تاریخ امروز:
  
  
  
خبر
28.11.2023
یونیسکو وايي، افغانستان کې یې پښتو ویونکو میندو او پلرونو ته د سواد زدکړې "انلاین" کورسونه پيل کړيجدید
بی بی سی

د ملګرو ملتونو کلتوري‌ او علمي اداره یونيسکو وايي، په افغانستان کې یې پرلیکه یا انلاین بڼه پښتو ویونکو میندو، پلرونو او د هغوی کورنیو ته د سواد زدکړې نوي کورسونه پیل کړي دي.

د دغه بنسټ په وینا، د څلورو لسیزو جګړې، طبیعي پېښو او بې‌وزلۍ د افغانستان تعلیمي نظام سخت ځپلی چې له کبله یې په دغه هېواد کې د نړۍ په کچه د لوستو ځوانانو او لویانو شمېر خورا کم دی.

یونیسکو وايي چې د افغانستان یوازې ۴۷ سلنه ځوانان چې عمرونه یې له ۱۵ تر ۲۴ کلنۍ دي، لیک لوست کولای شي خو د لوستو لویانو کچه بیا ایله ۳۱.۴ فیصده ده.

همدا راز یې ویلي چې د دغه هېواد یوازې ۱۷ سلنه ښځې د لیک لوست جوګه دي.


 
28.11.2023
نفجار در کابل؛ جبهه آزادی می‌گوید به دو پاسگاه طالبان حمله کرده استجدید
بی بی سی

رسانه‌های محلی و شماری از شاهدان عینی از شنیده شدن صدای «دو انفجار» در شهر کابل، پایتخت افغانستان، خبر داده‌اند. در عین حال «جبهه آزادی»، گروه نظامی مخالف طالبان با انتشار ویدیویی در ایکس مدعی شده است که افراد این گروه در دو نقطه کابل به دو پاسگاه امنیتی طالبان حمله کرده‌اند.

گزارش‌ها حاکی است که یکی از این انفجارها در منطقه تایمنی در حوزه چهارم حدود ساعت ۷:۳۰ شب به وقت محلی رخ داده‌ است. جبهه آزادی گفته است حمله دیگر در پاسگاهی در حوزه نهم کابل صورت گرفته است. این جبهه مدعی شده که در دو حمله شش عضو طالبان را کشته و سه نفر آن‌ها را زخمی کرده است.

شماری در ایکس (توییتر سابق) نوشته‌اند که پس از انفجار صدای شلیک گلوله را نیز شنیده‌اند.

مسئولان طالبان تاکنون در این مورد چیزی نگفته‌اند.


 
28.11.2023
یونېسف: زمونږ واکسیناتوران له پاکستانه ستنېدونکي افغان ماشومان واکسینويجدید
دآزادی رادیو

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یونېسف وایي، د دوی د واکسیناتوران د ډیورند کرښې دواړو غاړو ته د هغو کورنیو ماشومان واکسینوي چې افغانستان ته راستنېږي.

یونېسف نن دوشنبه پر خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي واکسیناتوران یې هغه ماشومان هم واکسینوي چې د واکسین له پخوانیو پړاونو بې برخې پاته دي.

معلومه نه ده چې د واکسیناتورانو دغه ډلې په کومو سیمو کې فعالیت لري، خو له پاکستانه افغان کډوال تر ډېره د تورخم او سپین بولدک له لارو افغانستان ته را ستنول کیږي.

افغانستان او پاکستان یوازني دوه هېوادونه دي چې تراوسه د پولیو یا د ماشومانو د ګوزڼ ویروس په کې له منځه نه دی تللی.

پولیو یو ډول ویروسي ناروغي ده چې د انسان د فلجېدو لامل ګرځي.

د سږ میلادي کال له پیله په افغانستان کې د دغه ویروس شپږ پېښې ثبت شوي چې ټولې یې په ختیځ ولایت ننګرهار کې دي.


 
28.11.2023
حمله انتحاری بر یک کاروان نظامی که دو کشته به جا گذاشت، توسط یک شهروند افغانستان انجام شده استجدید
صدای آلمان

اردوی پاکستان گفته است که حمله انتحاری بر یک کاروان نظامی که دو کشته به جا گذاشت، توسط یک شهروند افغانستان انجام شده است. این تازه ترین مورد از ادعای اسلام‌آباد در مورد انجام حملات انتحاری توسط شهروندان افغان است.

اردوی پاکستان گفته است که روز یک شنبه یک مهاجم انتحاری سوار بر موترسایکل یک کاروان نظامی را در نزدیکی بنو در مناطق قبایلی نزدیک به مرز افغانستان هدف قرار داد.

اردوی پاکستان گفته است که در این حمله دو تن کشته و هفت تن دیگر به شمول پرسونل نظامی زخمی شده اند.

