10.12.2023 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو د خوړو او درملو اداره چې یوه له مهمو هغو بلل کېږي، د مسلکي کسانو او متخصصینو له جدي کمښت سره مخامخ ده. د دې ادارې اوسنی مشر ډاکټر عبدالباري عمر وايي، سږ کال یې د ازادو سیالیو له لارې لس یا یوولس ځله د سلګونه تشو بستونو د ډکولو لپاره ازموینې اخیستې خو وړ کسان یې نه دي موندلي. ښاغلی عمر چې د برېښنایي ازموینو په پرانیستغونډه کې یې خبرې کولې وایي: "د خوړو او درملو د برخې متخصصین په افغانستان کې ډېر کم دي او دې برخې چندان کار نه دی شوی، موږ د خوړو د خوندیتوب لپاره په ټول هېواد کې لس نفره هم متخصصین نه شو پوره کولای." دغه طالب چارواکی بیا هم په دې برخه کې د شته تشې پړه په تېر جمهوري حکومت ور اچوي چې ګواکي دې مهمې برخې ته یې کار نه دی کړی. خو د رپوټونو له مخې واک ته د طالبانو بیا راستنېدو نه وروسته په تېرو څه د پاسه دوو کلونو کې سلګونه او آن زرګونه علمي کادرونه او د مختلفو برخو متخصصین له هېواده وتلو ته مجبور شوي.  د عکس سرچینه،ADFA د دې خلکو د وتلو ځینې لاملونه هم هلته پر زدکړو لګېدلي بندیزونه، پر ځای یې د نامسلکي کسانو ګمارل، اقتصادي ستونزې، بهر ته د تللو فرصتونه او ګڼ نور ټولنیز محدودیتونه بلل شوي. داسې کره شمېرې او مالومات نه شته چې وښيي د افغانستان د خوړو او درملو ملي ادارې څومره متخصصین او مسلکي کسان له افغانستانه وتلي دي. د طالبانو حکومت دغه چارواکی بیا وایي په حکومت کې یې ګومارنې له واسطو او خپلوۍ پالنې پرته ترسره کېږي او وایي حکومت یې ژمن دی چې "کار اهل د کار ته وسپاري." خو د طالبانو پر حکومت لویه نیوکه دا ده چې په حکومت کې یې په لوړو او مهمو څوکیو یوازې د خپلې ډلې هغه کسان ګوماري چې د جګړو پر وخت یې همفکره او پلویان وو. آن تر دې چې د ځینو پوهنتونونو مشران یې داسې کسان ګومارلي چې پوهنتونونو کې د تدریس یا دندې هیڅ تجربه نه لري. ښاغلی عمر دارنګه د ټولو ستونزو حل په زدکړو پورې تړلی او په ټکو یې: "اوس باید تعلیم ته ډېر کار وشي ترڅو افغانستان له اقتصادي پلوه په ځان بسیا شي." پر زدکړو د دغه طالب چارواکي ټینګار داسې مهال کېږي، چې د ۲۰۲۱ کال اګست وروسته واک ته طالبانو بیا راستنیدلو وروسته د افغانستان پر نیمو وګړو یعنې نجونو له شپږم ټولګي پورته ښوونځي او لوړو زدکړو دروازې تړل شوې دي.
|
10.12.2023 بی بی سی حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران گفته است که «طالبان، داعش نیست و بخشی از واقعیت جامعه افغانستان است». به گزارش ایرنا، آقای عبداللهیان امروز در سخنانی در دانشکده فنی دانشگاه تهران در پرسش و پاسخ با دانشجویان با اظهار این موضوع تاکید کرد: «امروز طالبان در افغانستان علیه داعش میجنگد، این به این معنا نیست که طالبان نباید دولت فراگیر تشکیل بدهد و این به این معنا نیست که از اقوام دیگر باید در افغانستان غافل ماند». او افزود که «راهحل در افغانستان تشکیل دولت فراگیر است و طالبان قول دادهاند که ما در این مسیر حرکت خواهیم کرد. آینده افغانستان به این سمت و سو خواهد رفت.» روز گذشته، ذبیحالله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان، در همین رابطه در ایکس نوشت که حکومت طالبان «به هیچ کس در هیچ کجا وعده حکومت همهشمول نداده است.» در گذشته هم وزیر خارجه و مقامهای طالبان به درخواست تشکیل دولت فراگیر از سوی وزیر خارجه ایران واکنش تندی نشان داده بودند
|
10.12.2023 دآزادی رادیو د امریکا د خزانې وزارت له خوا پر دوو طالب چارواکو د تحریمونو تر لګولو ورسته افغانستان لپاره د دغه هیواد یو شمېر چارواکو ویلي چې دا کسان د ښځو او نجونو په وړاندې د بشري حقونو په جدي سرغړونو کې ښکېل دي. د امریکا د خزانې وزارت تازه تېره ورځ د بشري حقونو د ورځې او د بشري حقونو د نړیوالې اعلامیې د ۷۵ مې کلیزې په مناسبت د افغانستان په ګډون په څو نورو هېوادونو کې د شلو کسانو نومونه د بندیزونو نوملړ ته ورزیات کړل چې له بشري حقونو نه په سرغړونه تورن دي. په دې کسانو کې د طالبانو د حکومت د امر بالمعروف او نهي عن المنکر وزارت د سرپرست محمد خالد حنفي او د علومو اکاډمۍ د رئیس فرید الدین محمود نومونه هم شامل دي. د افغانستان لپاره د امریکا د متحده ایالاتو ځانګړي استازي، ټام ویست په خپله اېکس پاڼه د خپل هېواد د خزانې وزارت د اعلامیې په خپرولو سره لیکلي چې دا طالب چارواکي د افغانانو د بشري حقونو په جدي سرغړونو کې ښکېل دي. د افغانستان لپاره د متحده ایالاتو شارژدافیرې کرڼ ډیکر هم پر خپله اېکس پاڼه یاد طالب چارواکي په افغانستان کې د ښځو او نجونو د بشري حقونو په جدي سرغړونو کې ښکېل ګڼلي، لیکلي یې دي: "موږ دوی د دې لپاره مسوول ګڼو چې دوی د افغانستان نیمایي نفوس له خپلو حقونو بې برخې کړي دي."
په همدې حال کې د افغان ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکا ځانګړې استازې رینا امیري دغه بندیزونو ته په اشارې ویلي، باید له هغه کسانو سره حساب کتاب ته دوام ورکړل شي چې د افغان ښځو او نجونو په ځورولو کې ښکیل دي. اغلې امیرې هم په خپله اېکس پاڼه لیکلي چې د طالبانو تبعیضي فرمانونه چې ښځې او نجونې په نښه کوي په نړۍ کې د بشري حقونو تر ټولو ناوړه سرغړونې دي. د طالبانو حکومت بیا د متحده ایالاتو دغه تازه بندیزونه غندلي او دا یې تېرو ناکامو تجربو تکرار بللی دی. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد تېره شپه ناوخته پرخپله اېکس پاڼه لیکلي چې د فشار راوړل د حل لاره نه ده.
|
10.12.2023 صدای آلمان با پایان سال تعلیمی افغانستان، دخترانی که از صنف ششم فارغ شدند، با اشک و ناامیدی مکتب را ترک کردند و بجای ادامه آموزش، خانهنشین شدند.
مریم ۱۳ ساله باشنده شهر کابل که امسال صنف ششم را به پایان رسانده است میگوید از این که نمیتواند دیگر به مکتب برود، ناامید است و از طالبان میخواهد مانع تعلیم دختران نشوند. او به دویچه وله گفت: «ما دیروز با همدیگر خداحافظی کردیم بخاطری که دیگر نمیتوانیم در یک صنف بنشینیم.» صفحه اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید این دانش آموز میگوید آرزو داشت حقوق دان شود و از حقوق خود و زنان و دختران دیگر دفاع نماید، اما از این که دیگر نمیتواند به مکتب برود «ناامید» است.
|
10.12.2023 دامریکا غږ ټاکل شوې چې د قطر په پایتخت دوحه کې په یو دوه ورځیني نړیوال کنفرانس کې د طالبانو له خوا د افغان میرمنو او نجونو پر زده کړو د لګیدلو محدودیتونو او ورته د حل لارو د لټولو په اړه یو شمیر نړیوال کارپوهان او د ځینو حکومتونو استازي خبرې وکړي. د "زده کړې هغې ته" ترعنوان لاندې د افغان میرمنو د وضعیت په اړه ددغه کنفرانس بندوبست د قطر د کړکیچ او بشري څیړنو د مرکز له خوا د قطر او د اندونیزیا د بهرنیو چارو وزارتونو سره په ګډه شوی دی. د کړکیچ او بشري څیړنو د مرکز له خوا په خپره شوې خبرپاڼه کې ویل شوي چې یو ورکشاپ به د دوحه ټولنې (Doha Forum) له خوا د ډسمبر لسم (لیندۍ ۱۹) او یوولسم (لیندۍ ۲۰) په دوحه کې جوړ شي. ددغه مرکز د معلوماتو پراساس په دې ورکشاپ کې به وتلي کارپوهان، د نړیوالو سازمانونو استازي او د افغانستان په چارو کې د ښکیلو غاړو استازي زده کړو ته د افغان میرمنو د لاس رسي په مخ کې د پرتو خنډونو په اړه به خپل نظریات کډونوالو سره شریک کړي. په دې خبر پاڼه کې ویل شوي: "ددغه ورکشاپ موندنې به یوه ورځ وروسته د دوحه ټولنې او د پالیسۍ جوړونکو ګډون کوونکو او مفکرینو ته وړاندې شي، هغوی به سږکال د "ګډې راتلوونکی د جوړولو" ترنامه لاندې په دوحه کې سره راټلویږي". ددغه ورکشاپ تنظیموونکو په یو بیان کې ویلي چې قطر او اندونیزیا پرملتونو د زده کړو ژوره اغیز او د زده کړو له لارې د افغان میرمنو د ځواکمنیدلو اهمیت خورا زیات درک کوي. په دې برخه کې د ورکشاپ ټول شوي معلومات به د راتلوونکواساسي سپارښتونو په توګه په دوحه کې په لوړه کچه جوړیدونکي دوییمې غونډې ته وړاندې شي. دا خبر پاڼه وايي چې د جګړې، لوږې طبیعي ناورینونو، بې ځایه کیدو او جنسیت پر بنسټ توپیرونو څخه زیږیدلې ننګونو ته به پاملرنه وشي او ورکشاب به په دغو موضوعاتو یو ژور بحث وکړي او داسې سترایژیو ته به وده ورکړي چې ښځو ته د زده کړو زمینه برابره کړي. ددې ورکشاپ تنظیموونکو ویلي چې په دې ورکشاپ کې به افغان، عرب او نړیوال تخنیکي ماهران، پوهان، فعالان اوسیاسیون د حکومتي، غیر حکومتي او نړیوالو او اکاډمیکو ادارو پوهان برخه واخلي. د کړکیچ او بشري څیړنو مرکز ددې دمخه هم د افغانستان د وضعیت په اړه یوشمیر کنفرانسونه جوړ کړي دي. د طالبانو حکومت د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې په افغانستان کې واک ته د بیا رسیدلو وروسته اصلآ د نجونو د لومړنۍ دورې څخه پورته ښوونځیو کې د زده کړو اجازه نه ده ورکړې. همداشان د ۲۰۲۲ کال د ډسمبر د میاشتې په وروستیو کې یې په پوهنتونونو او لوړو زده کړو په موسسو کې هم د نجونو په زده کړو بندیز لګولی دی. د طالبانو حکومت د پوهنې او روغتیا د سکټورونو پرته د ملګرو ملتونو په ګډون په دولتي او غیر دولتي ادارو کې د ښځو په کار باندې هم بندیز لګولی دی. طالبانو حکومت ددغو اقداماتو سربیره ښځې عمومي حمامونو، تفریحي پارکونو او ورزشي کلپونو ته د تللو څخه هم منع کړي او له کور بهر یې پر ښځو د حجاب اغوستل او په اوږدو سفرونو کې د محرم د لرلو شرطونه هم ایښي دي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا د ښځو پر وړاندې د طالبانو د حکومت دا کړنې د جنسیت پر بنسټ سیستماتیک تبعیض بللی او د طالبانو څخه یې په فوري ډول ددغو محدودیتونو د لغوه کیدو غوښتنه کړې ده. د طالبانو د حکومت چارواکو ویلي چې د نجونو په زده کړو لګیدلي محدودیتونه دایمي نه دي او دا حکومت د اسلامي شریعت په چوکاټ کې د نجونو او ښځو حقونو ته ژمن دی.
|
10.12.2023 صدای امریکا قرار است تعدادی از کارشناسان بینالمللی و نمایندگان برخی از دولتها در یک کنفرانس دو روزه بینالمللی در دوحه، پایتخت قطر، در مورد محدودیتهای اعمالشدۀ طالبان بر تحصیل و آموزش زنان و دختران افغان گفتگو کنند. این همایش را زیر نام "آموزش برای او، پیشرفت برای همه" مرکز مطالعات بحران و بشردوستانۀ قطر و وزارتهای خارجۀ قطر و اندونیزیا سازماندهی کرده است. مرکز مطالعات بحران و بشردوستانۀ قطر با نشر بیانیهای گفته است که این همایش، قبل از نشست دوحه امسال که در ۱۰ و ۱۱ دسمبر (۱۹ و ۲۰ قوس) برگزار میشود، دایر شده است. بر اساس اعلامیه، کارشناسان برجسته، سازمانهای بینالمللی و سهامداران گرد هم میآیند تا موانعی را که مانع دسترسی زنان افغان به آموزش با کیفیت میشوند، برطرف کنند. مرکز مطالعات بحران و بشردوستانۀ قطر گفته است: "چالشهای ناشی از درگیری، فقر، آفات طبیعی، آوارگی و نابرابریهای جنسیتی نیازمند توجه متمرکز است و این همایش بستری برای بحثهای عمیق، به اشتراک گذاشتن بهترین شیوهها و توسعه استراتیژیهایی برای توانمندسازی آموزش زنان فراهم میکند". اعلامیه گفته است که سپس یافتههای این همایش روز بعد در نشست دوحه (Doha Forum) به مخاطبانی از سیاستگذاران و رهبران فکری که امسال با موضوع ساختن آیندههای مشترک گرد هم میآیند، ارایه میشود. تعریف چالشها، حمایت از تلاشهای بینالمللی، تسهیل تبادل دانش، و ارایه توصیههایی برای بهبود بخش آموزش بهویژه برای زنان افغان اهداف این همایش خوانده شده است. بر اساس معلومات مرکز مطالعات بحران و بشردوستانۀ قطر، این همایش با یک جلسه افتتاحیه و به دنبال آن چهار جلسه موضوعی، برای تشویق مشارکت فعال و بحث عمیق طراحی شده است. اعلامیه گفته است: "این چهار جلسه موضوعی بر آموزش رسمی، آموزش غیررسمی مبتنی بر جامعه، تامین مالی و مشارکت جهانی برای تامین مالی آموزش و راه حلهای دیجیتلی برای آموزش متمرکز خواهند بود". تنظیمکنندگان این همایش گفته اند که کارشناسان فنی، دانشمندان، فعالان و سیاستمداران افغان، عرب و بینالمللی، سازمانهای دولتی، غیردولتی و دانشگاهی در این همایش اشتراک خواهند کرد. این همایش در حالی برگزار میشود که طالبان پس از بازگشت به قدرت در افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱، به دختران اجازه آموزش در مکاتب بالاتر از مقطع ابتدایی را ندادند. همچنان در پایان دسمبر۲۰۲۲ تحصیل دختران در دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی را ممنوع کردند. علاوه بر این، حکومت طالبان به جز از چند سکتور معدود به شمول صحت و معارف، محدودیتهای فزایندهای را بر کار زنان در نهادهای دولتی و غیردولتی به شمول ادارههای ملل متحد وضع کرد. افزون بر این اقدام سختگیرانه، حکومت طالبان زنان را از رفتن به حمامهای عمومی، پارکهای تفریحی و کلپهای ورزشی نیز منع کرده و شرایطی را برای زنان برای داشتن حجاب در خارج از خانه و داشتن محرم در سفرهای طولانی وضع کرده است. شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، این رویکرد حکومت طالبان علیه زنان را تبعیض سیستماتیک بر اساس جنسیت خوانده و از طالبان خواسته است که بیدرنگ این محدودیتها را لغو کند. گرچه مقامات طالبان گفته اند که ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران و زنان افغان دایمی نیست و حکومت این گروه بر حقوق زنان در چوکات شرعیت متعهد است، اما در عمل هیچ پیشرفتی در این زمینه دیده نمیشود. در همین حال، یک ارزیابی مستقل ملل متحد، به رسمیت شناختن حکومت طالبان را با پابندی این گروه به تعهدات و مکلفیتهای بینالمللی افغانستان مرتبط دانسته و از طالبان خواسته است تا فوراً محدودیتهای گسترده بر حق کار و تحصیل زنان را لغو کند.
|
09.12.2023 بی بی سی د ملګرو ملتونو په امنیت شوراه کې امریکا هغه وړاندیز رد کړی چې په غزه کې یې د اوربند غوښتنه کړې وه. د امنیت شورا په نننۍ رایه اچونه کې یوازینی هېواد امریکا وه چې د دغې شورا غوښتنې ته یې منفي رایه ورکړه د بریتانیا استازي بیا خپله رایه ونه کاروله. له رایې اچونې وروسته په ملګرو ملتونو کې د امریکا استازي رابرټ ووډ وویل، د اوربند لپاره د امنیت شورا طرحه په چټکۍ جوړه شوې او "مناسبه مشوره" نه ده شوې. نوموړي ټینګار کاوه چې هېواد یې د داسې اوربند ملاتړ نه شي کولای چې "د بلې جګړې تخم شیندي." د چین، فرانسې، روسیې، جاپان او ګڼو هېوادونو استازو د امریکا دغه پرېکړه نهیلي کوونکې وبلله. د چین سفیر امریکا په دوه مخې تورنه کړه چې له یوې خوا د جګړې پای ته رسول غواړي او له بلې خوا د اوربند مخالفت کوي. د روسیې استازي بیا به دغه ورځ "د بشریت په تاریخ کې توره ورځ" وبلله او وايي تاریخ به د واشنګټن پر پرېکړه قضاوت کوي. له رایې اچونې مخکې، د امریکا استازي ویلي و، په سیمه کې د تل پاتې سولې غوښتونکې ده چې له مخې یې اسرائیل او فلسطینیان په ګډه پکې ژوند وکړي خو زیاتوي دمګړۍ د بېړني اوربند ملاتړ نه شي کولای. امریکا د ملګرو ملتونو امنیت شورا دایمی غړی دی چې په خپلې دې پرېکړې سره د ملګرو ملتونو د عمومي منشي له خوا د بېړني اوربند وړاندیز وېټو کړ.  د عکس سرچینه،REUTERS د عکس تشریح،د ملګرو ملتونو سرمنشي له رایې اچونې مخکې د امنیت شورا غړو ته ویلي چې دغه وړاندیز ته مثبته رایه ورکړي. د ملګرو متلونو عمومي منشي انتونیو ګوتېرېش د غزې روان وضعیت په تړاو د امنیت شورا ور بلل شوې غونډې ته خپله وینا کې وویل چې د بېړني اوربند لپاره خپله رایه وکاروي. ښاغلي ګوتېرېش د غونډې ګډونوالو ته وویل: "د غزې خلک په یوه وژونکي توپان کې راګېر دي، نړیواله ټولنه باید له هرې ممکنې لارې د دوی دې غمیزې ته د پای ټکی کېږدي." نوموړي دارنګه غوښتنه وکړه چې بشري دوستانه اوربند ته رایه ورکړل شي، څو د ملکي خلکو ژوند وژغورل شي او هغوی ته بېړنۍ مرستې ورسول شي. تېره چارشنبه، انتونیو ګوتېرېش، د ملګرو ملتونو د منشور د ۹۹ مادې له مخې د سرمنشي د واکونو په کارولو سره په غزه کې د دایمي اوربند غوښتنه وکړه.
|
09.12.2023 بی بی سی ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان میگوید گفتههای مطرح شده در مورد اینکه «فهرست» از افراد برای تشکیل حکومت فراگیر به طالبان داده شده «حقیقت ندارد» و طالبان به هیچ کس وعده ایجاد چنین حکومتی را نیز نداده است. گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی که در کابل زندگی میکند، روز جمعه در یک برنامه آنلاین با اعضای این حزب گفت «یک فهرست» به حکومت طالبان داده شده تا حکومتی فراگیر بسازد. او با اشاره به نشستهای اخیر مخالفان طالبان در مسکو، دوشنبه و وین، افزود: «احتمالاً این کشورها که منافع استراتژیک خود را با وضعیت افغانستان گره زدهاند، در عقب آنها هستند و میخواهند فشار وارد کنند».
|
09.12.2023 دآزادی رادیو د افغانستان مخکیني ولسمشر محمد اشرف غني ویلي چې پاکستان او ایران د سیاسي او اقتصادي ستونزو له امله له خپلو هېوادونو د افغان کډوالو د ایستلو لړۍ پیل کړې ده. په داسې حال کې چې له پاکستان او ایرانه د بې اسناده افغان کډوالو د ایستلو لړۍ روانه ده مخکیني افغان ولسمشر محمد اشرف غني او د پاکستان پخواني صدارعظم عمران خان په زور د کډوالو د ستنولو په بهیر سختې نیوکې کړي دي. محمد اشرف غني د کډوالو په زوره ستنول ظالمانه او د نړیوالو اصولو خلاف بللي او عمران خان بیا ویلي چې دا کړنه به د پاکستان په اړه افغانانو کې منفي احساسات پيدا کړي او د کابل او اسلام اباد ترمنځ اوږد مهاله اړیکې به خرابې کړي. د افغانستان مخکیني ولسمشر 'د ژوند لار' په نوم د پوډ کاستونو د یوې نوې پیل شوې لړۍ په لومړۍ خپرونه کې چې تازه د هغه پر ایکسپاڼه خپره شوې ویلي چې پاکستان او ایران د سیاسي او اقتصادي ستونزو له امله له خپلو هېوادونو د افغان کډوالو د شړلو لړۍ پیل کړې ده. غني ویلي: "اوسمهال افغانستان ته د نړیوالې ټولنې پام په بېساري ډول کم شوی او اوس موږ د سومالیا په صف کې ولاړ یوو." نوموړي ویلي چې نړیوالې ټولنې د کډوالو د اخراج په برخه کې په پاکستان او ایران فشار نه دی راوستی، خو غني ټینګار وکړ چې افغانستان باید د ګاونډیو هېوادونو د سیاسي فشار د پای ته رسولو لپاره د افغان کډوالو د بېرته ستنېدو شرایط برابر کړي.
غني دغه شان ویلي چې د دغو کډوالو د ستونزو د حل لپاره باید افغانستان په کال کې نهه سلنه اقنصادي وده ولري، که څه هم نوموړي د افغانستان اقتصادي ودې ته خوشبینې ښودلې، خو ویلي چې په افغانستان کې د طالبانو نظام مشروع نه دی او له همدې امله افغانستان اوسمهال په بېلابېلو برخو کې شا تګ کړی دی. هغه وويل، په افغانستان کې د پاسپورټونو پراخې غوښتنې ښيي چې خلک د راتلونکي په اړه ناهیلي دي او د ښځو پر زده کړو بنديز له افغانستان څخه د کډوالې نوې څپې ته لاره هواره کړې ده. دا په داسې حال کې ده چې تازه د افغانستان لپاره د متحده ایالاتو د ځانګړي استازي ټوماس وېسټ په مشرۍ یو پلاوي د کډوالو د ستونزو په اړه پاکستان ته سفر کړی او د دې هېواد به بېلابېلو چارواکو سره یې په خبرو کې له افغان کډوالو سره د پاکستان په مرسته ټینګار کړی دی. په همدې حال کې د پاکستان پخواني صدراعظم عمران خان په یوه اعلامیه کې چې د هغه په ایکسپاڼه خپره شوې ویلي چې د یو اعشاریه پنځه میلیونه کډوالو ساتل د داسې یو هېواد لپاره چې ۲۵۰ میلیونه نفوس لري دروند بار نه دی.
عمران خان چې دا مهال په زندان کې دی په دې اعلامیه کې ویلي :"هغه کسان چې د جنګ او نورو ستونزو له امله کډوالۍ ته اړ شوي له هغوی سره ښه چلند او درناوی پر موږ فرض دی." نوموړي ویلي چې پاکستان ته د یوې خوندي راتلونکې لپاره اړینه ده چې دغه هېواد خپلو ګاونډیو سره ښې اړیکې ولري. پاکستان د تېر نومبر میاشتې له لومړۍ نېټې وروسته له دې هیواده د بې اسناده افغان کډوالو د ویستلو لړۍ پیل کړې ده. د راپورونو پر بنسټ تر دې دمه له څلور لکه ډېر افغانان خپل هیواد ته ستانه شوي دي. د افغانستان بل ګاونډي ایران هم په وروستیو کې د بې اسناده افغان کډوالو ایستل پیل کړي دي. یو شمېر افغانان چې تازه له پاکستان او ایرانه افغانستان ته ستانه شوي، وايي چې په داسې حال کې چې ژمی پیل شوی په خپل هېواد کې د کار او روزګار د نه موجودیت له امله له سختو اقتصادي ننګونو سره مخ دي. له پاکستانه تازه ستون شوي محمد الله ازادي راډيو ته وویل: "له سختې یخنۍ سره مخ یو، نه د سون توکي شته او نه یې د اخیستلو توان لرو، ځکه کار روزګار نه شته او د سون توکو د اخیستو لپاره پیسو ته اړتیا ده. موږ سره هیچا همکاري نه ده کړې. باید موږ ته د خلکو پام واوړي تر څو موږ سره حکومت مرسته وکړي." له ایرانه هم یو ستون شوی افغان کډوال ورته څرګندونې وکړې. حسیب الله الکوزي ازادي راډيو ته وویل: "اوس چې افغانستان ته ستانه شوي یوو، دلته کار نه شته. د ژمي په دې موسم کې د کار او ډوډۍ پیدا کول خورا سخت شوي دي، حکومت هم مرسته نه کوي. ټول راستانه شوي افغانان له سختو ستونزو سره لاس او ګرېوان دي." دا په داسې حال کې ده چې له دې وړاندې ګڼو نړیوالو بنسټونو هم ویلي چې د ژمي په درشل کې ستانه شوي افغان کډوال په کور دننه له سختو ننګونو سره مخ دي او لاسنیوي ته اړتیا لري. د خوړو نړیوال پروګرام یا 'ډبیلو ایف پي' څو ورځې وړاندې ویلي وو چې افغانستان ته د ستنېدونکي افغانان له ډلې په هر درېیو کسانو کې یو یې لا هم نه پوهېږي چې د راتلونکې وخت خواړه له کومه کړي.
|
09.12.2023 صدای آلمان اداره طالبان اظهارات تازه گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، در مورد درخواست امریکا از طالبان برای تشکیل حکومت فراگیر را رد کرده است. سخنگوی طالبان گفته که سخنان آقای حکمتیار در این زمینه "درست" نیست.
