زیر عنوان "بازخوانی افغانستان: راهکار های متفاوت" راه اندازی شده است.
به گفتهٔ انستیتیوت مطالعات استراتیژیک افغانستان، حدود ۱۵۰ نفر از ۲۵ کشور و سازمان بینالمللی، به شمول دپلوماتهای پیشین امریکایی و اروپایی در این نشست حضور دارند. مسوولان این انستیتیوت گفته اند که از طالبان نیز دعوت شده بود که نمایندگان خود را در این نشست بفرستند، اما هیچ مقام طالبان در این نشست حضور ندارد.
افزون بر حضور برخی مقامهای پیشین افغانستان، به شمول رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان، و رنگین دادفر اسپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان، دهها چهرهٔ مخالف طالبان، عمدتاً رهبران پیشین جهادی افغانستان در این نشست شرکت دارند.
اسپنتا در این نشست گفت که پس از "درهمشکستن و تسلیم جمهوری اسلامی افغانستان به گروه طالبان" حکومت این گروه به "استبداد و اجحاف و آنهم از نوع بدویترین آن" ادامه میدهد. او گفت: "مبارزهٔ مردم ما ادامه دارد و تا رسیدن به آزادی و عدالت ادامه خواهد یافت."
اسپنتا گفت: "طالبان در نتیجهٔ ناکارایی دولت جمهوری اسلامی افغانستان و در پسامد دگرگونیهای ساختاری در نظام سیاسی بین المللی و ایجابات نوین استراتژیک در سطح دنیا به قدرت رسیدند و قدرت را تسلیم گرفتند."
برخی چهرههای شناخته شدهٔ پشتونهای پاکستان، به شمول محسن داور، افراسیاب ختک و بشرا گوهر، اعضای پیشین پارلمان پاکستان، نیز به این نشست دعوت شده اند.
محسن داور در صحبت با صدای امریکا گفت که برگزاری چنین گفتگوها برای افغانستان نیاز مبرم است، زیرا به گفتهٔ وی گروهی با "زور تفنگ" بر افغانستان مسلط شده است.
داور از رویکرد حکومت طالبان در افغانستان نقد کرد و گفت: "طالبان در صدد کسب مشروعیت خارجی اند، اما آنان در مورد کسب مشروعیت از مردم افغانستان فکر نکرده اند."
با آنکه از مسلط شدن طالبان بر افغانستان و تشکیل حکومت آن بیش از دو سال و سه ماه میگذرد، تا اکنون هیچ کشوری حکومت آن گروه را به رسمیت نشناخته است.
بشرا گوهر، یکی از رهبران ارشد جنبش ملی دموکراتیک پاکستان، از مقاومت زنان افغان در برابر طالبان ستایش کرده گفت: "باید شجاعت زنان افغان را تصدیق کنیم، زیرا آنان نه تنها برای حقوق خودشان بلکه برای حقوق زنان در منطقه و فراتر از آن مبارزه میکنند."
طالبان از زمانیکه بر افغانستان مسلط شده اند، محدودیتهای زیادی را بر زنان وضع کرده و زنان و دختران را از حق کار و آموزش به سویهٔ بالاتر از صنف ششم محروم کرده اند.
شکریه بارکزی، عضو پیشین شورای ملی افغانستان، نیز بر اهمیت چنین نشستها تاکید کرد و گفت که نگرانیهای مردم افغانستان در این نشستها بازتاب مییابد.
او در صحبت با صدای امریکا گفت: "این واقعیتها بازتاب یافت که چگونه یک افغانستان به سود منطقه و جهان است، افغانستانی که به سمت تروریستان کشانده میشود و درگیر بحران داخلی و منطقهای است یا افغانستانی که به سوی تعامل جهانی به پیش رفته و در آن تشدد و خشونت جایی ندارد."
رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان در صحبت با صدای امریکا در حاشیهٔ این نشست گفت که بحثها در گفتگوهای امنیتی هرات، اکادمیک و تحقیقاتی بود و جنبهٔ سیاسی نداشت.
نبیل در این نشست گفت: "در خصوص طالبان، فقدان وضاحت، دیدگاه و اجماع در منطقه وجود دارد. دیدگاهها بسیار مختلف است، برخی افغانستان را به صفت سیاهچاله میپندارند و برخی هم به صفت یک فرصت. برگرداندن افغانستان به دست مردم آن کشور، مستلزم حل این دیدگاههای گوناگون است."
برگزار کنندگان گفتگوهای امنیتی هرات گفته اند که در این نشست در ترکیب دستههای متعدد، مسایل مرتبط به افغانستان از جمله "اپارتاید جنسیتی، مسایل امنیتی، کمکهای بشری به افغانستان و موثریت آن" به بحث گرفته میشود.
صدای امریکا در پیوند به برگزاری نشست گفتگوهای امنیتی هرات و نشست اخیر در مورد افغانستان در مسکو که در آن از طالبان دعوت نشده بود، خواستار اظهار نظر طالبان شد، اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان از صحبت با صدای امریکا خودداری کرد.