صفحه اینستاگرام  ما را دنبال کنید!

اردوی پاکستان افزوده است: «بعداً این بمبگذار انتحاری سوار بر موترسایکل یک تبعه افغان شناسایی شد.»

اردوی پاکستان جزئیات نداده است که این مهاجم را چگونه شناسایی کرده است و نام او نیز ذکر نشده است. اداره طالبان در افغانستان به سوال خبرگزاری رویترز در این رابطه پاسخ نداده است.

حکومت پاکستان ماه گذشته اخراج مهاجران بدون مدرک به شمول حدود ۱.۷ میلیون مهاجر افغان را اعلام کرد.


 
28.11.2023
يو افغان په خپل کور کې دننه رسټورانټ جوړ کړى جدید
دامریکا غږ

د پاکستان په راولپنډۍ ښار کې يو افغان په خپل کور کې دننه رسټورانټ جوړ کړى او هغو افغان کډوالو ته خواړه کور ته رسوي چې د پولیسو له خوا د نیول کېدو له ویرې بازارونو ته نشي تللی.

دوه میاشتې کیږي چې د سمنګان ولايت نظام الدين بهمني، د پاکستان پایتخت اسلام اباد ته څېرمه د خپل کور په لاندني پوړ کې د "اوزبيکي پلاو" په نوم دا خوړنځاى پرانیستی دی.

د رسټورانټ چلوونکي وايي، دا چې ډیر شمېر افغان کډوالو د پوليسو له ډاره تر خپلو کورونو پورې محدود دي، نو ځکه دوی خلکو ته د هغوی تر کورونو خواړه رسوي.

تمنا تنها چې په دې رستورانت کې دنده لري، وايي: "په لومړۍ مياشت کې پيرودنکي زيات وو خو د پاکستان له خوا د افغان وګړو پر وړاندې د سخت دريځ له کبله زموږ پيرودونکي هم کم شول نو ځکه مو ډير پام اوس خلکو ته تر کورونو د خوړو رسولو ته ګرځولى او دا خواړه د هغوی تر کورونو وړو."

د رسټورانټ مالک نظام الدين بهمني وايي، له دې لارې د ژوند اړتیاوې پوره کوي او همدارنګه غواړي د افغانستان خواړه نړۍ ته ور وپیژني.

هغه امریکا غږ ته وویل: "غواړو افغاني کلتور دې ځاى [ پاکستان] ته ور وپيژنو او ورسره خپلې اقتصادي اړتياوې هم دلته پوره کړو. نو د همدې لپاره مو دا رستورانت جوړ کړ."

د اوزبیک پلاو رسټورانټ ته مشتریانو کې د افغانانو ترڅنګ ځینې ځايي خلک هم شامل دي. په هغو کې یوه د راولپنډۍ اوسېدونکې شارون ده.

هغې وویل: "زه چې دلته په اول ځل راغلې وم، د دوی خواړه مې ډير خوښ شول. موږ پاکستانيان خو ترخه خواړه خوښوو خو چې کله مې دا افغاني پلاو وخوړ خوند يې ډير عالي و."

ریانا نوري چې څلور میاشتې وړاندې پاکستان ته ګډه شوې او اوس په اسلام اباد کې اوسیږي، وايي، د اوزبیک پلو په رستورانت یې د وطن مینه ماتیږي.

هغې وویل: "په دې څلورو مياشتو کې چې پاکستان ته راغلي يو... پاکستاني خواړه مو ډیر خوړلي خو افغاني خواړو ته نه رسيږي. د ازبيکي پلاو خوړو او دې چاپيريال راته د هېواد احساس راکړ."

د نظام الدين بهمني تر څنګ لسګونه افغانان چې تازه پاکستان ته کډوال شوي، د ميليونونو روپيو پانګونې سره يې په دغه هېواد کې لوى او واړه کاروبارونه پيل کړي او وايي خپل د ژوند ورځنۍ چارې په داسې حال کې پر مخ وړي چې راتلونکی یې ناڅرګند دی.


 
28.11.2023
"گفتگوهای امنیتی هرات" جدید
باختر

شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان روز دوشنبه ۲۷ نومبر (ششم قوس) میزبان یازدهمین نشست "گفتگوهای امنیتی هرات" بود که از سوی انستیتیوت مطالعات استراتیژیک افغانستان، زیر عنوان "بازخوانی افغانستان: راهکار های متفاوت" راه اندازی شده است.

به گفتهٔ انستیتیوت مطالعات استراتیژیک افغانستان، حدود ۱۵۰ نفر از ۲۵ کشور و سازمان بین‌المللی، به شمول دپلومات‌های پیشین امریکایی و اروپایی در این نشست حضور دارند. مسوولان این انستیتیوت گفته اند که از طالبان نیز دعوت شده بود که نمایندگان خود را در این نشست بفرستند، اما هیچ مقام طالبان در این نشست حضور ندارد.