رهبر حزب اسلامی در تازهترین اظهاراتش در کابل ادعا کرده که گویا ایالات متحده امریکا با سپردن فهرستی به طالبان، از این گروه خواسته تا حکومت همه شمول تشکیل دهند. وی با اشاره به تشکیل گروههای مختلف مخالف طالبان و جلسات اخیر آنها از جمله در مسکو و ویانا گفته است: «طبیعی است که کشورها به آسانی به کسی اجازه برگزاری چنین نشستهایی را نمیدهند. طبیعی است که این کشورها به خاطر اهداف استراتژیک خود چنین نشستهایی را برگزار کرده و میخواهند فشار وارد کنند.» حکمتیار گفته است: «حقیقت این است که در این شب و روز امریکا لحن خود را در مورد طالبان تغییر داده و در موقفش تغییر وارد نموده است.» وی با اشاره به توافقنامه دوحه میان امریکا و طالبان اضافه کرده است: «حتی گفته میشود که امریکا از طالبان خواسته که براساس معاهده دوحه باید حکومت همه شمول تشکیل دهند. حتی گفته شده که به آنان یک فهرست نیز ارائه کرده است. این امارت اسلامی است که باید وضاحت بدهد.»عکس: طالبان: این اظهارات حقیقت ندارد اما ذبیح الله مجاهد، سخنگوی اداره طالبان در حساب کاربریاش در شبکه ایکس (توییتر سابق) نوشته: "ادعاها در زمینه درخواست امریکا از امارت اسلامی برای تشکیل حکومت همه شمول حقیقت ندارد." مجاهد با اشاره به اظهارات رهبر حزب اسلامی اضافه کرده است: «امارت اسلامی افغانستان به کسی وعده تشکیل چنین حکومتی را نداده است. سخنان آقای حکمتیار در این زمینه درست نیست. بزرگان کشور باید سخنان بیاسناد و غیردقیق نگویند.» طالبان تا حالا هرگونه درخواست برای تشکیل حکومت همه شمول را رد کرده و اداره خود را همه شمول خوانده و حاضر به مذاکره با گروههای مخالف در مورد چگونگی تشکیل حکومت نشده است. توافقنامهای که میان امریکا و طالبان امضا شده بود، شامل یک بخش در مورد «گفتگوهای بینالافغانی» بود که هرگز عملی نشد و طالبان در ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ در پی خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان، قدرت را تصرف کردند.
|
09.12.2023 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت مرستیال شیر محمد عباس ستانکزي یو ځل بیا په افغانستان کې د خپل حکومت له خوا د لومړنۍ دورې پورته ښوونځیو کې د نجونو پر زده کړو په بندیز باندې کلک انتقاد کړی او ویلي دې چې د همدې مسلې له امله ملت له طالبانو فاصله اخلي. عباس ستانکزي د پنجشنبې په ورځ ډسمبراووم (لیندۍ ۱۶) کابل کې د سرحدونو، قومونو او قبایلو د چارو وزارت اړوند تعلیمي ادارو څخه د فارغ شویو زده کوونکو د فراغت په مناسبت یوې جوړې شوې غونډې ته په وینا کې وویل چې که څوک د نجونو څخه د زده کړو حق اخلي دا د نجونو پر حق باندې تیرې او څرګند ظلم دی. ښاغلي ستانکزي وویل: "نن زمونږ یوازینی مشکل چې د خپل ملک سره او د ګاونډیو سره او د دنیا د ملکونو سره حل دی [نه دی] په همدې مشکل باندې، نن چې زمونږ ملک له مونږ څخه فاصله نیسي، زمونږ څخه خفه کیږي یا له مونږ څخه ګیله لري هغه هم دغه د علم په موضوع باندې". د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت مرستیال وویل چې نجونو ته د زده کړو حق خدای او رسول یې ورکړی او زده کړې د هغوی طبیعي حق دی، هر څوک چې ورڅخه دا حق اخلي دا د هغوی په حق باندې تیری او ظلم دی. عباس ستانکزي په خپلو څرګندونو کې دا ونه ویل چې چا د نجونو څخه دا حق اخیستی دی، خو د نجونو د زده کړو سره مخالفت یې د ځینو کسانو د شخصي خواهشاتو له امله وباله. هغه وویل چې فکر کوي د زده کړو سره مخالفت ددې هیواد د بچیانو سره لویه جفا ده. عباس ستانکزي وویل چې که څوک د نجونو د زده کړو سره د مخالفت په برخه کې دلایل لري باید چې څرګند یې کړي. د طالبانو حکومت د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې په افغانستان کې واک ته د بیا رسیدلو وروسته اصلآ د نجونو د لومړنۍ دورې څخه پورته ښوونځیو کې د زده کړو اجازه نه ده ورکړې. همداشان د ۲۰۲۲ کال د ډسمبر د میاشتې په وروستیو کې یې په پوهنتونونو او لوړو زده کړو په موسسو کې هم د نجونو په زده کړو بندیز لګولی دی. د طالبانو حکومت د پوهنې او روغتیا د سکټورونو پرته د ملګرو ملتونو په ګډون په دولتي او غیر دولتي ادارو کې د ښځو په کار باندې هم بندیز لګولی دی. طالبانو حکومت ددغو اقداماتو سربیره ښځې عمومي حمامونو، تفریحي پارکونو او ورزشي کلپونو ته د تللو څخه هم منع کړي او له کور بهر یې پر ښځو د حجاب اغوستل او په اوږدو سفرونو کې د محرم د لرلو شرطونه هم ایښي دي. د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا د ښځو پر وړاندې د طالبانو د حکومت دا کړنې د جنسیت پر بنسټ سیستماتیک تبعیض بللی او د طالبانو څخه یې په فوري ډول ددغو محدودیتونو د لغوه کیدو غوښتنه کړې ده. دا لومړی ځل نه دي چې عباس ستانګزی د نجونو د ښوونځیو په تړلو باندې کلک انتقادونه کوي. هغه دمخه هم څو ځلې ورته انتقادونه کړې و خو تراوسه د ښاغلي ستانکزي دغو انتقادونو د نجونو د ښوونځیو د پرانیستلو سره مرسته نه ده کړې. د ملګرو ملتونو بشري مرستو د همغږۍ دفتر "اوچا" د خلکو په ورځیني ژوند باندې د طالبانو د حکومت له خوا د شویو ځینو پریکړو د اغیزو په اړه په یو راپور کې چې د ډسمبر په لومړیو کې خپور شوی ویلي دي چې ددغو پریکړو له ډلې ۱۴ یې د زده کړو، کار او روغتیايي خدمتونو ته د لاس رسي په برخو کې د ټولنیز کنټرول په اړه دمخه خپرو شویو اقداماتو د لا زیات اغیزمن کیدو لپاره کړي دي. اوچا وايي چې ددغو پریکړو له امله زده کړو ته د ښځو لاس رسی لا محدود شوی چې په کې کلیوالو ښوونځیو کې محدودیتونه او د طبي زده کړو په برخه کې محدودیتونه شامل دي. همداشان کاري فرصتونو ته د ښځو د لاس رسي لکه د ښځو د سینګارتونونو بندیدل ،روغتیايي مرکزونو اود ښځو اړوند روغتیايي معلوماتي مرکزونو ته د هغوی لاس رسي محدودیتونه شامل دي. خو د ملګرو ملتونو دغې ادارې ویلي چې د طالبانو د حکومت دغو پریکړو د افغان وګړو پر ژوند د کنټرول او د بشري مرستو برابرونکو په چاپیریال باندې اغیزه کړې ده. اوچا ویلي: "نوې کړنلارې د ورځیني ژوند د مختلفو اړخونو بڼې ته او مخ په زیاتیدونکي ډول زده کړو، روغتیا او کار ته د ښځو لاس رسی او د مرستې رسونې طریقې او محتوا محدودوي". دا اداره وايي چې ژوند چارې چې د طالبانو د لومړۍ واکمنۍ پر مهال څومره محدودې وې لا تراوسه د هغه وخت محدودیتونو ته نه دي رسیدلي، خو د طالبانو د چارواکو د پریکړو څخه داسې معلومیږي چې د افغانستان ټولنه د ( ۱۹۹۶-۲۰۰۱) کلنو حالت ته ورو ورو د ستنیدلو په حال کې ده. طالبانو د حکومت چارواکو ویلي چې د نجونو په زده کړو لګیدلي محدودیتونه دایمي نه دي او دا حکومت د اسلامي شریعت په چوکاټ کې د نجونو او ښځو حقونو ته ژمن دی.
|
09.12.2023 صدای امریکا شیرمحمد عباس استانکزی، معین وزارت خارجه حکومت طالبان بار دیگر از ممنوعیت آموزش دختران در صنوف بالاتر از دوره ابتدایی توسط این گروه در افغانستان به شدت انتقاد کرد و گفت که به دلیل این موضوع ملت از طالبان فاصله میگیرد. عباس استانکزی در مراسم فراغت دانشآموزان از موسسات آموزشی مرتبط با وزارت سرحدات، اقوام و قبایل در کابل به روز پنج شنبه هفتم دسمبر (۱۶ قوس) گفت که اگر کسی حق آموزش را از دختران میگیرد، این اقدام ظلم آشکار و نقض حق دختران است. او گفت: "امروز تنها مشکلی که با ملت خود، کشورهای همسایه و کشورهای جهان حل نیست، روی همین مشکل امروز ملت از ما فاصله میگیرد، از ما خفه میشود یا از ما گله دارد، آن هم مشکل علم [آموزش دختران] است". به گفتۀ معین وزارت خارجه حکومت طالبان، خداوند و رسولش به دختران حق آموزش داده اند و آموزش حق طبیعی آنان است، اگر کسی این حق را از آنان میگیرد، نقض حقوق دختران و ظلم بر آنان است. استانکزی بدون آنکه از کسی نام ببرد، در سخنانش گفت که مخالفت با آموزش و تحصیل دختران و زنان ناشی از خواست شخصی برخی افراد است. او گفت که معتقد است مخالفت با آموزش برای فرزندان این کشور جفای بزرگ است و تاکید کرد که اگر کسی دلیلی برای مخالفت با آموزش و تحصیل دختران دارد، وضاحت بدهند. طالبان پس از بازگشت به قدرت در افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱، به دختران اجازه آموزش در مکاتب بالاتر از مقطع ابتدایی را ندادند. همچنان در پایان دسمبر۲۰۲۲ تحصیل دختران در دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی را ممنوع کردند. علاوه بر این، حکومت طالبان به جز از چند سکتور معدود به شمول صحت و معارف، محدودیتهای فزایندهای را بر کار زنان در نهادهای دولتی و غیردولتی به شمول ادارههای ملل متحد وضع کرد. افزون بر این اقدام سختگیرانه، حکومت طالبان زنان را از رفتن به حمامهای عمومی، پارکهای تفریحی و کلپهای ورزشی نیز منع کرده و شرایطی را برای زنان برای داشتن حجاب در خارج از خانه و داشتن محرم در سفرهای طولانی وضع کرده است. شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، این رویکرد حکومت طالبان علیه زنان را تبعیض سیستماتیک بر اساس جنسیت خوانده و از طالبان خواسته است که بیدرنگ این محدودیتها را لغو کند. عباس استانکزی بار نخست نیست که از ممنوعیت حق آموزش دختران به شدت انتقاد میکند، بلکه بارها در این خصوص انتقاد کرده است، اما هنوز انتقادهایش در بازگشایی مکاتب دخترانه کمکی نکرده است. سایر مقامات طالبان گفته اند که ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران و زنان افغان دایمی نیست و حکومت این گروه بر حقوق زنان در چوکات شرعیت متعهد است. در همین حال، یک ارزیابی مستقل ملل متحد، به رسمیت شناختن حکومت طالبان را با پابندی این گروه به تعهدات و مکلفیتهای بینالمللی افغانستان مرتبط دانسته و از طالبان خواسته است تا فوراً محدودیتهای گسترده بر حق کار و تحصیل زنان را لغو کند.
|
08.12.2023 بی بی سی د طالبانو په حکومت کې د بهرنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال شېر محمد عباس ستانکزي یو ځل بیا د خپل حکومت له مشرانو غوښتي چې په افغانستان کې د ټولو وګړو پر مخ د زدکړو دروازې پرانیزي. ښاغلي ستانکزي چې په کابل کې یې د سرحدونو، قومونو او قبایلو چارو وزارت اړوندو تعلیمي بنسټونو د زده کوونکو په فراغت غونډه کې خبرې کولې، د نجونو له زدکړو سره مخالفت د ځینو کسانو شخصي "خواهشاتو" وبلل. د طالبانو په حکومت کې د نجونو د زدکړو دغه ملاتړ چارواکی وایي، "که کوم کسان د خپلو شخصي خواهشاتو په خاطر یا څه نور عوامل پکې وي، د هغو په خاطر باندې بعضې وختو کې مخالفت کوي له علم سره، زه فکر کوم دا یوه لویه جفا ده د دې ملک له بچیانو سره." نوموړی وایي په هیڅ صورت کې باید د علم دروازې بندې نه شي او زیاتو کوي" که څوک دلایل لرې دېته، که څوک کوم دلیل او برهان لري دې ته، را و دېوځي میدان ته او خپل برهان دې ووایي چې په دې دلیل جواز نه لري یا موږ اجازه نه ورکوو." ستانکزی خبرداری ورکوي چې د نجونو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونو تړل کېدو له امله د ولس او د دوی د حکومت ترمنځ واټن زیات شوی دی، چې دا کار به د دوی په زیان تمام شي. ښاغلي ستانکزي چې له دې مخکې یې هم څو ځله د خپل حکومت او مشر دا پرېکړه ننګولې او وایې یاده ستونزه د دې لامل شوې چې هم ملت او هم نړیوال له دوی څخه ناراضه شي.  د عکس سرچینه،ERICAROBIN_OFFICIAL هغه وایي: "د امارت په چارواکو او مسئولینو باندې مې همدا غږ دی د ورورګلوۍ او انډيوالۍ، چې د علم دروازې دې زموږ د ملک د ځوان نسل او بچیانو په مخ خلاصې کړي. د نوموړي په ټکو هر ملک کې چې د عمل دروازې تړلې وي هغه ملک "تاریک" دی، هر ملک کې چې د عمل دراوزې تړلې وي هغه به په " فقر مبتلا" وي، هر ملک چې د علم دروازې تړلې وي هغه ملک به اشغاليږي او د نورو قومونو تر اغېر لاندې به راځي او هر ملک کې چې د علم دروازې تړلې وي نورو ته به یې د احتیاج لاس نیولی وي. د طالبانو په حکومت کې د نجونو د زدکړو پر سر دا ډول لانجمنې خبرې او مخالفتونه له لومړیو را روان دي خو چارواکي یې وایې چې دا ستونزه لنډ مهاله ده او ژر به یې حل کړي. دا په داسې حال کې ده چې په یادې پرېکړې له ۸۰۰ ورځو ډېر وخت اوښتی خو افغان نجونې زده کوونکې وایې چې لاهم په تمه دي چې بل امر به کله راځي. اوس نژدې یوه کال هم په پوره کېدو دی چې پوهنتوني نجوني له ښوونځي را ګرځول شوې دي. طالب چارواکي په رسمي ډول دغه بندیزونه لنډمهالي بولي، خو داسې نه ښکاري چې طالب مشرتابه دې تر اوسه په دې برخه کې جدي ګامونه اخیستي وي.
|
08.12.2023 بی بی سی تابستان گذشته در روستای دورافتادهای به اسم قادی در ولسوالی جاغوری در شرق افغانستان یک دختر حدودا ۱۵ ساله در برابر جمعیتی ۵۰ نفره از مردها و زنان پشت تریبیون رفت و به انگلیسی روان گفت: «اگر نتوانیم آب را مدیریت کنیم، نمیتوانیم به صورت خوب کشاورزی کنیم.» آنها زیر درختان سرسبزی بین چند تپه در مراسم آغاز کار ساخت سد آب «اتحاد و همبستگی» جمع شده بودند. ساعتی بعد، چهار زن روبهروی جمعیت، کنار هم ایستادند. یکی از آنها، با صدای آرامی گفت: «اگر بیآبی بیاید، مجبوریم کوچ کنیم، به کجا کوچ کنیم؟!» بعد دستبند طلایی را از دستی که با آن میکروفون گرفته بود، بیرون کرد و گفت: «من یک دانه کَرّه دارم (دستبند طلا) همین را کمک میکنم.» بعد از او، دو زن دیگری که در کنارش ایستاده بودند، هم دستبندها و گردنبندهای طلای خود را برای ساخت «سد اتحاد و همبستگی قادی» کمک کردند. یک مرد هم با کتابچهای در دست کمکها را مینوشت.
|
08.12.2023 دآزادی رادیو د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنري وايي، که له افغانستان سره په لویه کچه مرستې ونه شي، ممکن په دې هېواد کې په خلکو فشار ډېر او ورسره بېوزلي او له خپلو مېنو یې بېځایه کېدل هم ډېر شي. یادې ادارې خبرداری ورکړی چې که له افغانستان سره په لویه کچه مرستې ونه شي، امکان لري چې په دې هېواد کې خلک له حده ډېر تر فشار لاندې راشي او ورسره بېوزلي، د خوندیتوب په برخه کې ګواښونه او له خپلو مېنو بېځایه کېدل هم ډېر شي. دې ادارې په خپل هغه راپور کې چې د تېرې چهارشنبې په ورځ یې خپور کړی، ویلي، په افغانستان کې د خلکو اړتیاوې ډېرې دي او یوازې بشري مرستې د هغه بحران د مهارولو لپاره بسنه نه کوي چې د شل کلنې جګړې، د طالبانو له بیا واک ته رسېدو او د طبیعي پېښو له امله رامنځته شوی دی. د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنري ویلي، که څه هم د طالبانو له واک ته رسېدو وروسته اوس شخړې د بې ځایه کېدو اصلي لامل نه دی، خو بیا هم په دې افغانستان کې ۳.۲۵ میلیونه وګړي داخلي بې ځایه شوي دي او ۵.۵۳ میلیون وګړي یې د سیمې په هېوادونو کې د کډوالو په توګه ثبت شوي دي. د 'یو این ایچ سي آر' په وینا، په ۲۰۲۳ کال کې ۲۹.۲ افغانانو بشري مرستو ته اړتیا درلوده، خو زیاته کړې یې ده چې د دې ترڅنګ پاکستاني حکومت له دې هېواد څخه د ۱.۷ میلیونه بهرنیانو د ایستلو پرېکړه کړې چې اکثره یې افغانان دي.
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمېشنري داسې مهال له افغانانو سره د مرسته په ډېرېدو ټینګار کوي چې افغانستان ته له پاکستان څخه ځینې تازه راستانه شوي هم وايي، مرستو ته سخته اړتیا لري. له دې ډلې د عبدالله په نوم یوه تازه راستانه شوي افغان ازادي راډيو ته وویل: "مرستو ته خو اړتیا ډېره ده، دلته د کورونو کرایې هم لوړې شوې دي او له شپږ نیم زرو تر لسو زرو پورې دي. هغه ورځ ما کور نیولو، درې وړې خونې یې په ۷ زره افغانۍ راته وویل، نو د راغلیو کډوالو ستونزې ډېرې دي، ژمی هم دی، ډېر زیات یخ به وي او په خیمو کې خو تاسې ته معلومېږي چې ګوذاره نه کېږي." د ګل نامې په نوم افغانستان ته یوه تازه راستنه شوې هم وايي، سرپناه نه لري او د ژمي له رانږدې کېدو سره هم اوس په خیمې کې ژوند کوي. هغې وویل: "خاوند مې مړ دی، یوه زه یم او پنځه مې اولادونه دي. خپلوانو ته مې زنګ کړی دی، خو هغوی وايي چې بې له تذکرې او ضمانت دلته کور په کرایه څوک نه ورکوي. پوله او پټی نه لرم چې څه ترې وخورم او کور هم نه لرم، نو په همدې خیمه کې به یم." د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړي استازي اصف دراني د چهارشنبې په ورځ په اسلام اباد کې یوې ناستې ته وویل چې د اکټوبر له پیله تراوسه نږدې څلور نیم لکه افغان کډوال خپل هېواد ته ستانه شوي دي.
دراني ویلي، هغو کسانو ته چې ویل شوي له پاکستاني ووځي چې غیرقانوني اوسېږي او کډوال نه دي. خو د ملګرو ملتونو ځینو راپور ورکوونکو او څېړنکو هم تېره ورځ په یوه ناسته کې ویلي، هغه افغان کډوال چې له پاکستان څخه په زور خپل هېواد ته ستنول کېږي، له ګڼو ګواښونو سره مخ کېدلای شي. دوی ادعا کړې وه چې افغانستان ته په بېرته ستنېدو سره به مذهبي لږهکي او پخواني حکومتي کارکوونکي له محاکمو سره مخ شي. د افغانستان د بشري حقونو د وضعیت لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بینېټ هم تر دې مخکې په پاکستان کې له افغان کډوالو سره د پاکستاني چارواکو پر چلند اندېښنه ښکاره کړې وه او له پاکستان څخه یې غوښتي وو چې د افغان کډوالو د ساتنې لپاره حیاتي ملاتړ ته دوام ورکړي. خو د پاکستان حکومت چې د نومبر له لومړۍ نېټې راهیسې د بېاسناده افغان کډوالو د ایستلو لړۍ پيل کړې، لا یې دې غوښتنې ته مثبت ځواب نه دی ویلی.
|
08.12.2023 صدای آلمان انتونیو گوترش، دبیرکل ملل متحد برای هشدار در مورد بحران بشری در حال وقوع در غزه ماده ۹۹ منشور ملل متحد را فعال کرد که به ندرت از آن استفاده میشود. این اقدام او انتقاد شدید اسرائیل را در پی داشت.
دبیرکل ملل متحد برای هشدار به شورای امنیت از خطر بروز یک «فاجعه انسانی» در یک اقدام نادر ماده ۹۹ منشور ملل متحد را فعال کرد. این ماده به دبیرکل ملل متحد امکان میدهد که توجه شورای امنیت را به «هر موضوعی که به نظرش، ممکن است حفظ امنیت و ثبات بینالمللی را به مخاطره اندازد» جلب کند. از سال ۲۰۱۷ به بعد که گوترش دبیرکل ملل متحد است، این نخستین بار است که این ماده را فعال میکند. به گفته ملل متحد، دهههاست که ماده ۹۹ منشور این سازمان فعال نشده است. ملل متحد گفته است که جان باختن تعداد زیادی در نوار غزه و اسرائیل در مدت زمان نسبتاً کوتاه دلیل اصلی فعال ساختن این ماده منشور این سازمان است. بیشتر بخوانید: جنگ اسرائیل-حماس؛ اسرائیل خواستار استعفای دبیرکل ملل متحد شد گوترش در نامهای که در شبکه ایکس نشر کرده گفته است: «من به اعضای شورای امنیت اصرار میکنم که برای جلوگیری از فاجعه بشری تلاش کنند. من درخواست خود به اعلام آتشبس بشردوستانه را تکرار میکنیم. این [درخواست] مبرم است.» فعال ساختن ماده ۹۹ منشور ملل متحد پیامد مستقیمی ندارد. اما قرار است شورای امنیت در روزهای پنج شنبه و جمعه برای بحث روی این موضوع تشکیل جلسه بدهد و گوترش نیز در آن اشتراک میکند. وزیر خارجه اسرائیل: رهبری ملل متحد توسط گوترش «یک خطر» است الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل در واکنش به فعال کردن ماده ۹۹ توسط انتونیو گوترش، از تصدی مقام دبیرکلی ملل متحد توسط گوترش به حیث «یک خطر برای صلح جهانی» یاد کرد. کوهن با انتقاد از این تصمیم در شبکه اجتماعی ایکس افزود: «درخواست او برای فعال کردن ماده ۹۹ و درخواست آتشبس در غزه به معنای حمایت از سازمان تروریستی حماس و پشتیبانی از قتل افراد مسن، اختطاف نوزادان و تجاوز به زنان است.» بیشتر بخوانید: رهبر حزب الله: حملات ۷ اکتوبر ۱۰۰ درصد فلسطینی بود اسرائیل بعد از حملات تروریستی هفتم اکتوبر توسط حماس، اعلام کرد که این گروه ملیشهای اسلامگرا را نابود میکند. حماس توسط ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا، آلمان و بسیاری کشورهای دیگر به حیث یک گروه تروریستی دسته بندی شده است. گیلعاد اردان، سفیر اسرائیل در ملل متحد گفت که این سازمان «از واقعیت دور شده است.» او گوترش را متهم کرد که با ارسال نامه به شورای امنیت دچار «سقوط اخلاقی» شده است. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل میگوید که کشورش با افزایش «حداقلی» تامین نیازهای مواد سوخت در نوار غزه موافقت کرده تا به این وسیله از «فاجعه بشری» در غزه جلوگیری شود. اردوی اسرائیل خان یونس را کاملا محاصره کرد اردوی اسرائیل میگوید که پس از درهم شکستن خطوط دفاعی حماس، خان یونس را که یک شهر بزرگ در جنوب نوار غزه است، به محاصره کامل درآورده است. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! تانکها و نیروهای اسرائیل در طول هفته وارد این شهر شده اند و در روز چهارشنبه از درگیریهای شدید گزارش داده شد. درگیری در جادهها و عملیات خانه به خانه نیروهای اسرائیلی مردم را مجبور کرده است که به سوی مرز مصر فرار کنند. بنیامین نتانیاهو گفته است که نیروی دفاعی اسرائیل خانه یحیی السنوار، رهبر گروه ترویستی و اسلامگرای حماس را در نوار غزه محاصره کرده است. بنا به گزارشها خانه او در خان یونس موقعیت دارد.
|
08.12.2023 دامریکا غږ په ملګرو ملتونو کې د افغانستان د استازولۍ سرپرست نصیر احمد فایق په افغانستان کې د طالبانو د ظالمانه سیاستونو پر دوام نیوکه کړې او د هېواد روان وضعیت یې ددغه دلې د کړنو زیږنده بللې. ښاغلي فایق چهارشنبې، ډسمبر شپږمه (لیندۍ ۱۶مه) ناوخته د ایکس پاڼۍ په ټولنیزه شبکه کې په پیغام کې ویلي، چې په زندانونو کې د معترضو ښځو شکنجه، جنسي ځورونه، د پخوانیو پوځیانو نیول، د هغوی هدفي وژنې او د کورنیو د غړو توقیفول او همداراز د هزاره او شیعه دیني عالمانو پټ او هدفي وژنې د افغان ولس د کلتور او د اسلام د سپیڅلي دین له لارښوونو سره په بشپړه تضاد کې دي. نوموړي په خپل پیغام کې د طالبانو دا راز چلند د بشري حقونو د نړیوالو قوانینو او اصولو خلاف کړنه بللې ده. هغه ویلي: "د طالبانو د رژیم د دغو استبدادي او انحصاري کړنو او سیاستونو دوام نن افغانستان په نړیواله کچه منزوي کړی او خلک یې له سخت اقتصادي او بشري بحران سره مخ کړي دي."
|
08.12.2023 صدای امریکا فعالان مدنی، گروههای زنان معترض، جریانهای سیاسی، فعالان افغان در بیرون از افغانستان و شخصیتهای سیاسی مستقل در واکنش به گزارش بازرس ویژه ملل متحد گفته است که در این گزارش واقعیتهای کنونی افغانستان تحت حاکمیت طالبان منعکس نشده است. آنان در نامههای سرگشاده جداگانه به انتونیو گوتیرش، منشی عمومی ملل متحد گفته اند که فریدون سینیرلی اوغلو، هماهنگکننده و بازرس ویژه این سازمان در امور افغانستان، گزارش خود را برخلاف انتظار و توقعات، بدون درنظرداشت واقعیتهای افغانستان، یکجانبه و تحت تاثیر احساسات شخصی، سیاسی و باورهای اعتقادیاش ترتیب داده است. به گفتۀ آنان در این گزارش از همه فجایع و رویدادهایی که به عموم جهان، منشی عمومی ملل متحد و سایر اعضای شورای امنیت این سازمان "مثل آفتاب روشن است" چشم پوشی شده است. در یکی از این نامهها خطاب به گوتیرش آمده است: "از سرکوب خونین زنان...مسدود بودن مکاتب و دانشگاهها، سلب حقوق اولیه زنان، سرکوب بیرحمانه اقلیتهای مذهبی، نسلکشی، کوچ اجباری، کشتار ماموران پیشین امنیتی، آوارگی میلیونها افغان به خارج، نقض سیستماتیک حقوق بشر، ارتکاب جنایت جنگی، آپارتاید جنسیتی، اعمال فاشیسزم مذهبی، برتری طلبی قومی و لسانی، ترویج و تبلیغ تروریزم و خصوصاً زندانی کردن و شکنجه و کشتار زنان معترض به وسیله دستگاه وحشت و ترور طالب در گزارش سخنی به میان نیامده است". این فعالان در این نامه از منشی عمومی ملل متحد خواسته اند که به عنوان مسوول و مجری قوانین بینالمللی به ویژه اعلامیه حقوق بشر، برای ارزیابی و تحقیق بیشتر این گزارش "ناقص و سیاسی" مجدداً کمیته ارزیابی را تعیین کند. آنان گفته اند که این کمیته باید نظریات و خواستهای جوانان، کودکان و زنان افغانستان را به دقت بشنود و برای رفع هرنوع تبعیض و ستم علیه آنها اقدام مورد نیاز بینالمللی را روی دست گیرد تا طالبان پاسخگو قرار داده شوند. در همین حال، دختران معترض افغان نیز عنوانی ملل متحد در نامهای گفته اند که این سازمان با چنین گزارشی زنان افغانستان را ناامید نسازد. در نامه آمده است که ملل متحد نباید ارزشهای انسانی، حقوق بشر، آزادی بیان و اعتبار کنوانسیونهای شورای حقوق بشر این سازمان را با حمایت از طالبان و چشم پوشی از "جنایتهای این گروه" از بین ببرد. این دختران معترض به بازداشت ژولیا پارسی، ندا پروانی، رسول پارسی، پریسا آزاده، منیژه صدیقی، عالیه عزیزی، مدیر زندان زنانۀ هرات، سایر نظامیان زن و سایر دادخواهان گفته اند که از سرنوشت آنان هیچ اطلاعی در دست نیست، در حالی که جهان در برابر این موضوع خاموشی اختیار کرده است. در نامه خطاب به ملل متحد آمده است: "برای بار چندم از شما که مدعیان حمایتگر صدای زنان هستید، در خواست میکنیم که به طالبان فشارهای دیپلوماتیک آورده و به مطالبات انسانی زنان افغانستان توجه نمایید". آزادی فوری فعالان مدنی و سیاسی از زندانهای طالبان، توقف بازداشتهای خودسرانۀ طالبان، به رسميتشناختن آپارتايد جنسیتی در افغانستان و اقدام قانونی علیه عاملان آن، بازگشایی مکاتب دخترانه، بازنگری در ارسال پولهای نقد و کمکهای بشری که سبب تقویت رژیم طالبان نشود، از خواستهای این معترضان است. همچنان آنان خواستار بستن دفتر سیاسی طالبان در دوحه و تحریم سفر سران طالبان، به رسمیت نشناختن طالبان تحت هیچ شرایطی و محاکمۀ سران طالبان از جمله سراج الدین حقانی شده اند. این انتقادها در حالی از گزارش بازرس ویژه ملل متحد برای افغانستان صورت میگیرد که دفتر هیات معاونت ملل متحد برای افغانستان گفته که این گزارش، توصیههایی را برای یک رویکرد آینده نگر، یکپارچه و منسجم برای رسیدگی به چالشهای فعلی که افغانستان با آن مواجه است، ارایه میکند. در بخشی از این ارزیابی، توصیه شده است که گفتمان ملی باید برای ایجاد حکومت فراگیر و تضمین صلح پایدار و توسعه اقتصادی در افغانستان آغاز شود. براساس ارزیابی، این امر به حرکت به سوی عادی سازی و ادغام کامل افغانستان در سیستم بین المللی اجازه میدهد. در ارزیابی همچنین آمده است که جامعه بینالمللی باید به سرعت راه حلی را برای آزادسازی داراییهای مسدود شده افغانستان پیدا کند. اما بازرس ویژه ملل متحد در ارزیابیاش، به رسمیت شناختن حکومت طالبان را با پابندی این گروه به تعهدات و مکلفیتهای بینالمللی افغانستان مرتبط دانسته و از طالبان خواسته است تا فوراً محدودیتهای گسترده بر حق کار و تحصیل زنان را لغو کند. دفتر منشی عمومی ملل متحد به تاریخ ۲۵ اپریل (پنجم ثور) فریدون سینیرلی اوغلو، دپلومات ترکی را به صفت هماهنگکننده و بازرس مستقل در امور افغانستان گماشت. سینیرلی اوغلو با سفر به افغانستان و ملاقات با رهبران طالبان، افغانان سرشناس مقیم خارج و کشورهای ذینفع منطقه و جهان، وضعیت را ارزیابی کرد.
|
07.12.2023 بی بی سی د ایران کورنیو چارو وزیر احمدي وحيدي یو ځل بیا د خپل هېواد په هغې پړېکړې ټینګار کړی چې "بې اسنادو" افغان کډوال باید له دغه هېواد څخه وایستل شي. د ایراني رسنیو د رپوټونو له مخې د ایران دغه جګپوړي امنیتي چارواکي د دغه هېواد په اهواز ولایت کې محصلینو ته په خبرو کې ویلي: "دښمن غواړي په لوی لاس افغان او ایراني وګړي سره په جنګ واچوي." ښاغلي وحیدي دارنګه ویلي، په افغانستان کې د طالبانو چارسمبالي حکومت له ایرانه د غیرقانوني افغان کډوالو د ایستلو په برخه کې له ایران څخه وخت غوښتی. د طالبانو حکومت او ګڼو نړیوالو ادارې له وړاندې له ایران او پاکستانه غوښتي چې په دې سختو شرایطو کې افغان کډوال ونه باسي. بل خوا د ایران کورنیو چارو وزیر د خپل هېواد د ملي امنیت عالي شورا په هغې پرېکړې هم ټینګار کړی چې په ځينو ولایتونو کې افغان کډوال د اوسېدو حق نه لري. د ایران په ۱۶ ولایتونو کې افغان کډوالو ته د اوسېدو اجازه نه ورکولو پرېکړه له وړاندې له غبرګونونو سره مخ ده. خو ښاغلی احمدي وحیدي وایي: "مخکې هم همداسې وو چې ځینو سیمو کې افغان وګړو د اوسېدو حق نه درلود، دا یوه عادي چاره ده." له پاکستان وروسته ایران د افغانستان هغه ګاونډی دی چې ډېر افغان کډوال پکې مېشت دي او دې هېواد هم له ډېرې مودې راهیسې د دوی په ټکو د "غیرقانوني" افغان کډوالو د نیولو او بېرته ستنولو لړۍ جاري ساتلې. تازه د طالبانو په حکومت کې د مهاجرینو او بېرته راستنېدونکو چارو وزارت ویلي چې د سه شنبې په ورځ هم د اسلام کلا بند له لارې له ۱۸۰۰ ډېر افغانان راستانه شوي دي.
|
07.12.2023 بی بی سی طالبان میگوید که مقامات پاکستانی دوباره دروازه تورخم را به روی کامیونهای باربری «بستهاند.» مقامات پاکستانی هم طالبان را به بستن این دروازه متهم کردهاند. افراد محلی طالبان در ننگرهار میگویند که این اقدام در واکنش به توقف « تلاش پاکستان برای ساختن دروازه جدید» در نزدیکی دروازه تورخم بوده است. بر اساس گزارشها، در حال حاضر تردد خودروها و کامیونهای تجاری در دو طرف بزرگراه تورخم متوقف شده است. یک روزنامهنگار محلی در تورخم به بیبیسی گفت که بسیاری از کامیونهای بزرگ در منطقه «لندیکوتل» پارک شدهاند، اما به گفته او «مردم اجازه پیاده روی دارند». عصمتالله یعقوب، کمیسر حکومت گروه طالبان در تورخم، به بیبیسی گفت که دیشب مقامهای پاکستانی در حال ساخت یک دروازه بودند. او گفت طرف پاکستانی دروازه مقابل ترانزیت را بسته است و «جرثقیل بزرگی آوردهاند و در جاده متوقف کردهاند، از دو طرف امکان تردد وجود ندارد». آقای یعقوب افزود که برای حل این مشکل آماده گفتگو با مقامات پاکستانی است، هر چند او افزود که با وجود یک گفتگوی کوتاه «هیچ نتیجه فوری حاصل نشده است». ظرف یک ماه گذشته این چندمین باریست که دروازه مرزی تورخم میان افغانستان و پاکستان به بهانههای مختلف مسدود میشود. تاجران افغان میگویند تنشهای طالبان افغان با پاکستان هر چند وقت یک بار باعث مسدود شدن دروازههای مرزی به خصوص تورخم و چمن میشود و این رویدادها میلیونها دلار به آنها در حالی صدمه میزند که افغانستان در حال حاضر از نظر اقتصادی دروضعیت بسیار بحرانی قرار دارد.
|
07.12.2023 رادیو آزادی در حالیکه روند دستگیری و اخراج پناهجویان افغان بدون اسناد قانونی اقامت در پاکستان همچنان ادامه دارد، توماس وست نماینده ویژه امریکا برای افغانستان برای بحث در مورد برخی مسائل مربوط به افغانستان به شمول پناهجویان، سفر خود را به کشورهای منطقه آغاز کردهاست. آقای وست روز چهارشنبه در صفحه ایکس (توییتر سابق) خود نوشته که از ۵ تا ۱۵ دسمبر، به پاکستان، امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی سفر میکند تا در مورد منافع امنیتی مشترک، حفاظت و اسکان مجدد پناهندگان، نیازمندیهای بشری، حقوق بشر و مسائل اقتصادی با مقامهای این کشورهای گفتوگو کند. او جزئیات زیادی در این باره ارائه نکرد. توماس وست در حالی سفر ۱۰ روزه خود را در رابطه به افغانستان را به کشورهای منطقه آغاز میکند که یک هیئت امریکایی به رهبری جولیتا ویلز نویس معاون وزیر خارجه امریکا نیز در این هفته به پاکستان سفر کرده و با شماری از مقامهای پاکستانی در مورد موضوع مهاجران افغان گفتوگو کردهاست. آصف درانی نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان روز سهشنبه در صفحه ایکس خود نوشته که با جولیتا ولز نویس و دونالد بلوم سفیر امریکا در پاکستان دیدار کرده و در باره وضعیت مهاجرین افغان گفتوگو کردهاند.