افزون بر حضور برخی‌ مقام‌های پیشین افغانستان، به شمول رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان، و رنگین دادفر اسپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان، ده‌ها چهرهٔ مخالف طالبان، عمدتاً رهبران پیشین جهادی افغانستان در این نشست شرکت دارند.

اسپنتا در این نشست گفت که پس از "درهم‌شکستن و تسلیم جمهوری اسلامی افغانستان به گروه طالبان" حکومت این گروه به "استبداد و اجحاف و آن‌هم از نوع بدوی‌ترین آن" ادامه می‌دهد. او گفت: "مبارزهٔ مردم ما ادامه دارد و تا رسیدن به آزادی و عدالت ادامه خواهد یافت."

اسپنتا گفت: "طالبان در نتیجهٔ ناکارایی دولت جمهوری اسلامی افغانستان و در پسامد دگرگونی‌های ساختاری در نظام سیاسی بین المللی و ایجابات نوین استراتژیک در سطح دنیا به قدرت رسیدند و قدرت را تسلیم گرفتند."

برخی چهره‌های شناخته شدهٔ پشتون‌های پاکستان، به شمول محسن داور، افراسیاب ختک و بشرا گوهر، اعضای پیشین پارلمان پاکستان، نیز به این نشست دعوت شده اند.

محسن داور در صحبت با صدای امریکا گفت که برگزاری چنین گفتگوها برای افغانستان نیاز مبرم است، زیرا به گفتهٔ وی گروهی با "زور تفنگ" بر افغانستان مسلط شده است.

داور از رویکرد حکومت طالبان در افغانستان نقد کرد و گفت: "طالبان در صدد کسب مشروعیت خارجی اند، اما آنان در مورد کسب مشروعیت از مردم افغانستان فکر نکرده‌ اند."

با آنکه از مسلط شدن طالبان بر افغانستان و تشکیل حکومت آن بیش از دو سال و سه ماه می‌گذرد، تا اکنون هیچ کشوری حکومت آن گروه را به رسمیت نشناخته است.

بشرا گوهر، یکی از رهبران ارشد جنبش ملی دموکراتیک پاکستان، از مقاومت زنان افغان در برابر طالبان ستایش کرده گفت: "باید شجاعت زنان افغان را تصدیق کنیم، زیرا آنان نه تنها برای حقوق خودشان بلکه برای حقوق زنان در منطقه و فراتر از آن مبارزه می‌کنند."

طالبان از زمانیکه بر افغانستان مسلط شده اند، محدودیت‌های زیادی را بر زنان وضع کرده و زنان و دختران را از حق کار و آموزش به سویهٔ بالاتر از صنف ششم محروم کرده اند.

شکریه بارکزی، عضو پیشین شورای ملی افغانستان، نیز بر اهمیت چنین نشست‌ها تاکید کرد و گفت که نگرانی‌های مردم افغانستان در این نشست‌ها بازتاب می‌یابد.

او در صحبت با صدای امریکا گفت: "این واقعیت‌ها بازتاب یافت که چگونه یک افغانستان به سود منطقه و جهان است، افغانستانی که به سمت تروریستان کشانده می‌شود و درگیر بحران داخلی و منطقه‌ای است یا افغانستانی که به سوی تعامل جهانی به پیش رفته و در آن تشدد و خشونت جایی ندارد."

رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان در صحبت با صدای امریکا در حاشیهٔ این نشست گفت که بحث‌ها در گفتگوهای امنیتی هرات، اکادمیک و تحقیقاتی بود و جنبهٔ سیاسی نداشت.

نبیل در این نشست گفت: "در خصوص طالبان، فقدان وضاحت، دیدگاه و اجماع در منطقه وجود دارد. دیدگاه‌ها بسیار مختلف است، برخی افغانستان را به صفت سیاه‌چاله می‌پندارند و برخی هم به صفت یک فرصت. برگرداندن افغانستان به دست مردم آن کشور، مستلزم حل این دیدگاه‌های گوناگون است."

برگزار کنندگان گفتگوهای امنیتی هرات گفته‌ اند که در این نشست در ترکیب دسته‌های متعدد، مسایل مرتبط به افغانستان از جمله "اپارتاید جنسیتی، مسایل امنیتی، کمک‌های بشری به افغانستان و موثریت آن" به بحث گرفته می‌شود.

صدای امریکا در پیوند به برگزاری نشست گفتگوهای امنیتی هرات و نشست اخیر در مورد افغانستان در مسکو که در آن از طالبان دعوت نشده بود، خواستار اظهار نظر طالبان شد، اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان از صحبت با صدای امریکا خودداری کرد.