این هیئتهای بلندپایه در حالی برای بحث در باره مهاجرین افغان به پاکستان سفر میکنند که بر اساس آمار وزارت مهاجرین و عودت کنندگان حکومت طالبان، حکومت پاکستان روزانه بیش از هزار افغان را از این کشور اخراج میکند. همزمان شماری از مهاجرین افغان در پاکستان میگویند که روند بازداشتها و آزار و اذیت پناهجویان توسط پولیس پاکستان به سرعت ادامه دارد. احمد افغان، یک پناهجوی افغان مقیم کراچی پاکستان میگوید که پولیس در پاکستان پوستههای جدیدی را برای دستگیری پناهجویان افغان ایجاد کرده و در حال دستگیری آنهاست. وی به رادیو آزادی گفت: "متأسفانه آن دسته از پناهجویان افغانیکه ویزه ندارند توسط پولیس پاکستان دستگیر و روانه زندان و سپس به افغانستان فرستاده میشوند و این روند با سرعت زیاد ادامه دارد." او میگوید که با وجود فشار نهادهای بینالمللی، حکومت پاکستان تغییر موضع نداد و به گفته وی روز بدی را بر سر مهاجران افغان آورده است.
|
07.12.2023 صدای آلمان بر اساس یک تحقیق حدود یک میلیون پناهجو و مهاجر در آلمان از اختلال اضطراب پس از سانحه یا افسردگی رنج میبرند اما تعداد اندکی از آنها تحت درمان قرار میگیرند.
شبکه پژوهشی کورکتیو «Correctiv» روز چهارشنبه گزارش داد که نتایج یک تحقیق دانشگاه منهایم و بیلفیلد نشان میدهد که ۳۰ درصد مهاجران در این کشور از اختلال اضطراب پس از سانحه و ۴۰ درصد دیگر از افسردگی رنج میبرند. به اساس این گزارش، تنها بخش کوچکی از این پناهجویان تحت درمان قرار میگیرند. صفحه اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید در این گزارش آمده است که فعلاَ ۳.۳ میلیون مهاجر با وضعیتهای اقامتی متفاوت در آلمان به سر میبرند و براساس این آمار حدود ۱.۱ میلیون نفر آنها بالقوه از مشکلات روانی رنج میبرند.
|
07.12.2023 دامریکا غږ د ننګرهار ولایت باغوانان وايي سږکال یې د مالټو حاصلات زیات شویدي، خو دوی اندېښنه لري چې افغانستان ته د پاکستاني میوو وارداتو سره یې سوداګري کمه شوې ده. د ننګرهار ولایت په بټي کوټ ولسوالۍ کې د مالټو په باغونو کې په سلګونو کروندګر او کارګر په کار بوخت دي. کروندګر غلام نبي وايي: "دا زموږ د وطن تولید دی. زه او دلته ټول ځوانان خوشحاله یو. زما هیله له شتمنو خلکو څخه دا ده چې دغه کارونو کې مرسته وکړي او ځوانانو ته د کار زمینه برابره کړي." باغوانان پدې باور دي چې د باغونو په ودې سره نورو ځوانانو ته هم د کار زمینه برابریږي. سږ کال په ننګرهار ولایت کې پر ۱۷۵۰۰ جریبه ځمکه تر ۳۰۰۰ ټنو زیات د مالټو حاصلات شویدي. افغان سوداګر وايي، که څه هم په کور دننه تر ډېره له افغاني محصولاتو استفاده کیږي، خو اندېښنه لري چې پاکستاني میوجاتو یې تر ډېره بازار خراب کړیدی. سوداګر نواب خان د طالبانو له حکومت غواړي چې د افغاني محصولاتو په موسم کې باید پر پاکستانۍ مېوو محصول لوړ کړي. نواب خان امریکا غږ ته وویل: "موږ دا غوښتنه څو ځله کړې چې د دوو میاشتو لپاره د پاکستان پر مېوې محصول زیات کړي. که دوی محصول نه زیاتوي دا زموږ پر مېوو سخت تاثیر کوي. زموږ مالټې دوې میاشتې دوام کوي او همدې وخت کې باید محصول پر پاکستانۍ میوه لوړ شي." بلخوا د ننګرهار کانال ریاست چارواکي وايي هڅه کوي د مالټو باغونو ته لا زیاته وده ورکړي، د مالټو او نورو مېوو حاصلاتو وده وکړي او لا زیات ځوانانو پر دندو وګمال شي. د ننګرهار د کانال رئیس غلام الرحمن کظیم امریکا غږ ته وویل: "د هیواد د خودکفايي لپاره ننګرهار کې خاصتآ د کانال پر ځمکو د مالټه باغونو، لیمو باغونو او نارنجو د باغونو پروسه روانه ده. تر اوسه پورې ۱۷۵۰۰ جریبه ځمکه مالټو ته ځانکړې ده او نور هم کوښښ کوو چې دا پروسه چټکه کړو." ننګرهار په افغانستان کې د ستروس میوو د حاصلاتو له مخې یو له لویو ولایتونو شمېرل کیږي، چې یو وخت یې حاصلات بهر ته هم صادرېدل، خو له کله چې د پاکستانۍ میوو واردات پر افغانستان را مات شویدي، د مالټو په ګډون یې د افغانستان د ټولو میوه جاتو بازار خراب کړیدی، دا چې طالب چارواکي به د پاکستانۍ میوو مخه ونیسي که نه، لا څرګنده نده.
|
07.12.2023 صدای امریکا دیدبان حقوق بشر میگوید که علاوه بر ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم توسط طالبان در افغانستان که در سطح بینالمللی محکوم شده است، روند آموزش پسران در مکاتب نیز به دلیل کمبود آموزگاران مسلکی و دستکاری نصاب درسی بدتر شده است. این سازمان روز سه شنبه پنجم دسمبر (۱۴ قوس) با نشر گزارشی گفته است که وضعیت آموزشی مکاتب به شدت نگرانکننده است. به گفتۀ دیدبان حقوق بشر، جامعه جهانی به ممنوعیت آموزش دختران دورۀ متوسطه و لیسه توجه کرده، اما به تداوم روند آموزشی بیکیفیت در مکاتب پسرانه توجه نشده است. سحر فطرت، یک مسوول دیدبان حقوق بشر گفته است: "آنها (طالبان) با محرومکردن پسران از آموزش با کیفیت، یک نسل را با خطر از دسترفتن مواجه کرده اند". به باور دیدبان حقوق بشر، چنین عملکردی نه تنها به دانشآموزان و خانوادههای شان پیامد ناگوار خواهد داشت، بلکه برای آیندۀ افغانستان به ویژه به حقوق زنان و حقوق بشر نیز نتایج ناگوار به دنبال خواهد داشت. نبود آموزگاران مسلکی و حذف برخی مضامین در این گزارش گفته شده است که طالبان آموزگاران زن را از تمامی مکاتب پسرانه که قبلاً تدریس میکردند، اخراج کردند و به جای آنان افراد غیرمسلکی را گماشته اند و در برخی مکاتب حتا به جای آموزگاران زن، هنوز هم آموزگاران مرد را استخدام نکرده اند. یک دانشآموز صنف دوازدهم که نام او در گزارش گرفته نشده، گفته است که از جمله ۱۴ مضمون اکنون تنها برای هفت مضمون استاد دارند و هفت مضمون دیگر برای آنان تدریس نمیشود که فزیک، بیولوژی، مهارت، انگلیسی و هنر نیز شامل آنها است. این دانشآموز گفته است: "این مضامین از سوی طالبان از نصاب حذف نشده، اما به این دلیل که استادان زن ما از وظایف سبکدوش شده اند، تدریس نمیشود، از همین رو من باید بیرون از مکتب در صنوف شخصی این (مضامین) را بیاموزم". گزارش گفته است که طالبان دروس هنر، ورزش و زبان انگلیسی را از برنامه درسی مکاتب حذف کرده اند که این اقدام به آموزش با کیفیت آسیب وارد کرده است. این سازمان گفت که این تغییرات نه تنها ترس از رفتن به مکاتب را در بین پسران افزایش داده است، بلکه بر میزان حضور آنان در مکاتب و انتظارات آنها از آینده نیز تاثیر گذاشته است. در این گزارش، به نقل از وحید یک دانشآموز صنف دوازدهم در کابل آمده است که پیش از حاکمیت طالبان، در مکتب آنان ۱۶ آموزگار زن و چهار آموزگار مرد دورۀ لیسه را تدریس میکردند، اما اکنون به جای آنان آموزگارانی که قبلاً صنفهای چهار و پنجم را درس میدادند، گماشته شده اند. وحید گفته است: "معلمان زن ما آموزشهای مسلکی را دیده اند و به دلیل غیبت آنها رنج میکشیم و چهار تن از استادان مرد ما نیز پس از اگست ۲۰۲۱ افغانستان را ترک کرده اند". همچنان گزارش به بحران اقتصادی در افغانستان اشاره کرده و گفته که این مشکل تقاضا برای مشارکت پسران در کار برای تامین معاش خانوادههایشان را افزایش داده است و به همین دلیل تعداد زیادی از آنها مجبور به ترک مکتب شده اند.
|
06.12.2023 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت د ټرافیکو ریاست وايي په نوي رنګ د ټکسي موټرو د رنګولو لړۍ یې نن سې شنبه په پلازمېنه کابل پیل کړې. د نویو ټکسیانو رنګ به روښانه فیروزه یي وي.
په افغانستان کې د طالبانو حکومت د ټرافیکو ریاست وايي په نوي رنګ د ټکسي موټرو د رنګولو لړۍ یې نن سې شنبه په پلازمېنه کابل پیل کړې. د نویو ټکسیانو رنګ به روښانه فیروزه یي وي. د طالب چارواکو په وینا دا مهال په کابل، ننګرهار او کندهار کې د ټکسيانو د رنګولو لپاره ځایونه ځانګړي شوي دي. د دوی په وینا، په ټکسي موټرو کې به د امنیتي خوندیتوب لپاره جي پي اېس سیسټم هم فعالوي. دوی دغه راز وايي غواړي په نوي رنګ د ټکسیانو په رنګولو د "ښاري بې نظمیو" مخه هم ونیسي. په افغانستان په ځانګړې توګه کابل ښار کې له لسګونو کلونو راهیسې د ټکسي موټرو ژېړ رنګ و او دا نښه ډېره پېژندل شوې هم ده. خو د طالبانو حکومت د ټرافیکو چارواکو وړاندې تر دې ویلي و، د ټکسي موټر ژېړ رنګ د ټرافیکو په نړیوال کنوانسیون کې ثبت نه دی، ځکه دوی وغوښتل هغه رنګ وکاروي چې په یاد کنوانیسون کې ثبت شوی وي. د ترافیکو مشر حسیب الله مختار په وینا، "د افغانستان په لویو او کوچنیو ښارونو او لویو لارو کې د ترانسپورټ په برخه کې غیرقانونمندي موجوده وه او په شخصي توګه به د لېږد رالېږد پروسه مخ ته وړل کېده، نو ځکه دا موضوع مهمه وه."  د عکس سرچینه،GMIC AFGHANISTAN ښاغلی مختار وايي د ټکسیانو رنګ به په "نړیوال معیاري وي، د رنګ ضمانت درې کاله دی او د بازار پرتله به یې بیه هم ټیټه وي. له قراردادي شرکت سره د هر ټکسي موټر د رنګولو لګښت ۹۱۱۰ افغانۍ ټاکل شوی دی." دغه ټکسي موټرونه په دوه برخو ښاري او اطرافي وېشل شوي دي، چې د چارواکو په وینا هره میاشت به له دوو تر دوه نیمو زرو ټکسي موټر په نوي رنګ، رنګ شي. د ښاري ټکسيانو د رنګ اړولو پرېکړه څو میاشتې وړاندې شوې وه چې ځینې ټکسي چلوونکي پرې ځکه ناخوښه وو چې ویل یې ژېړ رنګ ډېر پخوانی دی او باید "همداسې پاتې شوای وای." په افغانستان کې د ټکسي موټرو کره شمېره نه دی معلومه، خو په وروستیو کلونو کې ځینو شخصي شرکتونو په ښارونو کې د ټکسي موټرو په وسیله د سپرلیو د لېږدولو چارې پیل کړي چې هر څوک یې د کرایې د پرې کولو وس نه لري، ځکه نو ډېري خلک په ښاري بسونو، ریکشاوو نورو هغو موټرو کې سفر کوي چې کرایه یې کمه وي.
|
06.12.2023 بی بی سی
نشست سه روزه چهرههای مخالف طالبان در شهر وین اتریش امروز (پنجم دسامبر) پایان یافت. نمایندگان این کنفرانس در یک نشست خبری گفتند شرکتکنندگان این نشست که شامل ۵۰ نفر از نمایندگان گروههای سیاسی و دیپلماتهای برخی کشورها بودند در مورد «یک نقشه» راه برای آینده سیاسی افغانستان به «یک توافق» دست یافتند. آنها در این نشست خبری گفتند که شرکتکنندگان توافق کردند که زمینه را برای ایجاد یک چتر بزرگتر سیاسی فراگیر مهیا کنند. عالیه یلماز، فعال حقوق زنان، احمد مسعود، رهبر «جبهه مقاومت ملی»، محبالله صمیم، وزیر پیشین سرحدات و اقوام قبایل، داوود علی نجفی، وزیر پیشین ترانسپورت و زکریا مشکور کابلی، روحانی اهل تشیع مقیم المان در نشست خبری پس از پایان کنفرانس به خبرنگاران در مورد دست آوردهای این نشست توضیحات دادند. نشست سه روزه وین به ميزبانی «موسسه مطالعات امور بينالمللى» برگزار شده بود و ولفگانگ پتریچ، دیپلمات بازنشسته اتریشی رئیس این نهاد، به خبرنگاران گفت که سومین نشست وین «با دستاورد» و بیشتر از گذشته برای افغانستان «مفید و سازنده» بوده است.
|
06.12.2023 دآزادی رادیو یوه ایراني چارواکي خبر ورکړی چې په دغه هېواد کې د بهرنۍ پانګونې تر ټولو ډېر غوښتونکي افغانان دي. په افغانستان کې د طالبانو د حکومت د نه ملاتړ په اړه د ځینو افغان فابریکو څښتنانو او سوداګرو له نیوکو وروسته، یوه ایراني چارواکي په دې وروستیو کې خبر ورکړی چې په دغه هېواد کې د بهرنۍ پانګونې تر ټولو زیات غوښتونکي افغانان دي. د ایران د بهرنۍ پانګهونې ټولنې مشر حسین سلیمي د دغه هېواد د کارګرانو له يو اژانس 'ايلنا' سره په خبرو کې ويلي، افغانان په وړو پروژو کې د پانګونې غوښتنه کوي او په ایران کې د دوی د پانګهونې د پروژو ارزښت شاوخوا دوه میلیونه ډالره دی. که څه هم سلیمي په ایران کې د هغو افغانانو کره شمېره وړاندې نهکړه چې د پانګونې غوښتونکي دي، خو ویې ویل، په روان کال کې په ایران کې د بهرنۍ پانګونې لپاره د صادر شویو جوازونو ارزښت څلور میلیارد ډالرو ته رسېدلی چې ډېری یې د ترکیې، افغانستان، عراق، د منځنۍ اسیا هېوادونو، چینایانو او اروپايي وګړو ته صادر شوي دي. خو ولې دغه افغان پانګوال له افغانستان خپلې پیسې وباسي او په ایران کې پانګونه کوي؟ یو شمېر دغه پانګوال وايي، په افغانستان کې مناسب چاپېریال نهشته، چې له همدې امله یې په ایران کې پانګهونه کړې ده. صعود بختیار په ایران کې یو له افغان پانګوالو څخه دی چې د تېر جمهوري نظام له ړنګېدو وروسته دغه هېواد ته تللی، په ایران کې د خپلې پانګونې لامل افغانستان کې د پانګونې لپاره ناسم چاپېریال ګڼي. هغه چې د ۱۰زره امریکايي ډالرو په پانګونې یې په ایران کې د جرابو د تولید فابریکه جوړه کړې، ازادي راډیو ته وویل: "په افغانستان کې د ناوړه شرایطو له امله چې هلته ژوند کول سخت دي، په تېره بیا د هغو کسانو لپاره چې په تېر حکومت کې یې کار کاوه. ما د دې لپاره چې چاته اړ نهشم او يوه ګوله ډوډۍ پيدا کړم، د جرابو د توليد دا کارخونه مې جوړه کړه. دا کار ما د خپل ذوق او خوښۍ له امله نهدی کړی، بلکې له يوې بدمرغۍ له امله مو کړی." ښځينه افغان سوداګره صدیقه رسولي چې په کابل کې یې د لاسي صنایعو او افغاني جامو په برخه کې پانګونه کړې وايي، د طالبانو د حکومت له راتګ وروسته يې کارو بار پيکه شوی او خپله پانګه یې ایران ته ولېږدوله. هغې ازادي راډيو ته وويل: "ما هيڅ پلورنه درلوده، هټۍ مو وتړل شوه، ورځ په ورځ پېرودونکي کمېدل، د طالبانو له راتګ وروسته زه دوه مياشتې په افغانستان کې وم، خو وروسته ايران ته راغلم، دلته مو اته زره ډالر پانګونه وکړه."
دا په داسې حال کې ده چې مخکې په افغانستان کې ګڼو سوداګرو مېرمنو ادعا کړې وه چې کاري چاپېریال د دوی لپاره مناسب نهدی او د تېرو کلونو په څېر پلور نهلري. دغه راز تر دې مخکې د فابريکو يو شمېر څښتنانو د حکومت نه ملاتړ او د خامو موادو د لوړو بيو په اړه ازادي راډیو سره خبرو کې شکایت کړی و او ویلي یې وو چې د دوی سلګونه فابریکې تړل شوي او مسلکي کسان له هېواده وتلي دي. خو د دوشنبې په ورځ، د طالبانو د حکومت د رياست الوزرا اقتصادي معاونيت په خپله ايکسپاڼه کې د افغانستان د صادراتو په تاریخ کې بېساري زیاتوالی خبر ورکړی. ياد معاونيت زياته کړې، چې د ۲۰۲۳ کال په ۱۱ میاشتو کې افغانستان له ۱،۷ میلیارد ډالرو ډېر صادرات درلودل. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې خونه که څه هم په هېواد کې د پانګونې او صادراتو وضعیت ښه بولي، خو وايي چې لا هم د یو شمېر فابریکو خاوندان له هېواده بهر ژوند کوي او کارخونې یې غیرفعاله دي. د يادې خونې د دارالانشا مشر اختر محمد احمدي ازادي راډيو ته وويل: "زموږ د فابريکو يو شمېر ماشینونه اوس پرچاو دي چې څښتنان يې بهر دي، خو يو شمېر نور فعال دي، صادرات يې ښه دي او وضعيت يې ښه دى." دا په داسې حال کې ده چې د طالبانو له بياځلي واکمنۍ وروسته د سوداګرو او پانګوالو په ګډون ګڼ شمېر افغانان بېلابېلو هېوادونو و په ځانګړې توګه ایران او پاکستان ته کډوال شول. د دغو افغانانو په منځ کې د فابریکو څښتنان، صنعتکاران، انجینران، امنیتي ځواکونه او عام خلک هم شته چې بېدندو شوي دي.
|
06.12.2023 صدای آلمان مقامهای اتحادیه اروپا گفته اند که جنگ میان اسرائیل و حماس در نوار غزه خطر حملات تروریستی در این اتحادیه را بیشتر ساخته است. این هشدار پس از آن داده میشود که یک آلمانی در حمله با چاقو در پاریس کشته شد.
ایلوا یوهانسون، کمیسار امور داخلی اتحادیه اروپا روز سه شنبه گفت که کشورهای عضو این اتحادیه به دلیل جنگ جاری میان اسرائیل و حماس در جریان فصل تعطیلات کریسمس با «خطر بزرگ حملات تروریستی» مواجه اند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! یوهانسون که پیش از اجلاس وزرای داخله اتحادیه اروپا در بروکسل صحبت میکرد، به حادثه اخیر حمله با چاقو در پاریس اشاره کرد که در آن یک گردشگر آلمانی کشته و دو تن دیگر زخمی شدند. عامل این حمله ظاهراَ به گروه موسوم به «دولت اسلامی» اعلام وفاداری کرده و از رنج و اضطراب خود از کشته شدن مسلمانها به خصوص در مناطق فلسطینی صحبت کرده بود. او همچنین به دلیل مشکلات روانی زیر مراقبت قرار داشت. یوهانسون گفت: «با جنگ اسرائیل و حماس و تضادهای اجتماعی که در جامعه ما ایجاد میکند، با توجه به فصل رخصتی پیشرو، خطر بزرگ حملات تروریستی در اتحادیه اروپا وجود دارد.» این مقام اتحادیه اروپا افزود: «ما متاسفانه این را اخیراً در پاریس دیدیم، ما قبلاً نیز این را دیده ایم.» او همچنین اعلام کرد که اتحادیه اروپا ۳۰ میلیون یوروی دیگر را برای «محافظت از مکانهایی مانند عبادتگاهها» اختصاص میدهد. وزیر داخله آلمان خواستار مبارزه با پروپاگندای اسلامگرایان شدنانسی فئزر، وزیر داخله آلمان، گفت که حمله روز شنبه در پاریس نشان داد که «تهدید تروریسم اسلامگرایانه فعلاَ در اتحادیه اروپا چه اندازه جدی و حاد است.» خانم فئزر گفت: «جنگ در غزه و حملات تروریستی حماس این وضعیت را ایجاد میکند. خطر احساساتیتر شدن و رادیکالتر شدن عوامل اسلامگرا بالا است.» وزیر داخله آلمان افزود: «ما ضرورت داریم که به صورت خاص حالا تهدیدات اسلامگرایان را زیر توجه داشته باشم و با کشورهای همسایه در مبارزه با پروپاگندای اسلامگرایی مشترک کار کنیم.» آلمان در کنار چندین کشور دیگر حماس را به عنوان یک سازمان تروریستی درجه بندی کرده است. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید! قرار است وزیران داخله اتحادیه اروپا در مورد امنیت این اتحادیه و همچنین اوکرایین صحبت کنند. حوزه سفر آزاد شینگن در این اتحادیه و همچنین پیشرفتها در اصلاحات مهاجرت و پناهندگی از دیگر آجندای این نشست است.
|
06.12.2023 دامریکا غږ چین وايي په افغانستان کې د طالبانو حکومت د بشپړ دپلوماتیک مشروعیت د ترلاسه کولو دپاره د سیاسي اصلاحاتو راوستلو، امنیت تامینولو او له خپلو ګاونډیانو سره د اړیکو ښه کولو ته اړتیا لري. بیجینګ په رسمي توګه د طالبانو حکومت په رسمیت نه پیژني، که څه هم دواړه هیوادونه د یو بل د سفیرانو کوربه توب کوي او دپلوماتیکې اړیکې یې ساتلي دي. د چین د بهرنیو چارو د وزارت ویاند وانګ وینبین د سه شنبې په ورځ دسمبر پنځمه (لیندۍ ۱۴) د دې پوښتنې په ځواب کې چې ایا چین به اوس د طالبانو حکومت په رسمیت وپیژني، وویل: «چین تل په دې باور دی چې افغانستان باید له نړیوالې ټولنې څخه جلا نکړل شي.» هغه وویل: «موږ هیله لرو چې افغانستان به د نړیوالې ټولنې هیلو ته ځواب ووایي، یو پرانیستی او ټول شموله سیاسي جوړښت رامنځته کړي، [او ] منځلاري او باثباته کورني او بهرني سیاستونه پلي کړي.» وانګ دا هم وویل چې چین له کابل څخه غوښتي چې «د ټولو ډولونو تروریستي ډلو سره په کلکه مبارزه وکړي، د نړۍ له ټولو هیوادونو، په ځانګړې توګه د ګاونډیو هیوادونو سره په همغږۍ کې ژوند وکړي او ژر تر ژره د نړیوالې ټولنې سره یو ځای شي.» هغه زیاته کړه، «لکه څنګه چې د ټولو خواو اندېښنو قوي غبرګونونه تر لاسه کړي، په طبیعي توګه به د افغان حکومت د دپلوماتیکې پیژندنې غوښتنه تعقیب شي.» د طالبانو حکومت د ۲۰۲۱ کال په اګست کې له افغانستان څخه د امریکايي ځواکونو په بیړني ډول له وتلو وروسته د واک د تر لاسه کولو راهیسې د هیڅ کوم هېواد له خوا په رسميت نه دی پیژندل شوی. خو ددې سره سره، کابل او بیجینګ په خپلو کې تعامل ساتلی دی. طالبانو ژمنه کړې چې هیچا ته به اجازه نه ورکوي چې د افغانستان خاوره د نورو په خلاف وکاروي، او په بدل کې يې چين د بيارغونې لپاره د اقتصادي ملاتړ او پانګونې وړانديز کړی دی. د چین د بهرنیو چارو وزارت روان کال د افغانستان په اړه په یوه اعلامیه کې ویلي چې د افغانستان د خلکو خپلواکو انتخابونو، مذهبي عقایدو او ملي دودونو ته درناوی لري.
|
06.12.2023 صدای امریکا چین میگوید که حکومت طالبان برای کسب مشروعیت کامل دپلوماتیک به اصلاحات سیاسی، تامین امنیت و بهبود روابط با همسایههایش نیاز دارد. چین حکومت طالبان را به رسمیت نمیشناسد، اما یکی از چند کشوری است که روابط دپلوماتیک خود را با طالبان نگهداشته و هر دو کشور میزبان سفیرهای همدیگر اند. وانگ وینبن، سخنگوی وزارت خارجۀ چین امروز پنجم دسمبر (۱۴ قوس) در یک نشست خبری در پاسخ به یک پرسش در مورد این که آیا بیجینگ حکومت طالبان را به رسمیت میشناسد گفت: "منحیث یک همسایۀ دیرینۀ دوست افغانستان، چین به این باور است که افغانستان نباید از جامعۀ بین المللی جدا نگهداشته شود." او افزود: "ما امیدواریم که افغانستان بیشتر به توقعات جامعۀ بین المللی پاسخ بدهد، تشکیلات سیاسی همهشمول و باز را ایجاد کند، پالیسیهای خارجی و داخلی معقول و میانهرو را در پیش گیرد، با تمام انواع نیروهای دهشت افگنی قاطعانه مبارزه کند، با سایر کشورها، به ویژه همسایه هایش روابط دوستانه احیا کند و خود را در جامعۀ جهانی مدغم سازد." سخنگوی وزارت خارجۀ چین اضافه کرد که زمانیکه افغانستان به نگرانیهای بین المللی رسیدگی کند، رسمیت جهانی حکومت طالبان به گونۀ عادی دنبال خواهد شد. این در حالی است که چین در پروژههای مختلف، به شمول استخراج معادن در افغانستان سرمایه گذاری کرده و تعاملات تجارتی نیز با افغانستان دارد. حکومت طالبان گفته است که میخواهد رسماً با پروژهٔ زیربنایی "یک کمربند یک راه" چین بپیوندد و برای مذاکرات در این خصوص تیم تخنیکی خود را به چین خواهد فرستاد.
نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان، در مصاحبهای با خبرگزاری رویترز که روز پنجشنبه ۱۹ اکتوبر (۲۷ میزان) نشر شد، گفت: "از چین تقاضا میکنیم اجازه دهد که ما بخشی از ابتکار یک کمربند یک راه و دهلیز اقتصادی پاکستان-چین باشیم."
|
05.12.2023 بی بی سی له درې ورځنیو سختو بمباریو وروسته اسرائیلي ځمکني ځواکونه د غزې سوېل لوري ته خوځېدلي دي. اسرائیلي رسنیو ویلي، اسرائیلي پوځ د خان یونس شمال کې ځمکني عملیات پیل کړي دي. د اسرائیلو دفاعي ځواکونو یوه نقشه خپره کړې او هغه نوې سیمې پکې ښیې چې ملکي وګړو ته پکې د وتلو سپارښتنه شوې. د غزې په سویل کې د ګڼې ګوڼې په ډکه سیمه کې د یوه روغتون مسؤلینو ویلي، دغه روغتون له ټپیانو ډک دی، په انځورونو کې ښکاري چې د روغتون په دهلېزونو کې ټپیان پراته دي. په داسې حال کې چې د اسرائیلو پوځ وايي د غزې په تړانګه کې یې ځواکونه د حماس له وسله والو سره مخامخ دي، د دفاعي چارو شنونکي د غزې په سوېل کې وروستۍ پیښې هلته د بشپړو ځمکني عملیاتو د ترسره کولو پیل بولي. په وروستیو ورځو کې د اسرائیلو ډیری هوایی بریدونه په خان یونس کې سیمې په نښه کړې دي. باور دی چې په غزه کې د تنظیم چارو مشر یحی سینوار او د پوځي څانګې مشر محمد دیف په ګډون د حماس لوړ پوړي مشران پټ دي. د یدیعوت احرونوت ورځپاڼې راپور ورکړی اټکل دی چې په خان یونس کې به جګړه "کافي سخته" وي. ځکه هلته وضعیت نه یوازې د سلګونو زرو بې ځایه شویو فلسطینیانو له امله پیچلی دی بلکې په شمال کې له جګړې څخه تښتېدلو خلکو هلته پناه اخیستې او داسې هم انګېرل کېږي چې ځینې اسرائیلي یرغمل شوي هم هلته ساتل کېږي.
|
05.12.2023 باختر دفتر نمایندگی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) میگوید در ماه گذشته این کشور شاهد افزایش حملات به جامعه شیعه و هزاره بوده است. این اداره خواستار تحقیقات، پاسخگویی و افزایش اقدامات حفاظتی از افراد در معرض خطر شده است. یوناما در پستی در ایکس نوشته است: «در ماه گذشته افغانستان شاهد افزایش خشونت علیه جامعه شیعه/هزاره در کابل و بغلان و اخیراً در هرات بوده است. یوناما با قربانیان ابراز همدردی میکند و خواستار تحقیقات، پاسخگویی عاملان و افزایش اقدامات برای حفاظت از افراد در معرض خطر است.» روز جمعه (اول دسامبر)، افراد مسلح ناشناس سوار بر یک خودرو به مسافران یک سهچرخه در شهرک شیعه و هزارهنشین جبرئيل هرات تیراندازی کردند که در نتیجه آن، دستکم شش نفر کشته و دو نفر زخمی شدند. گفته شده است که ۲ روحانی شیعه نیز در میان کشتهشدگان بودند. در پی این رویداد، صدها نفر در این شهر در حالی که پیکرهای کشتهشدگان را حمل میکردند، تظاهرات کردند.
|
05.12.2023 دآزادی رادیو د امریکا متحدهایالاتو د بهرنیو چارو وزارت درې لوړ پوړي چارواکي پاکستان ته ځي، څو په دې هېواد کې د مېشتو هغو افغان کډوالو په اړه چې د متحدهایالاتو ویزو ته یې غوښتنلیکونه سپاري، له پاکستان چارواکو او نورو ادارو سره خبرې وکړي. تمه ده چې له درېیو چارواکو څخه لومړنۍ یې(د متحدهایالاتو د بهرنیو چارو په وزارت کې د وګړو او مهاجرینو چارو مرستیاله جولیتا والس نویس) نن اسلاماباد ته ورسېږي. د امریکا متحدهایالاتو د بهرنیو چارو وزارت د ډسمبر په لومړۍ نېټه یوه اعلامیه کې لیکلي، اغلې نویس به د ډسمبر تر اوومې نېټې په پاکستان کې حکومتي چارواکو، غیر حکومتي او د نړيوالو سازمانونو استازو سره د هغو افغانانو په اړه خبرې وکړي چې امریکا او نورو هېوادونو ته د تلو په موخه په دې هېواد کې ځای پر ځای دي. په دې اعلامیه نوره توضیح نهده ورکړل شوې، خو له کله چې پاکستاني حکومت د افغان کډوالو د ایستو لړۍ پیل کړې، متحدهایالاتو د هغو افغانانو لپاره چې امریکا ته د تلو قضیې لري خوندیتوب سندونه ورکړي؛ څو امنیتي ځواکونه یې اخراج نهکړي. پاکستان له ټولو نړیوالو مخالفتونو سره لا هم د افغان کډوالو نیولو او اېستو ته دوام ورکړی په اسلاماباد کې د امریکا متحدهایالاتو سفارت د واټساپ یوه شمېره هم اعلان کړې او له هغو افغانانو یې چې د امریکا ته د تلو په شرایطو برابر دي غوښتي چې د ستونزې پر مهال ورسره په دې شمېره اړیکه ونیسي. خو له دې ټولو سره سره، یو شمېر افغان کډوالو شکایت کړی چې پاکستاني پولیس یې ځوروي. ښايي همدې اندېښنو د امریکا متحدهایالاتو لوړ پوړو چارواکی سفر ته اړ کړي وي. پاکستان د اکتوبر میاشتې له پیله له دغه هېواده د افغان بې اسناده کډوالو د اېستلو لړۍ پیل کړې او تر اوسه تله څلور لکو زيات افغان کډوال له دغه هیواد افغانستان ته ستانه کړل شوي دي.
په ورته وخت کې پاکستانۍ ایکسپریس ټریبیون ورځپاڼې لیکلي، د ډسمبر په اوومه نېټه به د افغانستان لپاره د امریکا متحدهایالاتو ځانګړی استازی ټام ویسټ هم پاکستان ته سفر وکړي او ورپسې به د ډسمبر په ۹مه د پاکستان په چارو کې د امریکا د ځانګړي استازي مرستیاله الزابیټ هرسټ هم اسلاماباد ته سفر ولري. د افغان کډوالو د اخراج په ګډون وروستیو کې د پاکستان او د طالبانو حکومت ترمنځ اړیکې هم کړکېچنې ښکاري او د پاکستان موفت حکومت طالبانو تورنوي چې په افغانستان کې یې د هغو ډلو پر ضد سخت عکسالعمل نهدی ښودلی چې په پاکستان کې ترهګر بریدونه کوي. خو د طالبانو حکومت بیا ویلي، دوی په بل هېواد کې د نا امنۍ مسوول نهدي او په پاکستان کې یې نا امني د دې هېواد کورنۍ موضوع بللې ده.
|
05.12.2023 صدای آلمان اردوی اسرائیل گفته است که نیروهایش حالا در سراسر نوار غزه علیه حماس عملیات میکنند. در عین زمان سارنوال دیوان کیفری بینالمللی میخواهد در مورد جنایات جنگی احتمالی حماس و نیروهای اسرائیلی تحقیق کند.
اردوی اسرائیل گفته است که عملیات زمینی خود علیه گروه ملیشهای اسلامگرای حماس را به «هر بخش» نوار غزه گسترش داده است. اردوی اسرائیل عملیات خود در نوار غزه را روز جمعه بعد از وقفه یک هفتهای دوباره از سر گرفت. اردوی اسرائیل که در هفتههای اخیر مصروف عملیات نظامی زمینی در شمال نوار غزه بود، به انجام حملات هوایی در جنوب نوار غزه نیز شروع کرده است. بخش عمده باشندگان نوار غزه از ترس این حملات به جنوب این منطقه ساحلی فرار کرده اند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! اما دانیل هاگاری، سخنگوی اردوی اسرائیل ناوقت روز یک شنبه گفت که نیروهای این کشور به سمت جنوب پیشروی میکنند: «اردوی اسرائیل عملیات زمینی خود علیه حضور حماس را ادامه میدهد و به همه بخشهای نوار غزه گسترش میدهد. نیروها رو در روی تروریستها قرار میگیرند و آنها را میکشند.» بیشتر بخوانید: وقفه، آتشبس و ترک مخاصمه؛ تفاوتها در چیست؟ علاوه بر اسرائيل، ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا، آلمان و چندین کشور دیگر حماس را به عنوان یک سازمان تروریستی میشناسند. پیش از این اعلام اردوی اسرائیل، شاهدان عینی به خبرگزاری آلمان (دی پی آ) گفتند که سربازان اسرائيلی به منطقهای در شرق شهر خان یونس در جنوب نوار غزه پیشروی کرده اند.
۱۰ هزار حمله هوایی از شروع جنگ تا حالااردوی اسرائیل گفته است که از زمان شروع این جنگ در دو ماه اخیر حدود ۱۰ هزار حمله هوایی در نوار غزه انجام داده است. نیروی دفاعی اسرائیل گفته است که در این حملات مواضعی مانند مراکز فرماندهی، تونلها و انبارهای اسلحه سازمانهای تروریستی فلسطینی هدف قرار گرفته اند. این در حالی است که انتقادهای بینالمللی از عملیات اسرائیل در حال افزایش است. بمبارانهای اسرائیل در نوار غزه منجر به کشته و زخمی شدن شمار بزرگی از غیرنظامیان شده است. وزارت صحت زیر کنترول حماس در نوار غزه روز یک شنبه گفت که از زمان شروع جنگ ۱۵۵۲۳ تن در نوار غزه کشته و ۴۱ هزار و ۳۱۶ تن دیگر زخمی شده اند. براساس آمار ملل متحد، حدود ۸۰ درصد از ۲.۲ میلیون باشنده نوار غزه در نتیجه این جنگ مجبور به ترک خانههای خود شده اند.
|
05.12.2023 دامریکا غږ د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت پخوانی سلاکار جان بولټن وايي، په افغانستان کې د طالبانو او "بهرنیو ترهګرو" موجودیت اوس هم "امریکا او د نړۍ نورو هېوادونو ته مستقیم ګواښ دی." د امریکا غږ سره په یوه ځانګړې مرکه کې بولټن وویل چې "په افغانستان کې د بهرنیو ترهګرو ډلو شتون یوه ستونزه ده"، خو د امریکا د پخواني حکومت دغه جګپوړي چارواکي ټینګار وکړ چې "طالبان د افغانستان اصلي ستونزه" ده. هغه وویل، په داسې حال کې چې د نړۍ پام منځني ختیځ او اوکراین ته اوښتی، طالبان ښايي داسې فکر وکړي چې "دا د امریکا او نورو هېوادونو لپاره د زیان ګاللو دوره ده" ځکه چې د نورو بحرانونو له امله د هغو "ترهګرو" لپاره چې د طالبانو له بیا واکمن کېدو وروسته افغانستان ته ننوتلي، "دا یو ښه فرصت دی. یقیناً د بهرنیو ترهګرو شتون ستونزه ده، خو دلته اصلي ستونزه طالبان دي." د دغه پخواني امریکايي چارواکي دا څرګندونې څو ورځې وروسته له هغه کېږي چې د افغانستان پخواني ولسمشر حامد کرزي د جاپان له کیوډو خبري اژانس سره په خپله وروستۍ مرکه کې چې د نومبر په ۲۸مه خپره شوه، وویل چې نور د رژیمونو د نسکورېدو پلوي نه کوي بلکې غواړي چې "پاليسۍ اصلاح شي،" ترڅو د هغه په خبره، د افغانستان خلک د خپل راتلونکي د جوړولو لپاره سره راټول شي. د کرزي دغه څرګندونې د ټولنيزو شبکو د کاروونکو او په افغانستان کې د يو شمېر ښځو د نيوکو لامل شوې. د "ارغواني شنبو" غورځنګ د نومبر په ۲۹مه د کرزي څرګندونې وغندلې او د افغانستان له خلکو یې وغوښتل چې د هغه د څرګندونو د غندلو لپاره په انلاین کمپاین کې برخه واخلي.
|
05.12.2023 صدای امریکا جان بولتن، مشاور پیشین امنیت ملی قصر سفید، میگوید که حضور طالبان و ''تروریستهای خارجی" در این افغانستان، هنوز هم یک ''تهدید مستقیم برای ایالات متحده و سایر کشورها در سراسر جهان'' است.
بولتن در مصاحبهای اختصاصی با صدای امریکا گفت که ''حضور گروههای تروریستی خارجی [در افغانستان] یک مشکل است" اما این مقام ارشد حکومت پیشین امریکا تاکید کرد که گروه "طالبان مشکل اصلی" در افغانستان است.
او گفت در حالی که توجه جهان به شرق میانه و اوکراین متمرکز است، طالبان ممکن چنین تصور داشته باشند که ''این یک دوره آسیب پذیری برای ایالات متحده و سایر کشورها'' است، زیرا با توجه به سایر بحرانها، وضعیت به وجود آمده برای '' تروریستهایی'' که پس از مسلط شدن طالبان وارد افغانستان شده اند، "یک فرصت عالی است. به یقین حضور تروریستهای خارجی یک مشکل است، اما مشکل اصلی در اینجا طالبان است."
اظهارات این مقام پیشین امریکا چند روز پس از آن بیان شد که حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان، در مصاحبه اخیر خود با خبرگزاری کیودوی جاپان که به تاریخ ۲۸ نومبر منتشر شد، گفته است که دیگر طرفدار فروپاشی رژیمها در افغانستان نیست، بلکه خواهان ''اصلاح پالیسیها'' است تا به گفتهٔ او، مردم افغانستان برای ساختن آیندۀ شان در کنار هم قرار بگیرند.
این اظهارات کرزی موجب انتقادهای کاربران شبکهٔ اجتماعی و شماری از زنان در افغانستان شد. جنبش ''شنبههای ارغوانی'' به تاریخ ۲۹ نومبر با نشر فراخوانی اظهارات کرزی را محکوم کرد و از مردم افغانستان خواست در یک کمپاین آنلاین برای محکومیت اظهارات او اشتراک کنند.
در این فراخوان گفته شده است: "از همۀ هموطنان آزادهٔ خود در سراسر جهان میطلبیم تا در اعتراض به سخنان اخیر حامد کرزی، با ما همصدا گردیده، نفرت و انزجارشان را از گروه تروریستی، افراطی، زنستیز و متعصب طالبان با اشتراک گزاری این متن و هشتک اظهار کرده و علیه عادی سازی حمایت از تروریستان و طالبان بایستند."
بولتن نیز در مصاحبه با صدای امریکا، اظهارات کرزی را ''تاسفبار'' خوانده و گفته است شاید شماری از مردم به نحوه با طالبان در تعامل باشند.
او در این مصاحبه از تعامل فرد و افراد مشخص با طالبان چیزی بیان نکرد، اما گفت که این گونه اظهارات ''عقبگرد برای حامد کرزی است، کسی که به حیث رییس جمهور انتصاب شد تا سعی کند مشکلی را که طالبان در جریان حاکمیت و پس از سرنگونی شان ایجاد کرده بودند، درست کند."
بولتن افزود: ''جای تاسف است، زیرا [این گونه اظهارات] به مردم در سراسر جهان این تصور را میدهد که اگر کرزی میتواند با طالبان زندگی کند، پس بقیه ما هم میتوانیم [زندگی ] کنیم."
بولتن گفت که مردم در خارج از افغانستان نباید همه امیدهای خود را از دست بدهند که ''افغانها نمیتوانند کنترول زندگی'' خود را به دست بیاورند. او بدون ذکر نام کرزی گفت، کسانیکه بنا بر تبارز ارادهٔ خود بسیار مایل اند با طالبان همکاری کنند، چنین اقدام به مثابهٔ ''یک تراژیدی بزرگ'' است. او تاکید کرد که نباید برای جهان تصوری ایجاد شود که ''ما به نحوه قبول کنیم که طالبان مشروع استند.''
|
04.12.2023 بی بی سی د طالبانو حکومت کې د کډوالو چارو وزارت مرستیال عبدالرحمن رشید وايي، د روان کال د نوومبر له لومړۍ نېټې راهیسې له ایران څخه شاوخوا ۱۳۴ زره کسان افغانستان ته ستانه شوي دي. طالب چارواکي وايي له دغه هېواده يو شمېر کډوال په خپله خوښه او ځينې په زوره بېرته افغانستان ته استول کېږي او يو شمېر بيا د ترکيې له پولې د تېرېدو په حال کې له نيول کېدو وروسته ايران او له هغه ځايه خپل هېواد استول کېږي. ښاغلی رشید وايي، د نومبر له لومړۍ نېټې له پاکستان، ایران او ترکیې څخه د ايستل شویو افغان کډوالو شمېر ۳۸۱ زرو ته رسېدلی دی. نوموړی وايي، د دغه وزارت د شمېرو له مخې د نوومبر له لومړۍ نېټې راهیسې څه باندې ۲۴۴ زره له پاکستان، ۱۳۴ زره له ایران او دوه زره ۲۶۳ له ترکیې خپل هېواد ته ستانه شوي دي. د طالبانو حکومت د کډوالو چارو دغه چارواکی وايي، هغه کسان چې په زوره ایستل شوي له "ځورونې" سره مخامخ دي او وايي، وزارت هڅه کوي چې د دوی ستونزې هوارې کړي ترڅو بېرته خپلو ولایتونو ته ستانه شي.
|
04.12.2023 بی بی سی شماری از مخالفان طالبان در نشستی سه روزه در شهر وین اتریش گردهم آمدهاند و در مورد «یک نقشه راه» آینده سیاسی افغانستان بحث و گفتگو میکنند. نمایندگان «جبهه مقاومت ملی افغانستان» در این نشست گفتند که بر ایجاد «یک اپوزیسیون متحد و قوی» تمرکز کردهاند. هیاتی از این جبهه به رهبری احمد مسعود در این کنفرانس شرکت کرده است. او در سخنرانی خود در این نشست گفته است که «بدیل» حکومت طالبان، افراد نیستند بلکه «روندی است که مردم این کشور» در آن دخیل شوند. آقای مسعود گفته است: «راه حل افغانستان اصلاح دستگاه حاکم نیست، تشکیل حکومت همهشمول مشکل را حل نمیکند، چنانچه بازشدن دوباره مکاتب با این نصاب تعلیمی، فقط افکار تروریستی را پرورش میدهد.» در همین حال، حکومت طالبان به سری نشستهای مخالفانش واکنش نشان داده است، پیشتر سخنگوی طالبان کشورهای منطقه را متهم به تقویت «مهرههای سوخته» کرده است. محمدیعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان، در یک سخنرانی خود اخیراً در واکنش به نشستهای اخیر مخالفان در مسکو و دوشنبه، از چهرههای مخالف خواست که بهجای برگزاری نشستها و صدور بیانیههای به گفته او «پوچ» به افغانستان برگردند.
|
04.12.2023 دآزادی رادیو د بلوچستان د اطلاعاتو سرپرست وزیر جان اڅکزی د طالبانو حکومت تورنوي چې د افغانستان له خاورې په ګټې پاکستان کې برید کوونکي ترهګر دوی ته نهسپاري او له دوی سره دوه ګونې لوبه کوي. هغه چې پرون یې رسنیو سره خبرې کولې ادعا وکړه چې پاکستان د طالبانو حکومت ته کره اسناد سپارلي او په ځلونو یې په افغانستان کې د مېشتو ترهګرو د ورسپارلو غوښتنه کړې، خو د طالبانو حکومت د ده په ټکو تر اوسه دې مسلې سره ډېر بېحسه چلند کوي. اڅکزي زیاته کړه: "د پاکستان حکومت په دې اړه خپلې غوښتنې له افغان طالبانو سره شریکې کړي دي. د دې غوښتنو د نه منلو په صورت کې د پاکستان حکومت هر کار کولو ته چمتو دی. " د طالبانو حکومت ویاند ذبیحالله مجاهد په دې اړه د ازادي راډیو پوښتنه ځواب نهکړه، خو وړاندې یې په یوه مفصله اعلامیه کې د پاکستاني چارواکو د دې ډول څرګندونو په ځواب کې ویلي و، افغانستان په سیمه کې د هر هېواد د امنیتي ناکامۍ مسوول نهدی.
|
04.12.2023 صدای آلمان پس از گذشت بیش از ۴۰ سال، نخستین بار است که به زنان ایرانی اجازه داده میشود تا در یک استدیوم ورزشی برای تماشای مسابقه فوتبال در تهران وارد شوند.
خبرگزاری ایسنا به روز یکشنبه گزارش داده است که زنان میتوانند برای تماشای مسابقه تیم فوتبال استقلال با پرسپولیس در در تهران حضور یابند. قرار است که مسابقه این دو تیم برتر پایتخت در ۱۴ دسمبر امسال برگزار شود و به عنوان درخشان ترین بازی های سالانه فوتبال در ایران نیز شهرت دارد. صفحه اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید در بخشی از گزارش این خبرگزاری آمده است که تا هنوز روشن نیست که برای چه تعداد از زنان اجازه ورود به این استدیوم بزرگ فوتبال که ظرفیت ۱۰۰ هزار تماشاگر را در یک وقت دارد، داده خواهد شد. موضوع زنان و فوتبال از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ به این سو موضوع مورد بحثدر ایران بوده است. روحانیون محافظه کار این کشور تاکید میکنند که زنان نباید در استدیوم ها در میان هواداران مرد و سرود های مبتذل حضور یابند. بهخصوص مسابقات شهری میان تیم های استقلال و پرسپولیس ناگوار میباشند، زیرا در جریان مسابقات مکرراً درگیریهای خشونتآمیز میان هواداران و نیروهای پولیس رخ داده است. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب دویچه وله دری تماشا کنید به نظر میرسد که بر اثر فشار فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) ممنوعیت از سال گذشته به اینسو کاهش یافته است. به تازگیشمار محدود زنان اجازه یافتند تا در مسابقات لیگ آسیایی در جاهای جدا از مردان نیز اشتراک کنند.
|
04.12.2023 دامریکا غږ د متحده ایالاتو د ولسمشر مرستیالې کاملا هاریس د ډسمبر په دوهمه (لیندۍ ۱۱) د اسرائیل او حماس ترمنځ د جګړې د پای ته رسیدو وروسته پراخ امریکايي اهداف په ګوته کړل او ټینګار یې وکړ چې په غزه او لویدیځه غاړه کې باید د فلسطین خلک بالاخره د یوې واکمنې ادارې لاندې سره یو ځای شي.
د متحده ایالاتو ولسمشر جو بایډن له میرمن هاریس وغوښتل چې د اسرائیل-حماس په جګړې باندې د هغه د تمرکز په خاطر د هغه پر ځای په دوبۍ کې د اقلیم د بدلون په سرمشریزه کې ګډون وکړي.
سپینې ماڼۍ په یو بیان کې ویلي چې د امریکا مرستیالې ولسمشرې کاملا هاریس د مصر له ولسمشر عبدالفتاح السیسي سره په خبرو کې وویل چې: "امریکا به په هیڅ صورت کې له غزې یا لوېدیځې غاړې څخه د فلسطینیانو د جبري ایستلو، د غزې د محاصرې او یا د غزې د سرحدونو د بیا ټاکنې اجازه ورنه کړي."
سپینې ماڼۍ په یوه اعلامیه کې د ولسمشر د مرستیالې له قوله ویلي چې حماس نشي کولای غزه کنټرول کړي.
فلسطیني اداره چې لویدیځ یې ملاتړ کوي د اشغال شوې لویدیځې غاړې ځنې برخې اداره کوي. حماس په ۲۰۰۷ کال کې د فلسطیني ادارې د مشر محمود عباس په مشرۍ د فتح ګوند څخه په یوه خپلمنځي شخړه کې د غزې کنټرول تر لاسه کړ او له هغه وخت راهیسې پر غزه واکمن دی.
تر دې مخکې د امریکا ولسمشر جو بایډن هم ویلي وو چې غزه او لوېدیځه غاړه باید په پای کې د یوې نوې فلسطیني ادارې د واکمنۍ لاندې یوځای شي.
بایډن په یوه مقاله کې چې د نومبر په ۱۸ (لړم ۲۷) په واشنګټن پوسټ ورځپاڼه کې خپره شوه، لیکلي: "په داسې حال کې چې موږ د سولې لپاره هڅه کوو، غزه او لویدیځه غاړه باید د یو واحد حاکم جوړښت لاندې وي، په نهایت کې د یوې نوې فلسطیني خودمختاره ادارې لاندې متحد شي. موږ ټول د دوو دولتونو [اسرائیل-فلسطین] حل لپاره هلې ځلې کوو." له بلې خوا په داسې حال کې چې په سیمه ایز وخت یکشنبه ډسمبر ۳ (لیندۍ۱۲) په غزې کې د اسرائیل – حماس تر منځ جګړې یوه بله ورځ پیل شوه، د متحده ایالاتو حکومت جګپوړو چارواکو له اسرائیل څخه د ملکي فلسطینیانو د تلفاتو د مخنیوي لپاره د لا ډیرو اقداماتو غوښتنه کړې. د جمهور رئیس جو بایډن مرستیالې کاملا هریس او د دفاع وزیر لیوډ آسټن ویلي چې اسرائیل د خپل ځان څخه د دفاع په خاطر د برید کولو حق لري خو د ملکي فلسطینیانو په هکله د دوي تازه څرګندونې په اسرائیل د فشار راوړلو معنی لري. میرمن هریس د متحدو عربو اماراتو د دوبۍ ښار کې د اقلیم په هکله غونډې کې وویل، " ډیر شمیر بې ګناه فلسطینيان وژل شوي. په ښکاره توګه د ملکیانو زیانمنیدو کچه او هغه عکسونه او ویډیوګانې چې د غزې څخه راځي، ټکان ورکوونکي دي". د میرمن هریس تر څنګ د متحده ایالاتو د دفاع وزیر لویډ آسټن شنبه ډسمبر دویمه د کالیفورنیا ایالت یوې دفاعي غونډې کې وویل چې د اسرائیل سره د متحده ایالاتو د ملاتړ په اړه "بحث نه شي کېدای" خو دا یې هم وویل چې په شخصي توګه یې اسرائیل ته خبرداری ورکړی که د ملکیانو خوندیتوب لپاره اقدامات ونکړي، ددې خطر شته چې هغوي به سخت دریځۍ ته مخه کړي. ښاغلي آسټن د کلفورنیا په ایالت کې د ریګن ملي دفاع په فورم کې وویل، "په دا شان جګړې کې ملکیان ډیر مهم وي او که تاسو هغوي د دښمن په لور ورټیل وهئ، تاسو تاکتیکي بری په ستراتیژیکې ماتې بدلوئ". د دفاع وزیر له اسرائیل څخه دا هم وغوښتل چې په غزې تړانګې کې ملکیانو ته د بشري مرستو رسولو چارې دې لا اسانه کړي او یو ځل بیا یې د منځني ختیځ د شخړې حل لپاره د متحده ایالاتو دوه بیلو دولتونو جوړیدو په پالیسي ټینګار وکړ. د غزې عامې روغتیا وزارت ویلي د حماس – اسرائیل تر منځ د شپږ ورځني اوربند پای ته رسیدو راهیسې پدې تړانګې کې لږ تر لږه دوه سوه فلسطینیان وژل شویدي. دې وزارت ویلي چې د اکټوبر ۷ مې نیټې راهیسې چې د حماس وسله والو په اسرائیل ناڅاپه برید وکړ، ۱۲ سوه کسان یې ووژل او په ځواب کې اسرائیلي ځواکونو په غزې بمباري پیل کړله، د جمعې ورځې تر سهاره پدې بمباریو کې ۱۵۲۰۰ کسان وژل شوي چې ۷۰ په سلو کې یې میرمنې او ماشومان دي. په عین حال کې د اسرائیل صدراعظم بنجامین نیتن یاهو ویلي چې په غزې کې به جګړه تر هغه وخته ادامه ولري چې " خپل اهداف مو نه وي تر لاسه کړي". نتینیاهو وویل چې د ځمکنیو عملیاتو پرته ددې اهدافو تر لاسه کول امکان نلري.
|
04.12.2023 صدای امریکا دهها زن مسلمان شیعه مذهب در جریان مراسم جنازهٔ چندین عضو این اقلیت مذهبی که چند روز پیش کشته شدند، امروز سوم دسمبر (۱۲ قوس) در ولایت هرات دست به تظاهرات زده و خواهان پایان حملات علیه شیعیان شدند. حسین عظیمی، عضو شورای علمای افغانستان، به فرانس پرس گفت که این زنان در جریان مراسم جنازه در شهرک جبرییل شعارهای "مرگ بر قاتلان" و "ما امنیت میخواهیم" را سر دادند. در مراسم جنازهٔ شش عضو این اقلیت مذهبی، صدها نفر اشتراک داشتند. روز جمعه اول دسمبر (۱۰ قوس) در اثر گلولهباری افراد مسلح ناشناس، کم از کم هفت به نفر به شمول دو عالم دین کشته شدند. به تاریخ ۲۳ نومبر نیز افراد مسلح ناشناس دو روحانی شیعه به نامهای رجب علی اخلاقی و خادمحسین هدایتی را در شهرک جبرییل هرات هدف گلوله قرار دادند و پس از کشتن هفت نفر، به شمول این دو عالم، از محل فرار کردند. باشندگان محلی گفتند که در میان قربانیان این حمله، چهار زن شامل بودند. در این حال، مجمع مدافعان حقوق بشر با نشر اعلامیهای گفت که در این اواخر "قتلهای زنجیرهای به گونۀ مرموز و سیستماتیک شهروندان شیعه مذهب و هزارهها" را در افغانستان هدف قرار میدهد. این مجمع ناوقت شنبه دوم دسمبر (۱۱ قوس) که شیعیان در افغانستان با ترورهای جمعی، انفرادی، انفجارها و حملات انتحاری هدف قرار میگیرند، اما حکومت طالبان نه تنها عاملان این کشتارها را شناسایی نکرده، بلکه برای رسیدگی به وضعیت و مهار کردن چنین رویدادها هیچ اقدامی نکرده است. به دنبال گزارشها پیرامون حملات علیه این اقلیت مذهبی، ریچارد بنیت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر ملل متحد برای افغانستان، اظهار نگرانی عمیق کرده و خواستار تحقیق مستقل در این زمینه شده و گفته است که عاملان این حمله، بر اساس معیارهای بینالمللی، باید به پنجۀ قانون سپرده شوند.
|
03.12.2023 بی بی سی په افغانستان کې د ملګرو ملتونو استازولي (يوناما) وايي، دغه هېواد د اقليمي بدلون له اغېزو سره د مبارزې لپاره د لسو تر ټولو زيان منونکو او هغو هېوادونو په ډله کې دی چې په دې برخه کې لږ چمتووالی لري. دغې ادارې د يوې اعلاميې په خپرولو سره له نړيوالو غوښتي چې د اقلیمي بدلون په اړه د پوهاوي پر ځای په زيانمن افغانستان کې عملي ګامونه واخلي ځکه په وينا يې اقليمي بدلون په دې هېواد کې د ميليونو کسانو پر ورځني ژوند اغېز کړی دی. يوناما دغه څرګندونې په داسې حال کې کړې چې د متحده عربي امارتو په دوبۍ کې د اقلیمي بدلون سره د مبارزې په موخه د کاپ ۲۸ په نامه غونډه روانه ده. د يوناما د اعلاميې له مخې نژدې ۲۰ ميليونه افغانان د خوړو خونديتوب له بېړنۍ يا بحراني کچې سره مخ دي چې د پرلپسې درېيم کال وچکالۍ، اقتصادي فشارونو، طبيعي ګواښونو، دوو ويجاړونکو زلزلو تر څنګ اقليمي بدلون په افغانستان کې د روغتيا، بېوزلۍ او کډوالۍ برخه کې منفي اغېزې نورې هم زياتې کړې دي. د يوناما په اعلاميه کې د ملګرو ملتونو د سرمنشي د ځانګړې استازې او د دې ادارې د مشرې زوزا اوتونبایوا له خولې ويل شوي، ټول اړخونه بايد په غیر سياسي او رغنده توګه د افغانانو د ګټو لپاره کار وکړي. د روزا اوتونبایوا په وينا، افغانستان کې "دا وضعیت د دوام وړ نه دی". د يوناما مشرې دغه څرګندونې په داسې حال کې کړې چې له افغانستانه کوم استازې دغې غونډې ته نه دی وربلل شوی. وړاندې په افغانستان کې د طالبانو حکومت تر واک لاندې د چاپېريال ساتنې ادارې يوه خبرپاڼه کې ويلي وو، سره له دې چې افغانستان د اقليمي بدلون له امله له سختو "ننګونو" سره مخ دی خو بيا هم دغې مهمې ناستې ته د دوی استازي نه دي وربلل شوي. په اعلاميه کې راغلي وو، "د اقلیمي بدلون له امله د افغانستان زيانمنتيا به د خلکو اقتصادي او ټولنيز وضعيت نور هم خراب کړي... او ان بشري ناورین به رامنځته کړي." افغانستان يو له هغو هېوادونو بلل کېږي چې د اقليمي بدلون له امله ډېر اغېزمن شوی، ګڼې سيمې يې وچکالۍ ځپلې او کمسارو سېلابونو هم ډېر زيانونه اړولي دي.
|
03.12.2023 بی بی سی کشته شدن یک جوان در نزاع خیابانی در میبد یزد در ایران، باعث تجمع و اعتراض شماری از مردم علیه مهاجران افغانستان شد. بر اساس گزارشها، شورای تامین استان یزد دستور داده که محدودیتهایی در شهرک محل زندگی مهاجران ایجاد شود. مقامهای محلی نامی از هویت ضارب یا ملیت او نبردهاند اما برخی رسانهها نوشتهاند فردی که «او را با چاقو زده اهل افغانستان» بوده است. اما تاکنون این ادعا ثابت نشده است. همزمان رسانههای ایران از جمله همشهری هم فیلمی از حمله به محل زندگی مهاجران افغان منتشر کردهاند. دادستان میبد و مقامهای محلی در تلاش برای آرام کردن اوضاع به مردم گفتند «بازپرس ویژه» برای رسیدگی به پرونده تعیین شده است. مسئولان قضایی گفتهاند متهم اصلی و یک نفر دیگر دستگیر شدهاند. مقامهای قضایی امروز، شنبه ۱۱ آذر، به خانه مقتول رفتند تا «پس از همدردی» شکایت آنها را ثبت کنند.
|
03.12.2023 دآزادی رادیو په داسې حال کې چې د پاکستان او په افغانستان کې د طالبانو د حکومت ترمنځ ظاهرا اړیکې ترېنګلې ښکاري، پاکستان وايي د تحریک طالبان پاکستان یا ټي ټي پي د غړو پر وړاندې د اقداماتو په برخه کې د طالبانو له حکومته ناهیلی شوی دی. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوچ تېره ورځ په خپل اوونیز خبري کنفرانس کې وویل چې په افغانستان کې د ترهګرو ډلو پر وړاندې د "اغېزناکو" اقداماتو په اړه د اسلام اباد د بیا -بیا غوښتنو سره هم کومه پایله نه لیدل کیږي. خو نوموړې وویل چې په دې برخه کې له طالب چارواکو سره لا هم خبرې روانې دي او دوی هیله لري چې افغان طالبان به د ټي ټي پي پر وړاندې چې د دې په خبره، په افغانستان کې پټنځایونه لري جدي اقدامات وکړي او خپلې ژمنې به عملي کړي.
اغلې بلوچ وویل چې دوی په افغانستان کې د طالبانو حکومت ته د تحریک طالبان پاکستان د غړو په اړه ثبوتونه او غوښتنې سپارلي او هیله لري چې طالبان به یې په اړه غور وکړي. نوموړې د یوې پوښتنې په ځواب کې چې ایا پاکستان له افغان طالبانو د حافظ بهادرګل تر څنګ د ټي ټي پي د نورو غړو د سپارلو غوښتنه هم کړې وویل چې په دې اړه استخباراتي مسولین کار کوي او دا یې په اړه نور معلومات نه شي ورکولای. د تېرې نومبر میاشتې په شپږ ویشتمه د خیبر پښتونخوا په بنو کې په پاکستاني ځواکونو له انتحاري حملې وروسته پاکستان په افغانستان د طالبانو له حکومت وغوښتل چې د ټي ټي پي مشر حافظ ګل بهادر ونیسي او دوی ته یې وسپاري. د طالبانو حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د تازه څرګندونو په اړه زموږ پوښتنې ځواب نه کړې، خو له دې وړاندې یې په پاکستان کې امنیتي ستونزې او د تحریک طالبان پاکستان مسله د دې هېواد کورنۍ ستونزه یاده کړې او ویلي یې دي چې پاکستان دې د خپلو ستونزو رېښه په خپل هېواد کې ولټوي. دا په داسې حال کې ده پرون یو شمېر پاکستاني رسنیو خبر ورکړ چې د پاکستان سرپرست حکومت د طالبانو حکومت ته خبرداری ورکړی چې په راتلونکي کې هر به ډول برید ته چې له ګاونډي هېواد ( افغانستان) سره تړلی وي، سخت ځواب ورکړي، خو نه د پاکستان موقت حکومت او نه هم د طالبانو حکومت په دې اړه څه ویلي دي. د امنیتي چارو یو شمېر افغان پوهان هم وايي پاکستان تل د خپل بام واورې پر نورو اچولي او هڅه کوي د نورو لپاره ترهګرې ډلې وروزي
|
03.12.2023 صدای آلمان وزیر خارجه آلمان کشور های عربی را برای جستجوی یک راه حل صلح آمیز برای نوار غزه مکلف دانست. در همین حال جنگ در منطقه فلسطینی ها بدون کاهش به شدت ادامه دارد.
انالنا بئربوک، وزیر خارجه آلمان با توجه به درگیریهای شدید جدید در نوار غزه، کشور های عربی را برای همکاری های سازنده در راستای یک راه حل صلح آمیز میان اسرائیل و فلسطینی ها فرا خواند. بئربوک در این مورد به خبر گزاری آلمان گفت: «همه آنهایی که میخواهند به این رنج پایان دهند، باید حالا همکاری کنند. زیرا کلید یک زندگی در صلح و امنیت برای اسرائیلی ها و فلسطینی ها نیز در منطقه قرار دارد.» بیشتر بخوانید: جنگ اسرائیل و حماس: سیاست خارجی متوازن قطر نتیجه میدهد وزیر خارجه آلمان تاکید کرد که دقیقاً در این ساعات که در مورد ادامه یک وقفه بشردوستانه تلاش می شود، یک تبادله نظر نزدیک با دولت های سازنده و معتدل منطقه مهم می باشد. بئربوک بهخصوص از فعالیتهای میانجی گرانه کشور های قطر، مصر، عربستان سعودی، اردن و امارات متحده عربی، بحرین و مراکش قدردانی نمود. صفحه اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید وزیر خارجه آلمان توضیح داد: «در وضعیتی که در آن یک جرقه دیگر کافی است و میتواند تمام منطقه را طعمه آتش نماید، آلمان با دیگر شرکای منطقه باشدت در این راستا تلاش خواهد کرد که حماس دیگر هیچ شانسی نداشته باشد تا ترور ۷ اکتوبر را دوباره و دوباره به اسرائیل انتقال دهد.» بیشتر بخوانید: وزیران خارجه چند کشور مسلمان برای بحث در مورد وضعیت غزه به چین رفتند اسرائیل: بیش از ۴۵۰ حمله بر «اهداف تروریستی» از روز جمعه به این سواردوی اسرائیل در این میان به حملات اش بر حماس ادامه می دهد. این گروه از جانب اسرائیل، ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا و برخی از کشور های دیگر به عنوان یک سازمان تروریستی دسته بندی شده است. اردوی اسرائیل گفته است که هواپیما های جنگی در حوالی شهر خان یونس، در جنوب منطقه تحت محاصره ساحلی، بیش از ۵۰ هدف را بمباران کرده است. افزون بر آن «تروریست ها» و زیرساخت های حماس در حوالی بیت لاهیا با تانک ها و ضربات هوایی مورد حمله قرار گرفته اند. بیشتر بخوانید: آیا جنگ اسرائيل و حماس به سراسر خاورمیانه گسترش خواهد یافت؟ به روز جمعه یک وقفه هفت روزه منازعه میان اسرائیل و اسلامگرایان حماس خاتمه یافت. از این وقفه برای آزادی گروگان های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی و نیز ارسال کمکها برای مردم ملکی در نوار غزه استفاده شد. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب دویچه وله دری تماشا کنید! به گفته اردوی اسرائیل تنها در این روز بر بیش از ۴۰۰ «هدف تروریستی» در کل نوار ساحلی حمله صورت گرفت. بر اساس گزارش وزارت صحت تحت اداره حماس، از آغاز از سرگیری دوباره جنگ در نوار غزه، تقریباً ۲۰۰ انسان کشته شدند. این ارقام را نمی توان به صورت مستقل تأیید کرد.
|
03.12.2023 دامریکا غږ د تېرې جمعې پر ورځ د ساینس یوې وتلې مجلې "نېچر " د مصنوعي ځیرکتیا یوه نوې ازموینه خپره کړه چې نوې ازموینې به د پاکې انرژۍ د ټېکنالوژي په موندلو، کې لویه مرسته وکړي. په لندن کې د ګوګل ډیپماینډ پروژې مشر اکېن ډوګس کوبک له نېچر مجلې سره په خبرو کې ویلي، "زموږ ګڼ شمېر ټېکنالوژۍ لکه بېټرۍ او لمرین یا شمسي سیلونه به د نویو ازموینو په مرسته ښه شي او ډېر بهترین مواد به کشف شي." په مجله کې راغلي چې د ګوګل ادارې ډیپماینډ یا "ژور دماغ" نومي کمپیوټر چې د مصنوعي ځیرکتیا بیلابېل پروګرامونه چلوي، اوس نږدې مهال یې د جینوم په نامه یو پروګرام پیل کړی دی. دې پروګرام ته ډېټا ورکړل شوې چې نوي مصنوعي مواد لکه بېټرۍ، اوسپنې، سټیل، یا نور هغه جوړ کړي چې کلک، ټینګ او ټیکاو لرونکي وي، یا دومره مقاومت پکې وي چې د وخت په تېرېدو سره به نه ضایع کیږي، نه به یې زنګ وهي او نه به خرابېږي. د امریکا د ورجینیا په ټېک پوهنتنون کې د فزیکس ښوونکی او ساینس پوه الماس خان د مصنوعې ځیرکتیا په لابراتوار کې د دې نوې سیاینسي څېړنې په باب له امریکا غږ سره په خبرو کې وویل: "د کیمیا په پېراډیک مهالوېش کې تر یو سل زیات اټومونه دي، لکه هایډروجن، نایټروجن، کاربن او داسې نور، نو د مصنوعي ځرکتیا مشین دغه اټومونه رایوځای کوي چې نوي مواد [میټریل] ترې جوړ کړي". د دې نوي څېړنې موخه د لسګونه توکو (عناصرو) رایوځای کول دي لکه بیلا بیل اټومونه، چې اوږدمهالي نوي مصنوعي څیزونه ترې جوړ کړي. ساینس پوه الماس خان زیاتوی دمخه چې به ساینس پوهانو د نوې مادې د جوړولو لپاره په لابراتوار کې ازموینې کولې نو نوی څیز به یې جوړ کړ خو هغه به دومره ټینګښت، کلکوالی، ټېکاو او پایښت نه لرلو، نو به یې وروسته خپلې ازموینې پرېښودې. ښاغلي خان وویل: "ساینس پوهانو چې دمخه ازموینې کړې وې نو هغه یې اوس ټولې د مصنوعي ځیرکتیا لابراتوار کې واچولې، کمپیوټري مشین یې وروزه، په هغه کې یې ټولې د ساینس تیوريانې چې دوی جوړې کړې واچولې. نو مشین اوس د پیریاډیک مهالوېش ټول اټومونو سره دا کار وکړ او ډېر زیات مواد یې وازمویل او په هغوی کې یې د ټینګو او کلکو مادو وړاندوینه وکړه. د ساینس پوهانو په لابراتوار کې دا ازموینې شونې نه وې، او که یې امکان هم و، نو په لسګونه کلونه به یې اخیستل". په کیلیفورنیا کې د لارنس برکلې ملي لابراتوار د اټکل له مخې په دې نویو ازموینو کې د نږدې ۴۸ زره موادو وړاندوینه شوې چې پایښت لرونکي او مقاومت لرونکي دي. د ګوګل ډیپ ماینډ "ژور دماغ'" اوس د دغه موادو د عملي ازموینو لپاره له جینوم پروژې سره یوځای کار پیل کړی دی. جینوم پروژې چې د کلکو موادو وړاندوینه یې کړې وه، اوس یې له ډیپماینډ سره په ګډه روباټان شپه ورځ پر دې کار لګیا بوخت کړي دي چې مواد په ریښتا جوړ کړي. د روباټونو لپاره یې خام مواد ایښي دي، بټۍ یې ورته لګولي دي، په هغه کې د ځینو څیزونو ګرمول او سړول وي، لکه د ځینو کېمیاوي موادو کارول. روباټ ټول اټومونه له یوه بل سره رایوځای کوي، چې د کوم یوه روباټ ازموینه کامیابېږي نو دی مخ پروړاندې درومي او چې کله د یو روباټ ترکیب ناکامېږي نو دی خپلې تېروتنې په خپله باسي او له نوې سره د موادو ازموینه پیلوي. دغه ډول روباټونه خپله هم زده کړه کوي او خپلې تېروتنې هم باسي. د ګوګل مصنوعي ځیرکتیا پروګرام او اې لېب (A Lab) اوس دواړه ملګري شوي او په ګډه خپله پروژه پرمخ بیايي، چې بیټرۍ، بهترین موصل چې د برېښنا رو یا کرنټ پکې ځي، او د دې ترڅنګ د مایکروچیپس غوندې مواد جوړوي چې انسانانو به یې په موندلو په لسګونه کلونه تېرول خو د مصنوعي ځرکتیا ماشینونه یې په ورځو کې جوړوي.
|
03.12.2023 صدای امریکا وزارت امور خارجه پاکستان میگوید که آنچه از مقامات افغان [طالبان] در زمینۀ سرکوب گروههای تروریستی انتظار داشتند، نتیجه آن چنان نبود و همین امر باعث ناامیدی مقامات پاکستانی شده است. ممتاز زهرا بلوچ، سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان، روز جمعه اول دسمبر (۱۰ قوس ) در یک کنفرانس مطبوعاتی در اسلامآباد گفت که آنها خواهان مشاهده اقدامات موثر حکومت طالبان علیه گروههای تروریستی اند که در پاکستان حملاتی را انجام میدهند. زهرا بلوچ در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چقدر به گفتگوهای جاری با حکومت طالبان در مورد تحویل شبهنظامیان تحریک طالبان پاکستان به اسلامآباد خوشبین است، گفت: "نتایجی که ما از مقامات افغان (طالبان) توقع داشتیم، مشاهده نمیکنیم و از همینرو ما آشکارا بسیار ناامیدیم. ما معتقدیم که مجراهای گفتگو باید ادامه داشته باشد و به تاثیرگذاری بر مقامات افغانستان (طالبان) برای اتخاذ اقدامات موثر علیه این گروههای تروریستی ادامه خواهیم داد". همچنان زهرا بلوچ گفت که در مورد خواستهای پاکستان به اسلامآباد تضمینهای ویژه داده شده است. او افزود: "حالا ما میخواهیم شاهد همه اقدامات موثر و عملی علیه گروههای تروریستی باشیم". سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان بار دیگر در مورد حمله تروریستی هفته گذشته در ولسوالی بنوی ایالت خیبر پشتونخوا و سایر حملات مشابه گفت که مقامات نهادهای نافذ قانون پاکستان افراد وابسته به تحریک طالبان پاکستان را که در داخل افغانستان فعال استند، مسوول میدانند. او گفت که پاکستان در این خصوص نگرانی جدی خود را بیان کرده و امیدوار است که حکومت طالبان بیدرنگ علیه چنین افراد اقدام کنند و آنان را به پاکستان بسپارند. پیش از این، اردوی پاکستان در اعلامیهای گفته بود که یک مهاجم انتحاری افغان منسوبین اردو را در ولسوالی بنوی ایالت خیبر پشتونخوا هدف قرار داد. در آن حمله ۱۳ نظامی پاکستانی و هشت غیرنظامی زخمی شدند و یک نفر کشته شد. وزارت خارجه پاکستان گفته است که شاخهای از تحریک طالبان پاکستان که به نام گروه حافظ گل بهادر مسمی است، مسوولیت حمله بنو را به عهده گرفته است. بر اساس گزارش رسانههای پاکستان، حکومت آن کشور از حکومت طالبان خواسته است که حافظ گل بهادر، رهبر این شاخۀ تحریک طالبان پاکستان را بازداشت و به اسلامآباد بسپارد. دفتر سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان روز سه شنبۀ هفتۀ گذشته گفته بود که نماینده سفارت افغانستان – تحت کنترول طالبان – را به این وزارت فراخوانده و اعتراض شدید اسلامآباد دربارۀ انجام یک حملۀ انتحاری بر نیروهای امنیتی پاکستان توسط یک مهاجم افغان را در ساحه بکاخیل بنو با وی در میان گذاشته شده است. زهرا بلوچ، سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان در پاسخ به سوالی مبنی بر واگذاری حافظ گل بهادر از حکومت طالبان به پاکستان گفت که این موضوع در میان افسران اطلاعاتی پاکستان مورد بحث قرار گرفته است، اما افزود که در این مرحله از نام بردن فرد مشخصی خودداری میکند. حکومت طالبان به اظهارات تازۀ سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان واکنش نشان نداده است، اما مقامات ارشد این گروه ادعاهای مقامات بلندپایه پاکستان مبنی بر استفاده از خاک افغانستان علیه آن کشور را بیاساس خوانده و گفته اند که به کسی اجازه نمیدهند که خاک افغانستان را علیه کشوری دیگر استفاده کند.
|
02.12.2023 بی بی سی د پاکستان چارسمبالي حکومت لخوا د افغان کډوالو د ځورونو او په زور ایستنې پر ضد یو شمېر فعالانو او د ملي جمهوري غورځنګ ګوند مشر محسن دوړ لا له وړاندې سترې محکمې ته اپیل کړی چې د پاکستان حکومت له دې چلند را وګرځوي. سترې محکمې د دغه اپيل ارزونې په لومړۍ ناسته کې د پاکستان چارسمبالي حکومت او نورو اړوندو ادارو ته خبرداری ورکړی دی. خو د دې خبرداري نور جزیات نه دي خپاره شوي او لا مالومه نه ده چې د سترې محکمې بل ګام او د حکومت غبرګون به څه وي. یوه ورځ وړاندې د پښتون ژوغورنې غورځنګ مشر منظور پښتین د چمن پرلت ته په وینا کې هم له سترې محکمې د انصاف غوښتنه وکړه. د پاکستان ستره محکمه داسې مهال د افغان کډوالو په زور ایستنې او ځورونې پر ضد د ورته شوي اپيل په اړه غونډه کوي چې د دې هېواد لنډمهاله حکومت او امنیتي ادارو د افغان کډوالو د ایستلو لړۍ ته زور ورکړی. تازه د بلوچستان ایالت د اطلاعاتو وزیر جان محمد اڅکزي رسنیو سره خبرو کې ویلي چې امنیتي ادارو ته امر شوی چې د ورځې لس زره "غیر قانوني" کډوال وباسي.
|
02.12.2023 بی بی سی پلیس طالبان در کابل تایید کرده است که حسنا سادات، «خبرنگار سابق» در کابل به دلیل سقوط از آپارتمانش جان باخته است. فعالان حقوق زنان افغانستان میگویند که حسنا سادات، شب گذشته از آپارتمانش در طبقه چهارم به پایین پرت میشود و بر اثر این واقعه «کشته» شده است. منزل خانم سادات در منطقه قلعه فتحالله ناحیه دهم شهر کابل واقع بود و خالد زدران، سخنگوی پلیس طالبان در کابل میگوید «در خصوص این قضیه یک تن بازداشت شده و تحقیقات بیشتر جریان دارد.» سخنگوی پلیس کابل همچنین گفته است که «شایعات در شبکههای اجتماعی در مورد این حادثه نشر شده، واقعیت ندارد.»
|
02.12.2023 دآزادی رادیو یو شمېر پاکستاني رسنۍ وايي، د پاکستان موقت حکومت د طالبانو حکومت ته خبرداری ورکړی چې په راتلونکي کې هر به ډول برید ته، چې له ګاونډي هېواد سره تړلی وي، سخت ځواب ورکړي. د پاکستان د موقت حکومت د بهرنیو چارو وزارت له خوا په اسلام اباد کې د طالبانو حکومت تر کنترول لاندې د افغانستان د سفارت د سرپرست تر احضار وروسته اوس یو شمېر پاکستاني رسنیو د خپلو سرچینو په حواله راپور ورکړی چې د پاکستان موقت حکومت د طالبانو حکومت ته خبرداری ورکړی چې په راتلونکي کې هر ډول برید ته، چې له ګاونډي هېواد سره تړلی وي، سخت ځواب ورکړي. له ډلې ایکسپرس ټریبیون په اسلام اباد کې موضوع څخه د با خبرو سرچینو له قوله د نومبر په ۳۰مه لیکلي چې دا خبرداری د ډیپلوماتیکو چینلونو له لارې په بنو کې له وروستي برید وروسته چې د دوی په ټکو د یوه افغان له خوا تر سره شو، لېږدول شوی دی. داسې مهال چې د دې برید مسوولیت د تحریک طالبان پاکستان ډلې منلی دی. د طالبانو حکومت ویاند ذبیحالله مجاهد د پاکستان حکومت د دې خبرداري په اړه د ازادي راډیو پوښتنه ځواب نهکړه، خو وړاندې یې په ځلونو ویلي چې دوی اجازه نه ورکوي چې د افغانستان خاوره د بل هېواد په ضد وکارول شي. د راپورونو له مخې دا په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو راهیسې په پاکستان کې ۱۶م ځانمرګی برید دی چې د پاکستان حکومت په ټکو د ګاونډي هېواد د تبعه له خوا ترسره کېږي.
|
02.12.2023 صدای آلمان با ختم وقفه چند روزه، اسرائیل اعلام کرده است که حملات علیه مواضع گروه شبهنظامی اسلامگرای حماس را از سر گرفته است. حماس تا حالا در این رابطه چیزی نگفته است.
نیروی دفاعی اسرائیل در شبکههای اجتماعی گفته است که دقایقی پس از انقضا یافتن موعد وقفه در ساعت هفت صبح روز جمعه، «مبارزه را از سر گرفته است.» صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! اردوی اسرائیل گفته است: «حماس توقف عملیاتی را نقض کرد و علاوه بر این، به سمت قلمرو اسرائیل شلیک کرد.» اردوی اسرائیل افزوده است: «نیروی دفاعی اسرائیل مبارزه علیه گروه تروریستی حماس را در نوار غزه از سر گرفته است.» حماس که از سوی ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا، آلمان و چندین کشور دیگر به عنوان یک گروه تروریستی شناخته میشود، در جریان یک هفته وقفه در جنگ بیش از ۱۰۰ گروگان را آزاد کرد که اکثر آنها اسرائیلی بودند. در عوض آن، ۲۴۰ زندانی فلسطینی از زندانهای اسرائیل آزاد شدند. بعد از اعلام از سر گیری عملیات جنگی از سوی اسرائیل، گروه ملیشهای اسلامگرای حماس تا حالا در این رابطه چیزی نگفته است.
|
02.12.2023 دامریکا غږ په دوبۍ کې د اقلیم د بدلون په اړه د ملګرو ملتونو د کلنۍ غونډې سره جوخت په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندویه پلاوي دفتر (یوناما) وايي، افغانستان یو له هغو لسو هېوادونو څخه دی چې د اقلیم له بدلون سره مخامخ دي او په دې برخه کې د پام وړ چمتووالی نه لري.
یوناما د جمعې په ورځ د ډسمبر په لومړۍ نیټه (لیندۍ ۱۰) د یوې اعلامیې په خپرولو سره وویل چې اقلیم اغیزې او فشارونه د میلیونونو افغانانو په ورځني ژوند اغیز کوي او د نړۍ له هیوادونو یې وغوښتل چې د پوهاوي له مرحلې څخه د عمل مرحلې ته ولاړ شي.
د یوناما د بیان له مخې، نږدې ۲۰ میلیونه افغانان د دوو خونړیو زلزلو په ګډون د دریو کلونو پرله پسې وچکالۍ، اقتصادي فشارونو او نورو طبیعي پېښو له امله د خوراکي توکو د کمښت له بېړني حالت سره مخامخ دي.
ملګري ملتونه وايي، د اقلیم بدلون په ټولنه کې د ډېرو زیان منونکو خلکو پر روغتیا اغېز کړی او د بې وزلۍ، مهاجرت او بې ځایه کیدو لامل شوی دی.
د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې او د یوناما مشرې روزا اوتنبایووا وویل: "دا وضعیت د دوام وړ نه دی. یوناما په مکرر ډول دا یادونه کړې چې په هیواد کې د اقلیم بدلون پر وړادې د مقاومت رامنځ ته ک ولواو همدارنګه د اقلیم له بدلون سره انعطاف ته انتظار نشي کیدی. ټول اړخونه باید په غیرسیاسي او رغنده توګه د افغانانو د ګټو لپاره د دې مسلې د حل لپاره په ګډه کار وکړي."
روزا اوتنبایوا زیاته کړه: "اوس هغه شیبه رارسیدلې چې له پوهاوي لوړولو څخه عمل ته واوړو. دا چاره د ښکلتیا، بسپنې ورکړې او حکومتولۍ له مالتړ سره لوی، ډله ییز او د پام وړ عمل ته اړتیا لري چې سیمه ییزو اقلیمي ګواښونو ته پکې رسیدل هم شامل وي . دا یو ګډ مسئولیت دی چې د منابعو ترڅنګ د ټولو افغانانو له ظرفیت څخه کار اخیستنې ته اړتیا لري."
د اقلیم کلنۍ غونډه د پنجشنبې په ورځ نومبر ۳۰ (لیندۍ ۹) د متحده عربي اماراتو په دوبۍ ښار کې په داسې حال کې پیل شوه، چې ساینس پوهانو خبرداری ورکړی چې نړۍ د نه بدلیدونکو او ناورین زیږونکو اقلیمي بدلونونو په درشل کې ده.
د نړۍ د اقلیم په دوه اونیزه غونډه کې د نړۍ له ۱۹۷ هېوادونو څخه شاوخوا ۸۰ زره کسان راغونډ شوي دي. کتونکي دا غونډه د نړۍ لپاره یوه پرېکنده شیبه ګڼي.
متحده عربي اماراتو د جمعې په ورځ اعلان وکړ چې په مخ په ودې هیوادونو کې د اقلیم پروژو لپاره د ۳۰ میلیارد ډالرو خصوصي پانګونې صندوق پیل کوي.
د دې غونډې کوربه متحده عربي اماراتو ویلي، هیله لري چې دغه صندوق به تر ۲۰۳۰ کال پورې ۲۵۰ میلیارده ډالره پانګونه ترلاسه کړي.
د متحده عربي اماراتو مشر شیخ محمد بن زاید آل نهیان په دې غونډه کې وویل: "خوشاله یم چې د اقلیم د بدلون لپاره د نړیوالې حل لارې ترلاسه کولو په خاطر د ۳۰ میلیارد ډالرو صندوق د جوړولو اعلان کوم."
د ملګرو ملتونو د اقلیم په کنفرانس کې پیچلې خبرې اترې شاملې دي. لږ پرمختللی هیوادونه وایي چې بډایه هیوادونه د شنو خونو ګازو د بې ساري زیات اخراج لپاره ډیر مسؤل دي او له همدې امله دوی باید د فوسیل سونګ موادو کارولو د کمولو لپاره غریبو هیوادونو ته تاوان ورکړي.
بې وزله هیوادونه هم وايي چې د اقلیم د بدلون سره د سمون لپاره د نورو هیوادونو مرستې ته اړتیا لري.
|
02.12.2023 صدای امریکا یک مقام محلی و ساکنان شهرک جبرییل هرات روز جمعه اول دسمبر (۱۰ قوس) گفتند که در اثر گلولهباری افراد مسلح ناشناس بر ریکشای حامل دو عالم دینی شیعه، کم از کم هفت نفر کشته شدند. یک مقام ریاست استخبارات هرات به خبرگزاری فرانس پرس گفت که این حمله در منطقه کوره ملی این شهر رخ داد که در اثر آن هفت نفر کشته و یک نفر زخمی شدند. مردم محل گفتند که هر دو عالم دینی شیعه و چهار زن در میان کشته شدگان بودند. وزارت داخلهٔ حکومت طالبان حمله بر دو عالم دینی شیعه در هرات را محکوم کرده و آن را جنایت نابخشودنی خوانده است. عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت داخلهٔ طالبان در شبکهٔ ایکس نوشته است: "با تاسف که امروز شش تن از هموطنان بیگناه به شمول زنان در ولسوالی انجیل ولایت هرات در یک اقدام تروریستی از سوی افراد ناشناس به شهادت رسیده و دو تن دیگر زخمی گردیده اند." او در ادامه نگاشته است: "وزارت امور داخله اینگونه اقدامات تروریستی را کار دشمنان مردم افغانستان دانسته، اطمینان میدهد که این چنین رویدادهای جنایتکارانه را با جدیت بررسی نموده، عاملین آن را شناسایی و به پنجه قانون میسپارد." یکی از ساکنان محل در مورد حمله به این دو عالم دینی گفت: "آنها با یک ریکشا به خانه بر میگشتند... که هدف تیراندازی افراد مسلح ناشناس قرار گرفتند." او افزود: "هدف این تیراندازی احتمالاً دو عالم دینی شیعه بود." ترور علمای اهل تشیع بارها در هرات صورت گرفته است. حمله امروز نیز مشابه رویداد پنج شنبه هفته گذشته، ۲۳ نوامبر است که افراد مسلح ناشناس دو روحانی شیعه به نامهای رجب علی اخلاقی و خادمحسین هدایتی را در شهرک جبرییل هرات هدف گلوله قرار دادند و با موترسیکل از محل فرار کردند. این دو عالم عضو شورای علمای شهرک جبرییل این ولایت بودند. ریچارد بنیت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر ملل متحد برای افغانستان پس از کشتهشدن رجب اخلاقی و خادم حسین هدایتی ابراز نگرانی کرده و خواستار تحقیق مستقل در این زمینه شده است. ریچارد بنیت، ناوقت جمعه ۲۴ نومبر (سوم قوس) با نشر پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که عاملان این کشتار باید بر اساس معیارهای بینالمللی به پنجه قانون سپرده شوند. او نگاشته است: "من در حال بررسی گزارشهای بسیار نگرانکننده از قتل دو عالم شیعه در روز گذشته در هرات هستم که پس از کشتهشدن یک روحانی دیگر در این منطقه در ماه اکتوبر صورت گرفت. من یک تحقیق مستقل و کامل میخواهم تا عاملان آن را مطابق با معیارهای بینالمللی به دست عدالت بسپارند". تا اکنون هیچ گروهی مسوولیت ترور این عالمان دینی را به عهده نگرفته است. اما شاخۀ خراسان گروه داعش در گذشته مسوولیت اکثر حملات برساحات شیعه نشین و اماکن مذهبی شیعیان را به دوش گرفته است. پس از رویکار آمدن حکومت طالبان در افغانستان در اگست ۲۰۲۱ رویدادهای امنیتی به گونۀ چشمگیری کاهش یافته است، با اینحال، شاخۀ خراسان گروه داعش هنوز هم به عنوان تهدید امنیتی در افغانستان باقیمانده و مسوولیت بیشتر انفجارها و سایر رویدادهای امنیتی دو سال پسین را به عهده گرفته است.
|
01.12.2023 باختر دادگاه عالی در شهر اشتوتگارت در جنوب آلمان روز پنجشنبه موسس یک گروه تروریستی راستگرای افراطی موسوم به «گروه اس» را به شش سال زندان محکوم کرد.
محاکمه چندین فرد متهم به ایجاد و عضویت در یک گروه راستگرای تروریستی روز پنج شنبه به پایان رسید. اینستاگرام دویچه وله دری را دنبال کنید ورنر اس، سرکرده این گروه از اشتوتگارت، به دلیل تاسیس یک سازمان تروریستی محکوم شد. اتهامات چه بودند؟سارنوالی فدرال این افراد را به برنامهریزی برای براندازی نظم سیاسی آلمان متهم کرده بود. گفته میشود که اعضای گروه «اس» که به نام متهم اصلی نامگذاری شده است، میترسیدند که آلمان توسط مهاجران تسخیر شود. آنها متهم بودند که میخواستند به مساجد حمله کنند تا جنگ داخلی را برانگیزند. بازرسان در جریان تحقیق پیامها و مکالمات تلفونی آنها را ضبط کردند و همچنین به اظهارات یکی از اعضای سابق گروه استناد نمودند. یکی از وکلای مدافع متهمان تلاش کرد استدلال کند که این گروه هرگز قصد پیروی از توطئهها و لفاظیهای نژادپرستانه را نداشته و آنها را «مجموعهای از پیامهای شعاری خواند.» گفته میشود که این گروه سلاح گرم، تبر و شمشیر برای حملات برنامه ریزی شده در اختیار داشته است. همه اعضای این گروه شهروندان آلمان هستند. سارنوالها گفتند که «گروه اس» عمدتاً توسط تلفون و از طریق سرویسهای پیامرسانی ارتباط برقرار میکرد، اما جلسات منظمی را نیز به صورت حضوری نیز برگزار میکرد.
|
01.12.2023 بی بی سی د دغو ژمنو لویه برخه کوربه هېواد متحده عربي اماراتو وه چې سل میلیونه ډالره کېږي. ، بریتانیا ۷۶ میلیونه ډالر امریکا هم ۱۷ نیم میلیونه ډالرو ژمنه کړې ده. د کاپ ۲۸ مشر او د متحده عربي اماراتو د تېلو د دولتي شرکت رئیس، سلطان الجابر د سرمشریزې په لومړۍ ورځ د مرستو په ورکړه کې پرمختګ یو "ځانګړی پړاو" او "ډېر ښه پیل" وباله. هغه له ګډون والو هېوادونو وغوښتل، ژمنه وکړي چې د اقلیم ککړتیا ژوروالی راکم کړي، د نوې کېدونکې انرژۍ وړتیا درې برابره کولو او د انرژۍ اغېزمنتیا دوه چنده کولو لپاره په ګډه کار وکړي. ښاغلی الجابر زیاتوي: "موږ پوهېږو چې دا د دې سرمشریزې کوربه په توګه د متحده عربي اماراتو مهمه موخه ده." هغه ویلي، د تېلو او ګازو یو شمېر لوی شرکتونه ژمن دي چې تر ۲۰۳۰ کاله چاپېریال ته د میتان غازو استخراج صفر ته ورسوي. دا موضوع ځکه مهمه ده چې میتان د کاربن ډای اکسایډ پرتله ۲۸ ځله ډېر د نړۍ په تودوخې کې رول لوبوي. هغه وویل، هېواد یې له اقلیمي بدلون سره د مبارزې لپاره پرمختللو هېوادونو ته د ژمنو شویو پیسو پر وړاندې غواړي ډاډ ترلاسه کړي، چې دا هېوادونه د پرمختګ او د اقلیم په ګټه موضوعاتو ترمنځ یو غوره کړي.
|
01.12.2023 بی بی سی چند تن از روحانیان کشورهای اسلامی که به کابل سفر کردهاند، با برخی از مقامهای طالبان دیدار کردهاند و قرار است و قرار با مقامهای دیگری هم دیدار و گفتگوهایی داشته باشند. در خبرنامه وزارت داخله طالبان آمده است که خلیل الرحمن حقانی، وزیر امور مهاجران و عبدالرحیم ثاقب، معاون وزیر امور داخله/ کشور حکومت طالبان از آنها در فرودگاه کابل استقبال کردند. علی قرهداغی، رئیس این هیأت به شبکه خبری طلوعنیوز گفته است که کشور قطر سفر آنها را «تسهیل» کرده است. جزئیات زیادی از هدف سفر این هیأت منتشر نشده است هرچند گفته شده که یکی از اهداف آنها «کمک به مهاجران افغان» که اخیراُ به کشور برگردانده شدهاند و زلزلهزدگان هرات است. آقای حقانی از آنها خواسته است که «در شرایط سخت» در کنار مردم افغانستان باشند.
|
01.12.2023 دآزادی رادیو د اسلامیک ریلییف نړیوال سازمان وايي، په داسې حال کې چې ژمی هم را روان دی، افغانستان ته له پاکستان څخه ۹۰ سلنه راستانه شوي کورونه نه لري. دې سازمان په هغه سروې کې چې د نومبر په ۲۹مه یې خپره کړې، ویلي چې ۳۲ سلنه تازه راستانه شوي د خوړو له سخت کمښت سره مخ دي او ۶۸ سلنه یې روغتیايي ستونزې لري. په سروې کې ویل شوي، ډېرو هغو افغانانو چې په پاکستان کې یې خپل ژوند جوړ کړی و، وطن ته له راستنېدو وروسته له یوه نامعلوم برخلیک سره مخ شوي دي. د دې سروې په راپور کې د اسلامیک ریلییف د افغانستان څانګې د مشر ډاکتر منظور احمد له قوله لیکل شوي چې له پاکستان څخه ډېر کډوال خالي لاس افغانستان ته راستنېږي او که څه هم مرستې ورسره کېږي خو دوی لا ډېرو مرستو ته اړتیا لري. د اسلامیک ریلییف سازمان زیاته کړې چې د دې سروې په خاطر یې له ۳۱۵ هغو کسانو سره مرکې کړې دي چې تازه له پاکستان څخه ایستل شوي د
|
01.12.2023 دامریکا غږ د برېتانیا حکومت غواړي له پاکستان څخه بریتانیا ته د افغان کډوالو تازه لېږدول شوې په لسګونه کورنۍ ددغه هېواد د «ویلټشایر» او «شروپشایر» سیمو په پوخي کورونو کې میشت کړي.
دغه موقتي هستوګنه د "افغانانو د بیامیشت کولو او همکارۍ تګلارې" برخه ده چې له مخې یې په سلګونه کورنۍ په دې هېواد کې ځای پر ځای کېږي.
دغه افغان کډوال په ۲۰۲۱ کال کې په افغانستان کې د جمهوریت تر پرځېدو وروسته له دې ویرې پاکستان ته کډه شوي وو چې د ناټو په مشرۍ د نړیوالو ځواکونو او لویدیځو هیوادونو سره د کار کولو په وجه یې طالبان شکنجه نه کړي.
د ویلټشایر په سیمه کې چې، تازه افغان کډوال ورته انتقال شوي دي، د کډوالو یو ترجمان مالک افغان وايي، په راتلونکو څو وروځو کې به د پاکستان له پلازمېنې اسلام اباد څخه نور افغانان هم بریتانیا ته انتقال شي: "دوه سوه تنه راغلي دي او ۲۷۰ تنه نور سبا رارسېږي. د دوی لپاره پوځي کورونو کې بندوبست شوی دی، د ژوند هره اسانتیا پکې شته. د کډوالولپاره د زده کړو پرته د خوړو، روغتیا او ټرانسپورټ په ګډون هر ډول بندوبست شوی دی. "
نوموړی زیاتوي، دلته له ښاروالۍ سره چې د افغان کډوالو ټول کارونه بشپړ شي نو تر هغه وروسته به بیا دوی دایمي کورونو ته کډه کېږي.
دغه کډوالو ته په برېتانیا کې د اوسیدو حق د «اې اراې پي» (د افغانانو بیامیشت کولو او همکارۍ تګلارې) له مخې ورکړل شوی دی. دوی په افغانستان کې د جمهوریت پرمهال د امریکا په مشرۍ له نړیوالو ځواکونو سره د ژباړونکو او ترجمانانو په توګه کار کړی دی.
د برېتانیا حکومت وايي، تر دا مهاله یې ۲۶۴۰۰ افغان کډوال خپل هېواد ته رالېږدولي دي او دا لړۍ یې دوام لري.
|
01.12.2023 صدای امریکا احمد وحیدی، وزیر داخلۀ ایران گفته است که برای مهاجرین افغان دارای اقامت ایران، شناسه (شناخت کارت) توزیع میشود و مهاجرین که به گونهٔ غیرقانونی به ایران آمده اند نیز به کشورشان بازگردانده خواهند شد. بر اساس گزارش رسانههای ایران، وزیر داخلۀ آن کشور گفته است که در مشوره با حکومت طالبان برای مهاجرین قانونی افغان شناخت کارت موسوم به "یکتا" جهت شناسایی آنان توزیع خواهد شد. وحیدی روز چهارشنبه ۲۹ نومبر (هشتم قوس) به خبرنگاران گفت: "طرح ساماندهی مهاجران در دو بخش است، یعنی آن دسته از افغانستانیهایی که مجوز دارند و آن دسته که مجوز حضور در کشورمان را ندارند. بنابراین آنهایی که دارای مجوز حضور در کشورمان نیستند باید برگردانده شوند، اما آنهایی هم که دارای مجوز هستند که میتواند مجوز کار باشد یا فعالیت اقتصادی و سرمایهگذاری، بایستی بر اساس چارچوبهای ساماندهی شده که در دست اجرا است، اقدامهای لازم صورت گیرد". وزیر داخلۀ ایران ناوقت روز گذشته ۲۹ نومبر (هشتم قوس) در شبکه اجتماعی ایکس نیز نگاشته است که ۴۰۰هزار مهاجر غیرقانونی افغان به کشورشان بازگردانده شده اند، اما بخشی از این مهاجرین دوباره به ایران بر میگردند. او گفته است: "ما قوانین بازدارندهای برای جلوگیری از بازگشت مجدد آنها [مهاجرین افغان] نداریم. باید این مسله حل شود و این کار نیاز به قانون دارد". بر اساس آماری که وحیدی ارایه کرده است، در حال حاضر پنج میلیون مهاجر افغان در ایران به سر میبرند، اما او در مورد شمار دقیق مهاجرین قانونی و غیرقانونی چیزی نگفته است. این در حالی است که اخیراً علاوه بر پاکستان، ایران نیز اخراج مهاجرین غیرقانونی افغان را آغاز کرده است. بر اساس آمار وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان حکومت طالبان، از تاریخ اول تا هشتم قوس، حدود هشتهزار مهاجر افغان به گونۀ اجباری از ایران به افغانستان بازگردانده شده اند. ایران که حدود ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد، میزبان یکی از بزرگترین جمعیت پناهندگان در جهان است که اکثر آنان افغانهای اند که در طول ۴۰ سال جنگ به آن کشور پناهنده شده اند. سازمان بین المللی مهاجرت میگوید که در حال حاضر حدود ۴.۵ میلیون افغان در ایران زندگی میکنند، اما تهران این آمار را بیش از پنج میلیون تخمین زده است. این سازمان در گزارش سال ۲۰۲۳ خود گفته است که تعداد افغانهایی که از ایران خارج میشوند بیشتر از آنانی اند که وارد آ ن کشور میشوند.
|
30.11.2023 بی بی سی
د طالبانو حکومت بهرنیو چارو مرستیال وزیر شیر محمد عباس ستانکزی وايي، په هند کې د افغانستان تړل شوی سفارت به د نوموړي په ټکو "تر درېیو ورځو" بېرته پرانیستل شي. تېره اوونۍ په هند کې افغان سفارت ویلي و، د روانې نومبر له ۲۳ نېټې راهیسې یې دغه سفارت "چورلټ" تړلی دی. هند کې مخکېني افغان سفیر فرید ماموندزي هم ویلي و، "په نوي ډيلي کې د افغانستان اسلامي جمهوريت سفارت د خپل ډېپلوماتيک ماموریت د دايمي درولو پر اعلان خواشينی دی." دې Twitter پوسټ نه تېرشئایا له Twitter نه د منځپانګې اجازه شته؟دې لیکنه کې له social media راخیستل شوي مواد شته. له ښودلو وړاندې یې ستاسې اجازه پکار ده، ځکه ښایيکوکیز یا بله تکنالوژي پکې کارول شوې وي. کولی شئ له اجازې مخکې د social media site پالیسي ولولئ. د دې لپاره غوښتنه ومنئ او مخکې لاړ شئ د ویډیو تشریح،خبرداری: بي بي سي د بهرنیو وېبپاڼو د منځپانګې مسؤله نه دهد پوسټ Twitter پای د سفارت په خبرپاڼه کې د هند او په افغانستان کې د طالبانو حکومت له لوري "پرله پسې فشارونه" د دې مهمې ډیپلوماتيکې استازولۍ د تړل کېدو یو لامل یاد شوی و. خو ښاغلی ستانکزی ادعا کوي چې په ډیلي کې ځینو پخوانیو افغان دیپلوماتو په لوېدیځو هېوادونو کې د کډالۍ لپاره "کېسونه" اچولي و او د فشار خبره یې رد کړې ده. په ډيلي کې د جمهوریت د مهال یوه پخواني دیپلومات بي بي سي پښتو ته ویلي چې له تېرو څلور میاشتو راهیسې په ډیلي کې چارواکو "آن ویزې نه ورکولې." اوس په ډیلي کې د افغان سفارت له تړل کېدو یوه اوونۍ وروسته ښاغلی ستانکزی وايي چې سفارت په بمبۍ او حیدر اباد کې افغان کونسلرانو بېرته پرانیستی دی.
|
30.11.2023 بی بی سی سازمان دیدهبان حقوق بشر میگوید مسئولان در پاکستان در روند اخراج مهاجران افغان از این کشور مرتکب «تخلفات گستردهای» شدهاند. در بخشی از گزارش تازه این نهاد بینالمللی مدافع حقوق بشر که به تازگی از منتشر شده است، آمده است که برخی از زنان به این سازمان گفتهاند ماموران پلیس پاکستان بعضی از زنان و دختران مهاجر افغان را در مواردی «مورد آزار جنسی قرار داده و بعضی از آنها را تهدید به حمله جنسی کردهاند». دیدهبان حقوق بشر گفته که مسئولان پاکستانی مهاجران افغان را به صورت «دستهجمعی» بازداشت کرده و اموال و اثاثیه آنها را ضبط و اسناد هویتی آنها را از بین برده است. در گزارش این سازمان همچنین آمده است: «پلیس پاکستان همچنین از مهاجران رشوه خواسته و جواهرات، اثاثیه و سایر اموال را مصادره کرده و خانههای [مهاجران] را با بولدوزر تخریب کرده است.» از اواسط سپتامبرو بر اساس گزارشها بیش از ۳۷۵ هزار نفر از پاکستان به افغانستان بازگشتهاند که حدود ۲۰ هزار نفر آنها اخراج اجباری شدهاند.
|
30.11.2023 دآزادی رادیو پاکستاني رسنۍ خبر ورکوي چې دې هېواد د طالبانو له حکومت غوښتي چې د تحریک طالبان پاکستان یو مشر حافظ ګل بهادر ونیسي او دوی ته یې وسپاري. په بنو کې د نومبر په ۲۶مه په پاکستاني ځواکونو له ځانمرګي برید وروسته، د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت په اسلاماباد کې د طالبانو حکومت تر کنټرول لاندې د افغانستان سفارت سرپرست سفیر احضار کړی او د دې پېښې په اړه یې خپل سخت اعتراض ورسره شریک کړی دی. پاکستاني حکومت ادعا کړې چې دا برید د یوه افغان تبعه لهخوا شوی، داسې مهال چې مسوولیت یې د تحریک طالبان پاکستان ډلې منلی دی. جیو نیوز او یو شمېر نورو پاکستاني رسنیو د ځینو ډیپلوماټیکو سرچینو له قوله لیکلي، د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د طالبانو حکومت تر کنټرول لاندې د افغانستان شفارت له سرپرست غوښتي چې د دې پېښې په اړه څېړنې وکړي او عاملان دې یې ونیسي او یا یې هم وځپي. په خبر کې دا هم لیکل شوي چې پاکستان د طالبانو د دې استازي په وسیله د طالبانو له حکومت غوښتي چې په افغانستان کې د ترهګرو پټنځایونه لهمنځه یوسي او د تحریک طالبان پاکستان یو مشر حافظ ګل بهادر هم ونیسي او دوی ته یې وسپاري.
|
30.11.2023 صدای آلمان وقفه تمدید یافته در جنگ اسرائیل و حماس رو به پایان است، در حالی که به نظر میرسد حدود ۱۵۰ گروگان که در جریان حمله تروریستی هفتم اکتوبر توسط گروه اسلامگرای حماس ربوده شده بودند، در بند این گروه باقی مانده اند.
به گفته وزارت خارجه قطر، میانجیگران به تلاشها برای تمدید دیگر وقفه در جنگ بین اسرائیل و گروه شبه نظامی اسلامگرای حماس ادامه میدهند. وقفه تمدید یافته کنونی روز چهارشنبه به پایان میرسد. خبرگزاریهای فرانسه و رویترز گزارش داده اند که مقامهای استخباراتی ایالات متحده و امریکا با میانجیگران قطری و مصری دیدار میکنند تا بار دیگر این وقفه را تمدید کنند. اینستاگرام دویچه وله دری را دنبال کنید براساس این گزارشها، ویلیام جی برنز رئیس سیآیای و داوید برنیا رئيس موساد قرار است با میانجیگران قطری و مصری دیدار کنند. توقف موقتی جنگ این امکان را فراهم ساخت که شماری از گروگانها از نزد حماس و همچنین شماری از زندانیان فلسطینی از سوی اسرائیل آزاد گردند. روز سه شنبه نیز ۱۲ گروگان از سوی حماس و ۳۰ زندانی فلسطینی از زندانهای اسرائیل آزاد شدند. در نتیجه این وقفه که روز جمعه آغاز شد، همچنین کمکها به نوار غزه انتقال داده شد.
|
30.11.2023 دامریکا غږ د طالبانو د حکومت د صنعت او سوداګرۍ وزارت وايي، چې د پاکستان حکومت د افغان سوداګرو هغه څه باندې درې زره په ترانزیټي مالونو بار کانټینرونه چې د دغه هیواد د سوداګرۍ د نوې پالیسۍ له مخې یې د کراچۍ په بندر کې د نږدې اوو اونیو راهیسې درولي و خوشې کړي دي. ددغه وزارت ویاند اخوندزاده عبدالسلام جواد رسنیو ته په یواستولي ویډوي پیغام کې ویلي چې دا کانټینرونه د طالبانو د حکومت د صنعت او سوداګرۍ د وزارت د سرپرست نورالدین عزیزي او د پاکستان د بهرنیو چارو او صنعت او سوداګرۍ د وزیرانو سره د دوامداره خبرو په پایله کې د تفاهم په ترڅ کې خوشې شوي دي. ښاغلي جواد وویل: "د افغان سوداګرو د ترانزیټي مالونو بار کانټینرونو انتقال د اسنادو د بهیر د بشپړیدو او د پاکستان د نوې ترانزیټي پالیسۍ د وضع کیدو وروسته پیل شوی دی. مونږ هیله لرو چې له دې وروسته زمونږ سوداګرو ته بله ستونزه رامخې ته نشي". د نورالدین عزیزي په مشرۍ د طالبانو د حکومت یو پلاوي د پاکستان د لنډ مهاله حکومت د بهرنیو او صنعت او سوداګرۍ د وزیرانو سره د افغانستان او پاکستان ترمنځ د سوداګرۍ په برخه کې د ستونزو په سر د خبرو لپاره د نومبر د میاشتې په نیمايي کې اسلام اباد ته سفر کړی و. د افغانستان د سوداګرۍ او پانګونې د خونې د مدیره پلاوي غړی خان جان الکوزی چې د طالبانو د حکومت او خصوصي سکټور په دغه ګډ پلاوي کې اسلام اباد ته تللی و امریکا غږ ته وویل چې د دواړو خواو ترمنځ د خبرو پرمهال پاکستان حکومت له درې نیم سوو څخه زیات ترانزیټي مالونو بار کانټینرونو د خوشې کیدو څخه ډده وکړه چې په کې هغه توکي شامل دي چې د پاکستان له خوا د ممنوعه ترانزیتي توکو په لیست کې یې نومونه لیکل شوي دی. ښاغلي الکوزي وویل:" دا درې کتګوري مالونه چې نیګټیف لیست یا ممنوعه مالونه دي لس فیصده محصول به ورڅخه اخلي او سل فیصده ګرنټي به په بانک کې ورکوي، دا دوه ډوله نور یې چې اکثریت جوړوي تقریبا د ۳۰۰۰ په شاوخوا کې کانټینرې دي چې دې ته اجازه ورکړل شوې ده چې د پخوا په څیر په اینشورنس ګرنټي او د بانک په ضمانت باندې خوشې شي لکه پخوا چې کیدل یو کال یا څلور میاشتې مخکې او نیګټیف لیست یا ممنوعه مالونو په اړه به بیا خبرې کیږي". ښاغلی الکوزی وايي چې پاکستان غواړي چې دا ممنوعه مالونه یا بیرته له پاکستان څخه بل هیواد ته انتقال شي او یا هم په پاکستان کې ددغه هیواد د ګمرک د قوانینو له مخې محصول شي. د صنعت او سوداګرۍ وزارت وايي چې د پاکستان حکومت د سوداګرۍ د نوې کړنلارې له مخې د افغان سوداګرو دا په زرګونو کانټینرونه د روان ۲۰۲۳ کال د اکتوبر د درییمې راهیسې د کراچۍ په بندر کې درولي و. افغان سوداګر وايي چې په کراچۍ بندر کې د مالونو د دریدلو پر مهال دوی اړ وو چې د مالونو د دریدلو اضافي مصرف یا ډیمریج هم ورکړي چې اندازه یې په ورځ کې سلګونو زرو ډالرو ته رسیدله. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ممتاز زهره بلوڅ تیره اونۍ اسلام اباد کې خبریالانو ته ویلي چې حکومت یې له ټرانزیټي سوداګرۍ څخه په ناوړه استعمال اندېښنه لري او په دې برخه کې پاکستان د توکیو یو منفي لیست هم ترتیب کړی دی. میرمن بلوڅ وویل چې څرګند ثبوتونه لري، چې دغه توکي چې افغانستان ته څنګه داخل شي نو بیرته پاکستان ته راواړول کیږي، په ځانګړي ډول تجملي توکي چې د میرمن بلوڅ په وینا په افغانستان کې استعمال نه لري. نو د دغسې توکیو په باب د پاکستان تګلاره بېخي څرګنده ده.
|
30.11.2023 صدای امریکا سازمان دیدبان حقوق بشر میگوید که مقامهای پاکستانی با توسل به بدرفتاریهای گسترده علیه مهاجران افغان در پاکستان، این مهاجران را مجبور به برگشت به افغانستان میکنند. این سازمان حامی حقوق بشر، پولیس پاکستان را به آزار و اذیت جنسی زنان و دختران افغان متهم کرده و گفته است که در برخی موارد، زنان و دختران افغان مهاجر در پاکستان، از سوی پولیس این کشور حتا به تجاوز جنسی تهدید شده اند. در اعلامیه دیدبان حقوق بشر، پولیس و سایر نهادها در پاکستان متهم شده اند که با توسل به بازداشتهای دسته جمعی، ضبط ملکیت و مواشی و از بین بردن کارت هویت افغانهای مهاجر، آنان را از پاکستان اخراج میکنند. این نهاد مدافع حقوق بشر گفته است که پولیس پاکستان شب هنگام به خانههای مهاجران افغان حمله کرده و آنان را لت و کوب و سپس بازداشت میکند. به گفته این سازمان حامی حقوق بشر، منسوبین پولیس پاکستان بر علاوۀ تخریب خانۀ مهاجران افغان با بلدوزرها، از مهاجران افغان رشوت گرفته و زیورات و سایر داراییهای آنان را ضبط میکند. دیدبان حقوق بشر صبح چهارشنبه ۲۹ نومبر (هشتم قوس) به وقت افغانستان با نشر اعلامیهای گفته است که افزایش اخراج اجباری مهاجران افغان، سبب ایجاد یک بحران بشری شده است. این تندترین و صریح ترین انتقاد سازمان دیدبان حقوق بشر از برخورد حکومت پاکستان با مهاجران افغان، تا اکنون بوده است. پاکستان در اوایل ماه اکتوبر به تمام مهاجرین خارجی فاقد مدرک اقامت در آن کشور، به شمول ۱.۷ میلیون مهاجر افغان، مهلت داد که تا اول نومبر داوطلبانه آن کشور را ترک کنند، در غیر آن پس از این تاریخ بازداشت و جبراً اخراج خواهند شد. بر اساس آماری که مقامهای حکومت طالبان و مسوولان پاکستانی ارایه کرده اند، در چند هفتهٔ گذشته کم و بیش ۴۰۰ هزار مهاجر افغان از پاکستان به افغانستان برگشته یا برگردانده شده اند. ادارۀ بینالمللی مهاجرت سازمان ملل متحد گفته است که حدود ۹۲ درصد افغانهایی که در چند هفتۀ اخیر پاکستان را ترک کرده اند، اظهار داشته اند که از ترس اینکه مبادا از سوی مقامهای پاکستانی بازداشت شوند، مجبور به ترک آن کشور شده اند.
|
29.11.2023 بی بی سی آیا تاسې هم احساس کړې، چې د حمام کولو پر مهال مو وېښته ډېر تویېږي؟ دا ډېر لاملونه لرلی شي، لکه کومه شامپو کاروئ، په څه ډول اوبو ځان وینځئ او پوټکی مو څومره روغ دی. د حمام کولو پر مهال مو ولې ډېر وېښته تويېږي، لاملونه او حل لار یې څه ده؟د دې پوښتنو د ځواب لپاره مونږ له جلدي متخصصې ډاکټرې راجندران سره خبرې کړي. له هغې مو وپوښتل چې آيا حمام کول وېښتان خرابوي؟ هغې په ځواب کې وویل چې، دا به سمه خبره نه وي چې حمام کول د وېښتو د خرابېدو لامل کېږي. دا ښايي زمونږ ځینو هغو عادتونو پورې اړه ولري چې د غسل یا حمام کولو پر مهال یې ترسره کوو. طبي څېړنېو دا نه ده ثابته کړې، چې شامپو یا غسل کول د وېښتو د تویېدو لامل کېږي. اونۍ کې باید څو ځله ځان ووینځو؟د دې لپاره کوم ټاکلې معیار نشته چې، تاسې باید په اونۍ کې څو ځله خپل وېښته وینځئ یا غسل وکړئ، دا په شخص او د هغوی په چاپیریال پورې اړه لري. که د سر پوټکی مو غوړ یا ډېر وچ وي باید هره ورځ غسل وکړئ او خپل وېښته ووینځئ. هغه کسان چې هره ورځ تمرین کوي، یا داسې کار ترسره کوي چې بدن یې ډېره خوله کوي نو هره ورځ غسل کول هېڅ تاوان نه لري. نارینه باید اونۍ کې څو ورځې غسل وکړي؟ د عکس سرچینه،GETTY IMAGES د نارینه و په پوټکي کې غور لرونکي غدې (glands sebaceous) ډېرې دي او د سر پوټکی یې هم ډېر غوړ لري، که دوی هره ورځ غسل وکړي باک یې نشته او ویښتو ته یې هېڅ زیان نه لري. ګرمې اوبه که سړې اوبه؟د خپل سر پوټکی له ډېرو ګرمو یا ډېرو سړو اوبو وساتئ او دا غوره ده چې په تړمو(شیرګرمو) اوبو غسل وکړئ. اوس ژمی دی نو په ډېرو ګرمو اوبو د سر مینځل د سر د پوستکي حجرې زیانمنوي. په مالګینو اوبو څنګه سر ومینځو؟د ځینو سیمو اوبه مالګیني دي. په ټوله کې دا ډول اوبه وېښته نه تویوي. که تاسو خپل وېښته په مالګینو اوبو ووینځئ، غوره ده چې له وینځلو وروسته پرې د څښاک د اوبو بوتل اوبه واچوئ یا داسې اوبه چې مالګه و نه لري. آیا د غسل پر مهال ډېر ځنډ مو وېښته تویوي؟تر شاور لاندې د ډېر وخت لپاره مه درېږئ، ځکه چې زمونږ وېښته طبیعي غور او رطوبت لري، که تاسې اوږده موده تر شاور لاندې ودرېږئ دا طبیعې غوړ له منځه ځي. خپل وېښته تر هغه وخته وینځئ چئ د شامپو یا صابون زګ ترې لاړ شئ. وېښته په څه ډول شامپو ووینځو؟زمونږ د وېښتو تېزابیت(پي اېچ) ۵،۵ دی، غوره ده چې داسې شامپو وکاروئ چې اندازه یې دې کچې ته نږدې وي. هغه شامپو چې تېزابیت یې له ۵،۵ لوړ وي د سر پوټکي د وچوالي لامل کېږي. د هرې شامپو د پي اېچ کجه د هغه پر بوتل لیکل شوې وي. د شامپو د اخیستو پر مهال ورته پام وکړئ. نن سبا ډېر خلک هغه شامپو کاروي چې سلفېټ او پارافین و نه لري، خو ډېر کله د شامپو شرکتونه په خپلو تولیداتو کې دا ماده ډېره کاروي. نو تاسې هڅه وکړئ چې هغه شامپو وکاروئ چې د سلفېټ اندازه پکې کمه وي. تاسې کولی شئ چې د شامپو په غوره کولو کې له یوه متخصص ډاکټر مشوره وکړئ او د خپل سر د پوټکي مناسب شامپو ځان ته واخلئ. هغه کسان چې د سر د پوټکي ستونزو سره مخ دي، باید هغه شامپو وکاروي چې پارافین او سلفېت و نه لري، ځکه چې د سلفېت او پارافین لرونکي شامپو د وېښتو ریښي زیانمنوي. کوم ډول کنډېشنر باید وکاروو؟د وېښتو کنډېشنر هم باید د خپلو وېښتو د غوړوالي او وچوالي له مخې غوره کړئ. که مو وېښته ډېر کمزوري وي کنډېشنر مه کاروئ، د کنډېشنر پر ځای د وېښتو سیروم هم کارول کېدای شي. که له غسل څو شېبې وروسته مو وېښته بېرته سرېښناک حالت درلود، دا په دې مانا ده چې وېښته مو غوړ دي، په داسې شرايطو کې کنډېشنر لرونکې شامپو وکاروئ او متخصص سره پرې خبرې وکړئ. له وینځلو وروسته مو وېښته څنګه پاک کړئ؟د وېښتو وینځلو پر مهال باید شامپو یوازې د وېښتو په ریښو کې وکارول شي، په داسې حال کې چې کنډېشنر بیا د وېښتو لپاره دی دا باید د وېښتانو په ریښو کې و نه کارول شي. کا تاسې د ډاکټر په سپارښتنه شامپو کاروئ، باید د درملو په بڼه یې وکاروئ. اول یې د سر په پوټکي وسولوئ بیا یې د پنځو یا لسو دقیقو لپاره پرېږدئ، وروسته یې د لاسونو د ګوتو په څوکو ورو او نرم نرم مساج ورکړئ.
|
29.11.2023 بی بی سی یازدهمین دور نشست امنیتی هرات در روزهای دوشنبه و سهشنبه (۲۷-۲۸ نوامبر) در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان برگزار شد. شرکت کنندگان این نشست درباره وضعیت زبان، فرهنگ، زنان و سیاست افغانستان تحت حاکمیت طالبان و همچنین رویکردهای «تعامل» بحث کردند. این کنفرانس سالانه که از سوی انستیتو/انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان برگزار شده بود، با اجرای «ارکستر زهره» که اعضای آن بعد از روی کار آمدن حکومت طالبان در تبعید به سر میبرند، پایان یافت. داوود مرادیان رئیس این نهاد گفت هدف از برگزاری این کنفرانس این بود که صداهای متنوع و مختلف افغانستان را دور هم جمع کند. او از دولت تاجیکستان برای میزبانی این نشست تشکر کرد. دوشنبه پایتخت تاجیکستان برای دومین سال متوالی میزبان این نشست است. هرچند بیشتر شرکتکنندگان این نشست چهرههای مخالف طالبان بودند اما برگزارکنندگان گفتند از طالبان و افراد نزدیک به طالبان هم دعوت شده بود اما اشتراک نکردند. ضیا شهریار، خبرنگار اعزامی بیبیسی در دوشنبه میگوید در پنل اول امروز با عنوان «نوروزستان: ایرانشهر و همبستگی همسایهها»، بحث مفصلی و داغی در مورد حوزه فارسیزبان، جدال هویتی در منطقه، و برخورد دولتهای ایران، تاجیکستان و افغانستان درباره مفهوم «ایرانشهر» صورت گرفت. از مباحثی که در این نشست مطرح شد «حوزه تمدنی زبان فارسی» بود که عبدالله راهنما، نویسنده تاجیکستانی گفت «افراطگرایی دینی» تهدیدی علیه این حوزه است.
|
29.11.2023 دآزادی رادیو پخوانی جهادي قوماندان محمد اسماعیل د طالبانو اوسنی رژیم د افغانستان او سیمې لپاره ګواښ بولي او وايي، پر وړاندې یې د نړۍ حوصله هم پای ته رسېدلې. هغه چې د هرات امنیتي کنفرانس په نوم جوړې شوې غونډې ته خبرې کولې وویل، د طالبانو د واکمنۍ په تېرو ۸۰۰ ورځو کې د افغانستان اقتصاد لهمنځه تللی، فقر او بېکاري اوج ته رسېدلې، میلیونونه خلک کډوال شوي او تر څنګ یې په کانونو هم چور ګډ دی. نوموړي طالبان تورن کړل چې په تعامل باور نه لري، سوله نه غواړي او وايي، خلک باید له دوی سره بیعت وکړي. اسماعیل خان وویل: "په تېر کې په ځلونو په دې اړه د خبرو غوښتنه شوې، خو تاسې په تېرو ۲۰ ـــ ۲۵ کلونو کې یو ځل وښایاست چې طالبانو د افغانانو ترمنځ د سولې مذاکرات جوړ کړي وي. زه باور لرم چې طالبان په ځانګړي ډول اوسنیو شرایطو کې چې ځانونه اتلان بولي او فکر کوي چې درې قارو اروپا، امریکا او اسټرالیا ته یې ماتې ورکړې، د ځان پر وړاندې سیال نه ویني. دوی وايي، خلک باید راشي، له موږ سره بیعت وکړي چې ژوندي پاتې شي. " اسماعیل خان:د طالبانو په واکمنۍ کې د افغانستان اقتصاد لهمنځه تللی او پر کانونو چور ګډ دی دې پخواني جهادي قوماندان همدا ډول ادعا وکړه چې د طالبانو پر وړاندې د نړۍ صبر هم پای ته رسېدلی او د سیمې هېوادونه هم باید هغو ګواښونو ته متوجه اوسي چې د طالبانو لهخوا ور سره مخامخ دي. د طالبانو حکومت تر اوسه د دې څرګندونو په اړه غبرګون نهدی ښودلی، مګر وړاندې یې تل ټینګار کړی چې دوی په تعامل باور لري او هر ډول اختلاف باید د خبرو اترو له لارې پای ته ورسېږي. خو د جمهوري نظام پر مهال د افغانستان د ملي دفاع وزارت مرستیال شاه محمود میاخېل بیا وايي، طالبان په تعامل باور نهلري او کومه تګلاره یې چې اوس غوره کړې، په افغانستان کې یوې بلې جګړې ته لاره پرانیزي. هغه له طالبانو سره د سیمې او نړۍ د تعامل په پالېسۍ نیوکه وکړه او زیاته کړه، دا پالیسي په افغانستان او سیمه کې افراطګرايي لا زیاتوي.
ښاغلي میاخېل وویل: "د سیمۍ او نړۍ د تعامل پالېسي د دې لامل کېږي چې په سیمه کې افراطګرايي لا وهڅېږي او پیاوړې شي، ځکه طالبان نه د دې اراده او نه د دې وړتیا لري چې د سیمې له ټولو افراطي ډلو سره جګړه وکړي. نه د ETIM، د حزب تحریر، نه هم IME، نه د داعش او نه هم د القاعده او نورو مخه نیولای شي. " خو د طالبانو د حکومت ویاند ذبیحالله مجاهد بیا په ځلونو ازادي راډیو سره خبرو کې ادعا کړې چې په افغانستان کې ترهګرې ډلې نهشته او تر څنګ یې د افغانستان له خاورې بل هیڅ هېواد ته ګواښ هم متوجه نهدی. د هرات په امنیتي کنفرانس کې د مقاومت جبهې یو ویاند علي میثم نظري بیا له طالبانو سره په مبارزې ټینګار وکړ او ویې ویل، دوی به یې پر وړاندې مبارزې ته دوام ورکړي. د هرات امنیتي کنفرانس چې د افغانستان د سټراټیژیکو مطالعاتو انسټیټیوټ لهخوا د تاجیکستان په پلازمېنه دوشنبه کې تېره ورځ پیل شوی وو نن پای ته ورسېده. په دې غونډه کې په افغانستان د وضعیت سمون، اړتیاوو، بشري مرستو، اقتصادي، بشري حقونو او یو شمېر نورو موضوعاتو بحثونه وشول. د دې کنفرانس یوه جوړونکي داوود مرادیان د هرات امنیتي کنفرانس د یوولسمې ناستې په پای کې وویل چې په دې غونډه کې د ۲۵ هېوادونو، دولتي او غیر دولتي بنسټونو او ادارو د استازو په ګډون؛ د افغانستان یو شمېر پخوانیو چارواکو برخه اخېستې وه او د افغانستان د راتلونکې مسیر په اړه یې بېلابېل بحثونه وکړل
|
29.11.2023 صدای آلمان اداره طالبان از آغاز استخراج نفت از هشت حلقه چاه جدید در حوزه نفتی آمو دریا خبر میدهد. اداره طالبان استخراج نفت از این چاهها در حوزه آمو دریا را به یک شرکت چینی واگذار کرده است.
طالبان در ادامه روند استخراج معادن و واگذاری آنها به شرکتها، این بار استخراج نفت از هشت چاه نفتی را به یک شرکت چینی واگذار کرده اند. ملا برادر آخند، معاون اقتصادی رئیسالوزرا و شهاب الدین دلاور، سرپرست وزارت معادن و پترولیم اداره طالبان، امروز سه شنبه کار استخراج نفت از هشت چاه جدید نفتی در حوزه نفتی آمو دریا در ولایت سرپل را افتتاح کردند. کانال یوتیوب دویچه وله دری سرپرست وزارت معادن و پترولیم اداره طالبان در مراسم گشایش این چاههای نفت گفت که قرار است به زودی ده چاه جدید نفت نیز حفاری گردد که با فعال شدن این چاهها استخراج نفت افزایش خواهد یافت. بیشتر بخوانید: چرا چینی ها به سرمایه گذاری در افغانستان علاقه مند هستند؟ شهاب الدین دلاور افزود: «بر اساس قرارداد امارت اسلامی با شرکت آف-چین، فرایند اکتشافات این ساحه نفتی به مدت سه سال انجام خواهد شد که یک سال آن تمام شده است.» سرپرست وزارت معادن و پترولیم اداره طالبان میافزاید که با حفاری و فعال شدن هشت حلقه چاه جدید نفت تعداد چاههای فعال به ۱۷ حلقه رسیده و سطع استخراج روزانه به ۸۰۰ متر مکعب بلند خواهد رفت. به گفته او در این پروژه بیش از ۵۵۰ انجینیر و کارمند به صورت مستقیم و تعداد زیادی دیگر به گونه غیرمستقیم مصروف کار هستند. به صفحه اینستاگرام دویچه وله بپیوندید! اداره طالبان استخراج ساحه نفتی حوزه آمو دریا در ولایتهای سرپل و جوزجان را به شرکت چینی «آف-چین» (Afg-Chin) واگذار کرده است که میعاد این قرارداد ۳۰ سال است. اداره طالبان در حالی استخراج معدنها را به شرکتها واگذار میکند که از هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است. برخی کارشناسان سوالها و تردیدهایی را در مورد این قراردادها هم از لحاظ حقوقی و هم از نظر اقتصادی ابراز کرده اند.
|
29.11.2023 دامریکا غږ د ایران ولسمشر ابراهیم رئیسي د سه شنبې په ورځ نومبر ۲۸ (لیندۍ ۷) په انقره کې هغې سرمشریزې ته حاضر نه شو چې د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان یې مخکې خبریالانو ته اعلان کړی و. د رئیسي د سفر په اړه ابهام هغه کړکیچ په ګوته کوي چې د اسرائیل او حماس د جګړې په اړه د دوی د ګډ نظر سره سره، د دواړو سیمه ایزو قدرتونو ترمنځ دوام لري. د ترکیې د ولسمشرۍ دفتر فرانس پرس ته وویل چې اردوغان د سه شنبې په ورځ کومه غونډه نه درلوده او دا یې هم څرګنده نه کړه چې ایا دا غونډه لغوه شوې او یا ځنډول شوې ده. د ایران نیمه رسمي اژانس تسنیم راپور ورکړی چې ترکیې ته د رئیسي سفر "ځنډول شوی" دی، خو لامل او نور جزئیات یې نه دي ورکړي. اردوغان د نومبر په ۱۱مه په ریاض کې د سیمه ییزو مشرانو د غونډې وروسته چې د ایران ولسمشر ابراهیم رئیسي هم پکې ګډون درلود، ترکیې ته پر لار خبریالانو ته وویل: "د ایران ولسمشر ابراهیم رئیسي د روانې میاشتې په ۲۸ مه نیټه مونږ ته راځي." دغه لیدنه د ترکیې د دولتي رسنیو له خوا هم اعلان شوه او د دوشنبې په ورځ ناوخته یې په اړه په تلویزیونونو کې پراخ بحثونه وشول. خو دا خبره د رئیسي دفتر یا د ایران رسمي رسنیو په رسمي ډول نه ده تایید کړې. دواړو ولسمشرانو او د هېوادونو جګپوړو دپلوماټانو د تېرې اوونۍ په پای کې د غزې پر جګړې تمرکز درلود. د ایران د بهرنیو چارو وزیر حسین امیر عبداللهیان هیله څرګنده کړه چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د لوړې کچې دپلوماسۍ په دوام سره به دواړه خواوې د متقابلو همکاریو د پیاوړتیا او ژورتیا شاهدان واوسي. 'پیچلې اړیکې' اردوغان د اکتوبر د اوومې نیټې د حماس د اورپکو د برید په ځواب کې د غزې په تړانګه باندې د اسرائیل د عملیاتو په اړه د اسلامي نړۍ د تر ټولو سختو منتقدینو په کتار کې دی. هغه اسرائیل یو "ترهګریز دولت" بللی او د ایران ملاتړی حماس یې "د ازادۍ ډله" بللې ده. خو شنونکي په دې باور دي، چې ایران غواړي ترکیه له بیانیو ورکولو تېر شي او له اسرائیل سره خپلې غوړېدونکي سوداګریزې اړیکې پرې کړي. په استانبول کې د ایراني مطالعاتو د مرکز مشر حکي اویغور فرانس پرس ته وویل: "ایران تمه لري چې ترکیه به له اسرائیل سره خپله مستقیمه او غیر مستقیمه سوداګري پای ته ورسوي... له بلې خوا ترکیې داسې چلند کړی چې د سیاسي او سوداګریزو مسلو جلا کولو ته پاملرنه کوي." د حماس وسله وال د اکتوبر په اوومه د غزې او اسرائیل ترمنځ له پوځي پولې واوښتل او د اسرائیل په تاریخ کې یې تر ټولو خونړی برید وکړ. اسرائیل وايي، په دغه برید کې ۱۲۰۰ کسان وژل شوي، چې ډېری یې ملکي وګړي دي او شاوخوا ۲۴۰ نور یرغمل شوي دي. په ځواب کې اسرائیل په غزه کې بمبارۍ او ځمکني عملیات پیل کړل، چې د حماس حکومت وايي، تر اوسه یې ۱۵۰۰۰ کسان وژلي، چې زرګونه یې ماشومان دي. ایران او ترکیه ۵۳۵ کیلومتره اوږده ګډه پوله لري او د نږدې اقتصادي اړیکو او د سیمه ییزو شخړو په اړه د نظرونو د اختلاف پېچلی تاریخ لري. ترکیې په سوریه کې د ایران او روسیې د ملاتړ لرونکي ولسمشر بشارالاسد د رژیم د نسکورولو لپاره د یاغیانو د هڅو ملاتړ کړی دی. په ناګورنو قره باغ کې د ارمني بېلتون غوښتونکو په وړاندې د اذربایجان له اقداماتو څخه د انقرې ملاتړ هم په ایران کې اندېښنه پیدا کړې ده. تهران وېره لري چې د قفقاز په سیمه کې د اذربایجان بریا کیدای شي په ایران کې اذري لږکي بیلتون غوښتونکي وپاروي. ایران په خپله شمالي پوله کې د یوې وړاندیز شوې سوداګریزې لارې په اړه هم اندیښمن دی چې د اذربایجان او ترکیې ترمنځ جوړیږي او ښايي ارمنستان ته د تهران لاسرسی پیچلی کړي. په انقره کې میشت ایراني کارپوه عارف کیسکین فرانس پرس ته وویل: "د ترکیې او ایران تر منځ تر ټولو مهمه ترینګلتیا د قفقاز او قره باغ پر سر ده... د غزې له جګړې سره، دا مسله شاته وغورځول شوه، خو دا لا هم د یوې مهمې مسلې په توګه پاتې ده."
|
29.11.2023 صدای امریکا وزارت امور خارجه ایران بار دیگر بر ایجاد حکومتی در افغانستان تاکید کرد که نمایندگان تمام اقوام این کشور در آن مشارکت داشته باشند. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز دوشنبه ۲۷ نومبر (ششم قوس) به خبرنگاران گفت که تهران به دنبال ثبات و امنیت در افغانستان است. او گفت: "ما تلاشها و سازوکارهای منطقهای را مفید میدانیم. مواضع ما طی دو سال گذشته هم در همین چارچوب تعریف شده است. ما به دنبال طرد هیچ جریانی در داخل افغانستان در ساز و کارهای سیاسی نیستیم. همه باید به شکلگیری دولتی که نماینده تمام ملت و اقوام افغانستان باشد، کمک کنند و تعاملات ما هم در همین چارچوب است." این اولین بار نیست که ایران خواستار تشکیل دولت فراگیر در افغانستان میشود، پیش از این مقامات ایرانی بارها چنین خواستی را مطرح کرده اند. اما ایران این درخواست را در حالی مطرح کرده است که یازدهمین نشست "گفتگوی امنیتی هرات" توسط مرکز مطالعات استراتیژیک افغانستان روز دوشنبه ۲۷ نومبر (ششم قوس) در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان آغاز شد. شماری از مقامات ارشد حکومت پیشین افغانستان و برخی از کارشناسان بینالمللی در مورد ساختار آینده این کشور پیشنهادات خود را به اشتراک گذاشته اند. امروز دومین روز این کنفرانس است و تصمیم گرفته شده که اشتراککنندگان در مورد اجماع منطقهای، حمایت بینالمللی، گفتگوی ملی برای افغانستان دموکراتیک و برخی موضوعات دیگر بحث و گفتگو کنند. مقامات حکومت طالبان بارها با درخواستها پیرامون تشکیل دولت فراگیر مخالفت کرده و مدعی شده اند که نمایندگان همه اقوام بخشی از حکومت این گروه هستند. جامعه جهانی نیز از طالبان خواسته است که نمایندگان همه اقوام را در حکومت خود بگنجاند. طالبان که در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ بار دیگر بر افغانستان مسلط شدند، تا اکنون حکومت این گروه توسط هیچ کشور و سازمان بینالمللی به رسمیت شناخته نشده است. این در حالی است که یک ارزیابی مستقل ملل متحد، به رسمیت شناختن حکومت طالبان را با پابندی این گروه به تعهدات و مکلفیتهای بینالمللی افغانستان مرتبط دانسته و از طالبان خواسته است تا فوراً محدودیتهای گسترده بر حق کار و تحصیل زنان را لغو کند.
|
28.11.2023 بی بی سی د ملګرو ملتونو کلتوري او علمي اداره یونيسکو وايي، په افغانستان کې یې پرلیکه یا انلاین بڼه پښتو ویونکو میندو، پلرونو او د هغوی کورنیو ته د سواد زدکړې نوي کورسونه پیل کړي دي. د دغه بنسټ په وینا، د څلورو لسیزو جګړې، طبیعي پېښو او بېوزلۍ د افغانستان تعلیمي نظام سخت ځپلی چې له کبله یې په دغه هېواد کې د نړۍ په کچه د لوستو ځوانانو او لویانو شمېر خورا کم دی. یونیسکو وايي چې د افغانستان یوازې ۴۷ سلنه ځوانان چې عمرونه یې له ۱۵ تر ۲۴ کلنۍ دي، لیک لوست کولای شي خو د لوستو لویانو کچه بیا ایله ۳۱.۴ فیصده ده. همدا راز یې ویلي چې د دغه هېواد یوازې ۱۷ سلنه ښځې د لیک لوست جوګه دي.
|
28.11.2023 بی بی سی رسانههای محلی و شماری از شاهدان عینی از شنیده شدن صدای «دو انفجار» در شهر کابل، پایتخت افغانستان، خبر دادهاند. در عین حال «جبهه آزادی»، گروه نظامی مخالف طالبان با انتشار ویدیویی در ایکس مدعی شده است که افراد این گروه در دو نقطه کابل به دو پاسگاه امنیتی طالبان حمله کردهاند. گزارشها حاکی است که یکی از این انفجارها در منطقه تایمنی در حوزه چهارم حدود ساعت ۷:۳۰ شب به وقت محلی رخ داده است. جبهه آزادی گفته است حمله دیگر در پاسگاهی در حوزه نهم کابل صورت گرفته است. این جبهه مدعی شده که در دو حمله شش عضو طالبان را کشته و سه نفر آنها را زخمی کرده است. شماری در ایکس (توییتر سابق) نوشتهاند که پس از انفجار صدای شلیک گلوله را نیز شنیدهاند. مسئولان طالبان تاکنون در این مورد چیزی نگفتهاند.
|
28.11.2023 دآزادی رادیو د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یونېسف وایي، د دوی د واکسیناتوران د ډیورند کرښې دواړو غاړو ته د هغو کورنیو ماشومان واکسینوي چې افغانستان ته راستنېږي. یونېسف نن دوشنبه پر خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي واکسیناتوران یې هغه ماشومان هم واکسینوي چې د واکسین له پخوانیو پړاونو بې برخې پاته دي. معلومه نه ده چې د واکسیناتورانو دغه ډلې په کومو سیمو کې فعالیت لري، خو له پاکستانه افغان کډوال تر ډېره د تورخم او سپین بولدک له لارو افغانستان ته را ستنول کیږي. افغانستان او پاکستان یوازني دوه هېوادونه دي چې تراوسه د پولیو یا د ماشومانو د ګوزڼ ویروس په کې له منځه نه دی تللی. پولیو یو ډول ویروسي ناروغي ده چې د انسان د فلجېدو لامل ګرځي. د سږ میلادي کال له پیله په افغانستان کې د دغه ویروس شپږ پېښې ثبت شوي چې ټولې یې په ختیځ ولایت ننګرهار کې دي.
|
28.11.2023 صدای آلمان اردوی پاکستان گفته است که حمله انتحاری بر یک کاروان نظامی که دو کشته به جا گذاشت، توسط یک شهروند افغانستان انجام شده است. این تازه ترین مورد از ادعای اسلامآباد در مورد انجام حملات انتحاری توسط شهروندان افغان است.
اردوی پاکستان گفته است که روز یک شنبه یک مهاجم انتحاری سوار بر موترسایکل یک کاروان نظامی را در نزدیکی بنو در مناطق قبایلی نزدیک به مرز افغانستان هدف قرار داد. اردوی پاکستان گفته است که در این حمله دو تن کشته و هفت تن دیگر به شمول پرسونل نظامی زخمی شده اند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! اردوی پاکستان افزوده است: «بعداً این بمبگذار انتحاری سوار بر موترسایکل یک تبعه افغان شناسایی شد.» اردوی پاکستان جزئیات نداده است که این مهاجم را چگونه شناسایی کرده است و نام او نیز ذکر نشده است. اداره طالبان در افغانستان به سوال خبرگزاری رویترز در این رابطه پاسخ نداده است. حکومت پاکستان ماه گذشته اخراج مهاجران بدون مدرک به شمول حدود ۱.۷ میلیون مهاجر افغان را اعلام کرد.
|
28.11.2023 دامریکا غږ د پاکستان په راولپنډۍ ښار کې يو افغان په خپل کور کې دننه رسټورانټ جوړ کړى او هغو افغان کډوالو ته خواړه کور ته رسوي چې د پولیسو له خوا د نیول کېدو له ویرې بازارونو ته نشي تللی. دوه میاشتې کیږي چې د سمنګان ولايت نظام الدين بهمني، د پاکستان پایتخت اسلام اباد ته څېرمه د خپل کور په لاندني پوړ کې د "اوزبيکي پلاو" په نوم دا خوړنځاى پرانیستی دی. د رسټورانټ چلوونکي وايي، دا چې ډیر شمېر افغان کډوالو د پوليسو له ډاره تر خپلو کورونو پورې محدود دي، نو ځکه دوی خلکو ته د هغوی تر کورونو خواړه رسوي. تمنا تنها چې په دې رستورانت کې دنده لري، وايي: "په لومړۍ مياشت کې پيرودنکي زيات وو خو د پاکستان له خوا د افغان وګړو پر وړاندې د سخت دريځ له کبله زموږ پيرودونکي هم کم شول نو ځکه مو ډير پام اوس خلکو ته تر کورونو د خوړو رسولو ته ګرځولى او دا خواړه د هغوی تر کورونو وړو." د رسټورانټ مالک نظام الدين بهمني وايي، له دې لارې د ژوند اړتیاوې پوره کوي او همدارنګه غواړي د افغانستان خواړه نړۍ ته ور وپیژني. هغه امریکا غږ ته وویل: "غواړو افغاني کلتور دې ځاى [ پاکستان] ته ور وپيژنو او ورسره خپلې اقتصادي اړتياوې هم دلته پوره کړو. نو د همدې لپاره مو دا رستورانت جوړ کړ." د اوزبیک پلاو رسټورانټ ته مشتریانو کې د افغانانو ترڅنګ ځینې ځايي خلک هم شامل دي. په هغو کې یوه د راولپنډۍ اوسېدونکې شارون ده. هغې وویل: "زه چې دلته په اول ځل راغلې وم، د دوی خواړه مې ډير خوښ شول. موږ پاکستانيان خو ترخه خواړه خوښوو خو چې کله مې دا افغاني پلاو وخوړ خوند يې ډير عالي و." ریانا نوري چې څلور میاشتې وړاندې پاکستان ته ګډه شوې او اوس په اسلام اباد کې اوسیږي، وايي، د اوزبیک پلو په رستورانت یې د وطن مینه ماتیږي. هغې وویل: "په دې څلورو مياشتو کې چې پاکستان ته راغلي يو... پاکستاني خواړه مو ډیر خوړلي خو افغاني خواړو ته نه رسيږي. د ازبيکي پلاو خوړو او دې چاپيريال راته د هېواد احساس راکړ." د نظام الدين بهمني تر څنګ لسګونه افغانان چې تازه پاکستان ته کډوال شوي، د ميليونونو روپيو پانګونې سره يې په دغه هېواد کې لوى او واړه کاروبارونه پيل کړي او وايي خپل د ژوند ورځنۍ چارې په داسې حال کې پر مخ وړي چې راتلونکی یې ناڅرګند دی.
|
28.11.2023 باختر شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان روز دوشنبه ۲۷ نومبر (ششم قوس) میزبان یازدهمین نشست "گفتگوهای امنیتی هرات" بود که از سوی انستیتیوت مطالعات استراتیژیک افغانستان، زیر عنوان "بازخوانی افغانستان: راهکار های متفاوت" راه اندازی شده است. به گفتهٔ انستیتیوت مطالعات استراتیژیک افغانستان، حدود ۱۵۰ نفر از ۲۵ کشور و سازمان بینالمللی، به شمول دپلوماتهای پیشین امریکایی و اروپایی در این نشست حضور دارند. مسوولان این انستیتیوت گفته اند که از طالبان نیز دعوت شده بود که نمایندگان خود را در این نشست بفرستند، اما هیچ مقام طالبان در این نشست حضور ندارد. افزون بر حضور برخی مقامهای پیشین افغانستان، به شمول رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان، و رنگین دادفر اسپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان، دهها چهرهٔ مخالف طالبان، عمدتاً رهبران پیشین جهادی افغانستان در این نشست شرکت دارند. اسپنتا در این نشست گفت که پس از "درهمشکستن و تسلیم جمهوری اسلامی افغانستان به گروه طالبان" حکومت این گروه به "استبداد و اجحاف و آنهم از نوع بدویترین آن" ادامه میدهد. او گفت: "مبارزهٔ مردم ما ادامه دارد و تا رسیدن به آزادی و عدالت ادامه خواهد یافت." اسپنتا گفت: "طالبان در نتیجهٔ ناکارایی دولت جمهوری اسلامی افغانستان و در پسامد دگرگونیهای ساختاری در نظام سیاسی بین المللی و ایجابات نوین استراتژیک در سطح دنیا به قدرت رسیدند و قدرت را تسلیم گرفتند." برخی چهرههای شناخته شدهٔ پشتونهای پاکستان، به شمول محسن داور، افراسیاب ختک و بشرا گوهر، اعضای پیشین پارلمان پاکستان، نیز به این نشست دعوت شده اند. محسن داور در صحبت با صدای امریکا گفت که برگزاری چنین گفتگوها برای افغانستان نیاز مبرم است، زیرا به گفتهٔ وی گروهی با "زور تفنگ" بر افغانستان مسلط شده است. داور از رویکرد حکومت طالبان در افغانستان نقد کرد و گفت: "طالبان در صدد کسب مشروعیت خارجی اند، اما آنان در مورد کسب مشروعیت از مردم افغانستان فکر نکرده اند." با آنکه از مسلط شدن طالبان بر افغانستان و تشکیل حکومت آن بیش از دو سال و سه ماه میگذرد، تا اکنون هیچ کشوری حکومت آن گروه را به رسمیت نشناخته است. بشرا گوهر، یکی از رهبران ارشد جنبش ملی دموکراتیک پاکستان، از مقاومت زنان افغان در برابر طالبان ستایش کرده گفت: "باید شجاعت زنان افغان را تصدیق کنیم، زیرا آنان نه تنها برای حقوق خودشان بلکه برای حقوق زنان در منطقه و فراتر از آن مبارزه میکنند." طالبان از زمانیکه بر افغانستان مسلط شده اند، محدودیتهای زیادی را بر زنان وضع کرده و زنان و دختران را از حق کار و آموزش به سویهٔ بالاتر از صنف ششم محروم کرده اند. شکریه بارکزی، عضو پیشین شورای ملی افغانستان، نیز بر اهمیت چنین نشستها تاکید کرد و گفت که نگرانیهای مردم افغانستان در این نشستها بازتاب مییابد. او در صحبت با صدای امریکا گفت: "این واقعیتها بازتاب یافت که چگونه یک افغانستان به سود منطقه و جهان است، افغانستانی که به سمت تروریستان کشانده میشود و درگیر بحران داخلی و منطقهای است یا افغانستانی که به سوی تعامل جهانی به پیش رفته و در آن تشدد و خشونت جایی ندارد." رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان در صحبت با صدای امریکا در حاشیهٔ این نشست گفت که بحثها در گفتگوهای امنیتی هرات، اکادمیک و تحقیقاتی بود و جنبهٔ سیاسی نداشت. نبیل در این نشست گفت: "در خصوص طالبان، فقدان وضاحت، دیدگاه و اجماع در منطقه وجود دارد. دیدگاهها بسیار مختلف است، برخی افغانستان را به صفت سیاهچاله میپندارند و برخی هم به صفت یک فرصت. برگرداندن افغانستان به دست مردم آن کشور، مستلزم حل این دیدگاههای گوناگون است." برگزار کنندگان گفتگوهای امنیتی هرات گفته اند که در این نشست در ترکیب دستههای متعدد، مسایل مرتبط به افغانستان از جمله "اپارتاید جنسیتی، مسایل امنیتی، کمکهای بشری به افغانستان و موثریت آن" به بحث گرفته میشود. صدای امریکا در پیوند به برگزاری نشست گفتگوهای امنیتی هرات و نشست اخیر در مورد افغانستان در مسکو که در آن از طالبان دعوت نشده بود، خواستار اظهار نظر طالبان شد، اما ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان از صحبت با صدای امریکا خودداری کرد.
|
27.11.2023 بی بی سی د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې روزا اوتونبايوا سره په کتنه کې له نړیوالې ټولنې غوښتنه کړې چې د افغانستان لپاره دې "موازي او اضافي ميکانيزمونه" نه جوړوي. د طالبانو بهرنیو چارو وزارت په اعلامیه کې ویل شوي چې ښاغلي متقي د ملګرو ملتونو له ځانګړې استازې سره په خبرو کې ویلي، هېوادونه دې له "افغانستان سره تعامل وکړي." روښانه نه ده، چې "له موازي او اضافي میکانیزونو" موخه څه ده خو ښايي اشاره یې په مسکو کې د طالبانو حکومت له ځینو مخالفانو سره ناسته وي. په دغه ناسته کې د احمد مسعود ترڅنګ د جمهوریت د مهال ځینو پخوانیو چارواکو هم برخه لرله. ښاغلي متقي پرون شنبه په کابل کې د روسیې له سفیر دیمتري ژیرنوف سره هم کتلي دي. د دوی دواړه د خبرو په اړه ډېر جزییات نه دي په ډاګه شوي خو د طالبانو یو ویاند وايي، "د افغانستان او روسیې ترمنځ په دواړه اړخیزو" او نړیوالو مسایلو خبرې شوې دي.
|
27.11.2023 بی بی سی عبدالرحمن رشید، معاون وزیر امور مهاجران طالبان، میگوید که افراد بازگشتی از پاکستان بر اساس برنامه به «محلات اصلیشان انتقال داده میشوند، از هر ولایت و ولسوالی که باشند». او در گفتگو با بیبیسی افزوده است که پیش از اسکان مجدد باید در ولایتهای مرزی روند «ثبت و بایومتریک» انجام شود. همچنین در کابل و برخی ولایتها نیز اردوگاههای موقتی ایجاد شده است تا آنها پیش از عزیمت به محل اصلی «چند روز» در آنجا به سر برند. دیروز، روزنامه «دان» پاکستان به نقل از «منابع رسمی در کنسولگری» طالبان گزارش داد که که «در موارد متعددی پاکستانیها به عنوان مهاجر غیرقانونی به افغانستان فرستاده شدهاند». اما معاون وزیر مهاجران طالبان میگوید: «امکان ورود هیچ تبعه خارجی به نام مهاجر افغان وجود ندارد». پاکستان تایید کرده است که افراد مهاجر بدون مدارک معتبر در این کشور را در هنگام ترک کشور ۸۳۰ دلار جریمه میکند. این مبلغ شامل اخراج شدگان به افغانستان نمیشود. پاکستان میگوید عضو کنوانسیون پناهندگان نیست و «هیچ یک از افغانهای ساکن در مرزهای خود را به عنوان پناهنده به رسمیت نمیشناسد.» در همین حال، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در اسلام آباد به بیبیسی گفته است که در تلاش است تا این موضوع را با مقامهای پاکستان حل کند تا پناهجویان را از پرداخت این هزینه معاف کند. بسته ماندن گذرگاه چمن-اسپینبولدک بهروی کامیونها و اختلاف در تثبیت هویت مهاجران در معرض اخراج از پاکستان
|
27.11.2023 دآزادی رادیو د پاکستان ستره محکمه د راتلونکې جمعې په ورځ یعنې د ډسمبر په لومړۍ نېټه، د هغې عریضې په اړه غونډه کوي چې له دې هېواده په زور د افغان کډوالو د اېستو د پرېکړې پر ضد ثبت شوې ده. پاکستاني ورځپاڼه " ډاڼ" لیکي، سترې محکمې د دې غونډې لپاره د سردار طارق مسعود په مشرۍ د یحیي افریدي او عایشه ملک په ګډون یو پلاوی ټاکلی دی. دا عریضه نږدې لس ورځې وړاندې د پاکستان یو شمېر سياسي مشرانو او د بشري حقونو فعالانو لکه: افراسیاب خټک، محسن داوړ، فرحتالله بابر، ایمان زینب مزاري، سناتور مشتاق احمد، امنه مسعود جنجوعه، محمد جبران ناصر، احمد شبر، عمران شفیق او یو شمېر نورو د پاکستان د لنډمهالي حکومت د هغې پرېکړې پر ضد ثبت کړه چې هلته مېشت افغانان په زور له هېواده وباسي. په دې عریضه کې په پاکستان کې له لسیزو راهیسې د مېشتو افغان کډوالو جبري اخراج د اساسي قانون خلاف او غیر انساني پرېکړه بلل شوې ده. پاکستان له ټولو نړیوالو اعتراضونو سره د افغان کډوالو په زوره اېستو ته دوام ورکړی که څه هم په لومړیو کې د سترې محکمې اداري برخې دا عریضه په دې پلمه رد کړې وه چې قانوني او ټولنیز ارزښت نهلري، خو اوونۍ وړاندې د ملي ډیموکراټیک غورځنګ مشر او د پاکستان د پارلمان غړي محسن داوړ په خپله اېکسپاڼه ولیکل، د سترې محکمې له قاضي یحیی افریدي سره په کتنه کې یې د افغانانو د ایستو د بهیر د بندولو غوښتنه وکړه چې ومنل شوه او سترې محکمې د دوی عریضې په اړه د بحث ژمنه وکړه. د پاکستان سرپرست حکومت د نومبر په لومړۍ نېټه د دوی له قوله، د بېاسناده افغان کډوال ویستل پیل کړل او تر اوسه د بلوچستان ایالت د اطلاعاتو د سرپرست وزیر جان اڅکزي له قوله، له ۰،۴ میلیون زیات افغانان له پاکستانه اېستي دي. د بلوچستان ایالت د اطلاعاتو سرپرست وزیر چې پرون یې رسنیو سره خبرې کولې دا هم ویلي چې د بېاسناده افغان کډوالو د ستنولو لړۍ به روانه وي. د پنجشنبې په ورځ د پاکستان د کورنیو چارو سرپرست وزیر سرفراز بګټي بیا انډیپنډټ اردو څانګې سره مرکه کې ویلي وو، تر راتلونکې یوې میاشتې به د ۱،۷ میلیونه بېاسناده افغان کډوالو د ویستو لړۍ بشپړه شي. پاکستان کې افغان کډوال د دغه هېواد د ځواکونو له ناوړه چلنده شکایت لري په ورته وخت کې راستانه شوي افغان کډوال وايي، لا هم له افغانانو سره د پاکستاني امنیتي ځواکونو بد چلند روان دی. ننګرهار ته راستون شوی عبدالظاهر وايي: "افغانانو سره ډېر بد وضعیت کېده. په زور او ظلم به یې له کورونو ویستل، کارټونه به یې ورته څېرې کول او موټرونو کې به یې اچول. " په پاکستان کې له افغان کډوالو سره د پاکستان د امنیتي ځواکونو د بد چلند په اړه د ملګرو ملتونو بېلابېلو ادارو هم اندېښنه ښودلې. د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ دا هم تایید کړې چې په پاکستان کې افغان کډوال ځورول کېږي، نیول کېږي، شکنجه کېږي او په بیا په زور افغانستان ته استول کېږي.
|
27.11.2023 صدای آلمان وزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد برای افغانستان و رئیس یوناما با امیرخان متقی، وزیر خارجه اداره طالبان دیدار کرده است. متقی یک روز پیش با سفیر روسیه ملاقات کرده بود.
حفیظ ضیا احمد، سخنگوی وزارت خارجه طالبان در صفحه ایکس خود نوشته است که در این دیدار در مورد اخراج اجباری مهاجران افغان از پاکستان، چگونگی کمک های ملل متحد و سایر نهاد های خیریه به عودت کنندگان افغان، گزارش اخیر گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد برای افغانستان و برخی مسایل دیگر گفتگو صورت گرفته است. به اساس این پیام خبری شبکه ایکس، امیرخان متقی وزیر خارجه اداره طالبان گفته است: «جنگ در افغانستان به صورت گسترده خاتمه یافته است، پس بهتر خواهد بود که سازمان ملل متحد و جامعه جهانی از دستآورد ها و تلاش های امارت اسلامی در عرصه های امنیت، حکومت داری و مبارزه با مواد مخدر حمایت کرده و در زمینه های تعزیرات اقتصادی، دارایی مصادره شده افغانستان بانک و حل مسایل حاد دیگر، مانند روی پا ایستادن افغانستان، تمرکز کنند.» صفحه یوتیوب دویچه وله دری متقی در عین حال در نشستی دیگری، امروز با خواجه عوضوف، سفیر ترکمنستان در افغانستان گفتگو کرده است. حفیظ ضیا احمد، سخنگوی وزارت خارجه طالبان در تویت دیگر نوشته است که در این نشست در مورد روابط دو جانبه هردو کشور ، به ویژه در رابطه با مسایل اقتصادی و پروژه های بزرگ و مشترک هردو کشور گفتگوی همه جانبه صورت گرفته است. وزیر خارجه طالبان یک روز پیش (۲۵ نوامبر ۲۰۲۳) با دیمیتری ژیرنوف، سفیر فدراسیون روسیه در کابل ملاقات کرده بود. به قول خبرگزاری روسی انترفکس، در این دیدار بر سر روابط سیاسی و اقتصادی روسیه و افغانستان و چالش های اخیر منطقه یی و بین المللی و همچنان موضوعات آموزشی و فرهنگی بحث و گفتگو صورت گرفته است. دو سال از حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان می گذرد، اما تا کنون هیچ کشور اداره طالبان را به عنوان حکومت به رسمیت نشناخته است. یکی از دلایل اساسی آن نقض حقوق و آزادی های مشروع زنان برای تحصیل و کار از سوی این گروه است.
|
27.11.2023 دامریکا غږ د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې ځوان لوبغاړی ابراهیم ځدراڼ وایي د روان ۲۰۲۳ میلادي کال د اکټوبر ۲۳ مه نیټه به یې تل په زړه کې ځانګړی ځای ولري. ښاغلي ځدراڼ شنبه نومبر ۲۵ (لیندۍ۴) پرته لدې چې د مناسبت دلیل روښانه کړي، پخپل رسمي فیسبوک پاڼې کې یې لیکلي چي هیڅکله یې د کرکت په لوبه کې دومره انرژۍ احساس نه و کړی. هغه لیکلي، "د ۲۰۲۳ اکټوبر ۲۳ مه به تل زما په زړه کې ځانګړې وي. تر دې وړاندې هیڅکله د کرکټ په یوې لوبې کې دومره له انرژۍ ډک احساس مې نه و کړی. څومره بختور ماښام و". د اکټوبر ۲۳ مه هماغه نیټه ده چې د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې په هند کې د نړیوال جام په سیالیو کې د پاکستان لوبډلې ته ماتې ورکړه. دا لومړی ځل و چې افغانستان په نړیوال جام کې او په یو ورځنیو نړیوالو لوبو کې پاکستان ته ماتې ورکړه. پدې لوبې کې د پاکستان لوبډلې افغانستان ته د ۲۸۲ منډو هدف ورکړی و چې د لوبې په ۴۹ اور کې داسې مهال پوره شو چې د افغانستان یوازې دوه لوبغاړي سوځیدلي و. ابراهیم ځدراڼ پدې لوبې کې په ۱۱۳ توپونو ۸۷ منډې کړې وې چې د لوبې غوره لوبغاړی هم وټاکل شو. ځدراڼ د غوره لوبغاړي جایزه هغو افغان کډوالو ته ډالۍ کړه چې د پاکستان حکومت پدې خاطر ایستلي چې پدې هیواد کې د پاتې کیدو قانوني اسناد یې نه درلودل.
|
27.11.2023 صدای امریکا فدراسیون بینالمللی مدافعان حقوق بشر در تبعید از جامعه جهانی خواسته است که از پناهجویان افغان در پاکستان محافظت کند. این فدراسیون ناوقت شنبه ۲۵ نومبر (چهارم قوس) با نشر درخواستی، از بازداشتهای اخیر فعالان مدنی، مدافعان حقوق بشر، خبرنگاران، متخصصان حقوقی، نمایندگان جامعه مدنی، نظامیان سابق، قضات، وکلا و سایر اعضای جامعهٔ مدنی افغانستان توسط نهادهای امنیتی پاکستان نگرانی کرده است. در درخواست این فدراسیون آمده است که موج بازداشتها از اول نومبر آغاز شده و بسیاری از این افراد به گونهٔ جبری به افغانستان برگردانده شده اند. این فدراسیون گفته است: "این پناهجویان که پس از تسلط گروه طالبان بر افغانستان به دنبال امنیت شان بودند، از دو سال به اینسو در پاکستان اقامت دارند و در انتظار رسیدگی به پروندههای مهاجرتی شان استند تا برای امنیت خود به کشورهای دوم بروند." اعضای این فدراسیون گفته اند که بازگشت به افغانستان با خطرهای شدید از جمله بازداشت، شکنجه و مرگ به همراه خواهد بود و اگر این افراد بازداشت هم نشوند، احتمال دارد قربانی کشتارهای انتقامجویانه شوند.
|
26.11.2023 بی بی سی قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر سهیل شاهین منلي چې ځينو کورنیو مسایلو له نړۍ سره د طالبانو د حکومت مخه ډب کړي. ښاغلی شاهین چې د طالبانو لخوا په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازولۍ ته هم نومول شوی، وايي "ځينې مسایل په داخل کې دي او هغه مونږ نه حل غواړي مونږ باید په هغو غور وکړو." نوموړي د طالبانو واک لاندې ملي تلویزیون سره ځانګړي مرکه کې په دې اړه چې دا کوم مسایل دي، ځانګړي څه ونه ویل خو دا مهال بشري موضوعات، د نجونو زدکړې او د ښځو حقونه د ډېرو نړیوالو په خوله دي. هغه د ځينو ستونزو منلو تر څنګ تمه وښوده چې "د وخت په تېریدو سره دا مسایل حل شي." سهیل شاهین وايي، د طالبانو له حکومت او له دوی سره د ډېرو هېوادونو د استازو په ناستو او راشه درشه کې توپیر راغلی خو په وینا یې د ځينو مسایلو له حل کولو سره دا وضعیت لا ښه کیدای شي.
|
26.11.2023 بی بی سی ضیا احمد تکل، معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان در ایکس نوشت که دیمیتري ژیرنوف، سفیر روسیه در کابل امروز با امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان دیدار کرده و آنها در مورد «روابط دوجانبه اقتصادی، سیاسی و آموزشی» صحبت کردهاند. جزئیات بیشتری از مباحث مطروحه در این دیدار منتشر نشده است. این در حالی است که دو روز قبل مخالفان حکومت طالبان در نشستی در مسکو شرکت کرده بودند که با میزبانی حزب «روسیه عادل» برگزار شده بود. مشخص نیست که دو طرف در مورد این نشست نیز صحبتی داشتهاند یا نه. اما ذبیح الله مجاهد، سخنگوی ارشد حکومت طالبان روز گذشته در واکنش به این نشست گفته بود که آنها به روسیه در مورد این نشست «اعتراض» کردهاند.
|
26.11.2023 دآزادی رادیو د نومبر د ۲۵مې د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د له منځه وړلو نړیوالې ورځې سره سم یو شمېر معترضو ښځو، په یوه سر پوښلي ځای کې د طالبانو د حکومت لخوا د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي په اړه اعتراض کړی دی. دغو معترضو مېرمنو په یوه سر پوښلي ځای کې د شنبې په ورځ، د لیندۍ په ۴مه نېټه، اعتراض وکړ. د عدالت او ازادۍ لپاره د افغانستان د ښځو خوځښت مسوولې، شمایل توانا پر خپله اېکس پاڼه د دې اعتراض د ویډیو په خپرولو سره لیکلي چې د نوامبر ۲۵مه په داسې حال کې رارسیږي چې افغان مېرمنې له خپلو ټولو مدني او انساني حقونو څخه بې برخې دي او د دې په ټکیو، د دوی پر وړاندې یو جنسیتي اپارتید روان دی. د دې اعتراض د ویډيو یوه برخه کې ویل شوي: " د طالبانو د حضور په تېرو دوو کلونو کې، د افغان مېرمنو او ښځو پر وړاندې تاوتریخوالی، په وېرونکي ډول زیات شوی او مرموزې وژنې، ځان وژنې، او د طالبانو لخوا د ښځو وهل ټکول، صحرايي محکمې، جبري ودونه او د ماشومو نجونو خرڅلاو د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي بېلګې دي. " د عدالت او ازادۍ لپاره د افغان مېرمنو د خوځښت یوې غړې چې نه یې غوښتل په دې راپور کې یې نوم واخیستل شي، ازادي راډيو ته وویل: " نړیواله ټولنه باید چوپه خوله پاتې نه شي او د افغانستان ښځې له پامه ونه غورځوي او عملي ګام او اقدام ترسره کړي. "
|
26.11.2023 باختر یک قاچاقبر انسان که مسئول مرگ ۳۹ مهاجر در انبارگاه یک موتر لاری شده است، باید به بازماندگان آنها ۶۵ هزار پوند (حدود ۷۵ هزار یورو) پرداخت کند.
خبرگزاری بریتانیا «پی ای» این خبر را به روز جمعه بعد از صدور حکم یک محکمه در لندن گزارش داده است. صفحه اینستاگرام دویچه وله دری این مرد ۴۶ ساله در سال ۲۰۲۱ به جرم چندین مورد قتل به ۲۷ سال زندان محکوم شده بود. او به عنوان یکی از دو سرکرده یک باند قاچاق انسان شناخته شده است که مهاجران را در بدل پرداخت پولهای هنگفت از طریق کانال مانش به بریتانیا قاچاق می کردند. بیشتر بخوانید: محاکمه دو متهم در لندن به دلیل مرگ ۳۹ مهاجر در یک لاری اجساد ۳۹ مهاجر ویتنامی با سنین ۱۵ تا ۴۴ سالگی در سال ۲۰۱۹ در انبارگاه بدون منفذ هوا یک موتر لاری کشف شده بود. این موتر قبلاً با یک کشتی از بلجیم به بریتانیا رسیده بود. آن مهاجران بعد از متحمل شدن عذاب شدید در نبود هوا، خفه شدند. بیشتر بخوانید: بریتانیا: مهاجران غیرقانونی در آینده شدیدتر مجازات خواهند شد براساس حکم قاضی، پرداخت غرامت باید در ظرف سه ماه انجام شود، در غیر آن فرد محکوم را یک سال زندان بیشتر تهدید می کند.
|
26.11.2023 دامریکا غږ د هالنډ په پارلماني ټاکنو کې داسې یو ښي اړخي سیاستوال تر نورو ډیرې رایې ګټلي چې د اسلام او کډوالو پر ضد د سخت دریځ په لرلو شهرت لري. د چهارشنبې د ورځې (نومبر ۲۲) د ټاکنو د رایو وروستیو شمېرنو ښودلې چې د خېرت ویلدرز په مشرۍ ښي اړخي د "ازادۍ ګوند" د پارلمان له ۱۵۰ څوکیو څخه تر نورو ګوندونو زیاتې ۳۷ څوکۍ ګټلي دي. ویلډرز په هالنډ کې د مسلمانانو او کډوالو په اړه په پاروونکو څرګندونو کولو شهرت لري. د هغه د انتخاباتي کمپاین یو شعار دا و چې ناقانونه کډوال به له هالنډ څخه شړي او سرحد به تړي. د هغه د سخت دریځ په اړه ویل کیږي چې ښايي د رایه اچوونکو پام يې جلب کړی وي. ویلدرز ویلي: " د هالنډ خلک هیله لري چې خپل هېواد بېرته ترلاسه کړي او د پناه غوښتونکو او کډوالۍ دا سونامي دې کمه شي. " ویلدرز په تېرو ټاکنو کې هم په خپلو شعارونو کې ویلي و چې د "اسلام مخه ونیسئ" او همدغه راز یې په هالنډ کې د جوماتونو د بندولو ژمنې هم کړې وې، خو په هغو انتخاباتو کې یې اکثریت ونه ګاټه. د ویلدرز د ګوند منشور "په هالنډ کې د اسلام کمول" دی. نوموړی په ۲۰۱۶ کې، په هالنډ کې د مراکش د خلکو د موجودیت پرضد د یو لاریون د رهبري کولو په خاطر، یو توکم ته د سپکاوي کولو او کرکې خپرولو له امله مجرم وپيژند شو. خو له بریا وروسته د ویلدرز په اړه ویل کیږي چې د اسلام پر ضد یې دریځ نرم کړی دی. هغه ویلي: "که زه صدراعظم شم، پرته له دې چې د خپلو خلکو په اړه دې ته وګورم چې دوی څوک دي، د دوی جنس او مذهب څه دی، او دوی له کوم ځای څخه راغلي، زه به د ټولو لپاره صدراعظم یم. " څېړونکي وايي، د هغه د اسلام ضد فکر نه ښايي د هالنډ د حکومت د تګلارې برخه شي. د امستردام پوهنتون استاد رشید ازروت وايي: "د اسلام سره به د نوموړي کرکه لا هم د نوموړي د شخصیت یوه برخه وي. خو ده ویلي، چې دغه کرکه به یوې خوا ته کېږدي، او اړینه نده، چې د اسلام پر ضد کرکه یې د حکومت برخه شي. " د ویلدرز د ژېړ رنګه ویښتانو او د نوموړي د بنسټپاله مفکورې له امله، یو شمیر خلک هغه د امریکا د پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره پرتله کوي. د ویلدرز د "لومړی هالنډ" شعار هم د نړۍ د نورو پاپولیستو سیاستوالو د شعار بدرګه بلل کیږي. د کلېنجېنډل انسټیټیوټ څېړونکی ریني کپیروس وايي: "دا یوه نړیواله څپه ده. دا د نړۍ په هر ځای کې د دولتي بنسټونو په وړاندې یو ستر پاپولیستي خوځښت دی. " د ویلدرز د ازادۍ ګوند اوس هم د حکومت جوړولو په خاطر د اکثریت ترلاسه کولو دپاره ۳۹ نورو څوکیو ته اړتېا لري. دا لا روښانه نده، چې نور ګوندونه به د نوموړي سره کار کولو ته زړه ښه کړي او که نه. د اروپا ښې اړخو سختدریځو مشرانو نوموړي ته مبارکي ویلې. د هنګري صدراعظم ویلي، چې د "بدلون هواوې" راالوتلي دي. د فرانسې سخت دریځي ښي اړخي سیاستوالې مارین لوپین د ویلدرز بریا "خورا په زړه پورې" بللې ده.
|
26.11.2023 صدای امریکا ریچارد بنیت، گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر ملل متحد برای افغانستان از کشتهشدن دو عالم دینی شیعه در ولایت هرات نگرانی کرده و خواستار تحقیق مستقل در این زمینه شده است. بر اساس معلومات منابع محلی در هرات، افراد مسلح ناشناس روز پنجشبنه ۲۳ نومبر (دوم قوس) خادم حسین هدایتی و رجبعلی اخلاقی دو عالم شیعه را که عضور شورای علمای شهرک جبرییل این ولایت بودند، با ضرب گلوله به قتل رساندند. ریچارد بنیت، ناوقت جمعه ۲۴ نومبر (سوم قوس) با نشر پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نگاشته است که عاملان این کشتار باید بر اساس معیارهای بینالمللی به پنجه قانون سپرده شوند. او نگاشته است: "من در حال بررسی گزارشهای بسیار نگرانکننده از قتل دو عالم شیعه در روز گذشته در هرات هستم که پس از کشتهشدن یک روحانی دیگر در این منطقه در ماه اکتوبر صورت گرفت. من یک تحقیق مستقل و کامل میخواهم تا عاملان آن را مطابق با معیارهای بینالمللی به دست عدالت بسپارند". منابع در هرات به صدای امریکا گفتند که روز پنجشنبه موترسایکل سواران ناشناس که چهرههای خود را پوشانده بودند در چهارراه فرهنگ در شهرک جبرییل که اکثریت ساکنان آن شیعه هستند، به این دو عالم دینی گلولهباری کردند که در نتیجه خادم حسین هدایتی و رجب علی اخلاقی کشته شدند. تا اکنون هیچ گروهی مسوولیت ترور این دو عالم دینی را به عهده نگرفته است و مقامات طالبان در هرات نیز در مورد این رویداد به رسانهها معلومات نداده اند.
|
25.11.2023 بی بی سی د پاکستان د کورنیو چارو وزیر سرفراز بګټي وايي تر راتلونکې یوې میاشتې به ټول هغه افغان کډوال له پاکستانه وویستل شي چې دغه هېواد کې د اوسېدو قانوني اسناد نه لري. په داسې حال کې چې د کډالو اړوندو او نورو نړیوالو بنسټونو له پاکستانه غوښتي چې د افغان کډوالو په زوره ستنولو پرېکړې په اړه له سره غور وکړي، د دغه هېواد د کورنیو چارو وزارت چارسمبالي سرفراز بګټي د ټولو ناقانونه افغان کډوالو د ايستلو په اړه د یوې پوښتنې ځواب کې وویل د ناقانونه کډوالو د ایستلو لړۍ به د یوې میاشتې په موده کې بشپړه شي. د طالبانو حکومت د معلوماتو له مخې د تېرې اکتوبر میاشتې لومړیو کې چې له پاکستانه د افغان کډوالو د ایستلو پرېکړه اعلان شوې څلور لکه افغان کډوال افغانستان ته ستانه شوي دي. ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی چې د ژمي په درشل کې د لوی شمېر افغان کډوالو ستنېدل به افغانستان کې روان بشري کړکېچ لا پراخ او ژور وکړي. افغانستان کې د خوړو نړیوال پروګرام مشره هسیاو لي وايي ستنېدونکي کډوال هېڅ نه لری. خو پاکستان وايي د ناقانونه کډوالو بهیر بشپړېدو وروسته به هغه کډوال هم ستنېږي چې دغه هېواد کې د کډوالو په توګه راجسټر شوي دي. په همدې اړه د انډیپنډنټ اردو څانګې د یوې پوښتنې په ځواب کې د کورنیو چارو وزارت چارسمبالي سرفراز بګتي وویل افغانستان کې امن دی او ټول افغان کډوال باید بېرته ستانه شي. نوموړي وويل، "هغه کسان چې د نا امنۍ له امله د بشري اړتیاوو له مخې دلته راغلي - په دې اړه موږ د ملګرو ملتونو له کډوالو ادراې سره یو تړون هم لرو،- دوی دې بېرته ولاړ شي ځکه هلته اوس امن دی. پاکستان د پاکستانیانو لپاره دی. " ښاغلي بګټي زیاته کړه، "موږ هغو بهرنیانو ته ښه راغلاست وایو چې له قانوني لارو دلته راځي. خو هغوی چې د دروازې پر ځای په دیوال را اوړي نه موږ هغوی ته د مطلمه په سترګه ګورو او نه یې مجبور ګڼلی شو."
|
25.11.2023 بی بی سی گزارش اخیر نماینده مستقل دبیرکل سازمان ملل از وضعیت افغانستان و نحوه برخورد با حکومت طالبان همچنان واکنشهای گروهها و نهادهای مدنی و چهرههای سیاسی افغانستان را در پی داشته است. این گزارش توسط فریدون سینیور اوغلی، فرستاده مستقل دبیرکل سازمان ملل بر اساس قطعنامه ۲۶۷۹ سال ۲۰۲۳ شورای امنیت تهیه شده و در اوایل ماه نوامبر آنتونیو گوترش این گزارش را به شورای امنیت تحویل داده است. آقای اوغلی برای تهیه گزارش به کابل نیز سفر کرد و با مقامهای طالبان نیز دیدارهای داشته و طالبان نیز از نشر این گزارش استقبال کرده است. گزارش تاکید کرده است که برداشتن گامهایی برای یک گفتگوی ملی در افغانستان ضروری است. در بخشی از این گزارش به «عادیسازی» روابط با حکومت طالبان پرداخته شده است و گفته که با «انجام تعهدات بینالمللی و ایجاد حکومت فراگیر و گفتگوی بینالافغانی، حرکت به سوی وضعیت نهایی عادی سازی کامل و ادغام افغانستان در نظام بینالمللی امکان پذیر میشود.»
|
25.11.2023 دآزادی رادیو په نوي ډهلي کې د افغانستان سفارت په یوه اعلامیه کې د دې سفارت د دایمي بندیدو خبر ورکړی دی. د سفارت پر اېکس پاڼه په خپره شوې اعلامیه کې دغې پرېکړې لامل د هند او طالبانو حکومت فشار او د ډیپلوماتیک ملاتړ نشتوالی په ګوته شوی دی. په اعلامیه کې راغلي چې دغه سفارت لا له وړاندې خپل فعالیتونه د اکتوبر میاشتې له لومړۍ نېتې راهیسې ځنډولي وو او هیله من و چې د هند حکومت داسې یو دریځ غوره کړي چې د یادو فعالیتونو د دوام لپاره اغېزمن تمام شي. خو په اعلامیه کې راغلي چې د اتو اونیو انتظار سره- سره هندوستان د سفارت د ډیپلوماټانو ویزې تمدید نه کړې او دوی سره یې چلند کې بدلون رانغی. د سفارت اعلامیه زیاتوي، بلاخره دوی له یو سخت انتخاب یانې په بشپړ ډول د خپلو فعالیتونو د تړلو له پریکړې سره مخ شول. په نوي ډهلي کې د افغانستان سفارت د هند له حکومته غوښتي چې د سفارت د سرپرستۍ په برخه کې خپل مسوولیت په غاړه واخلي او ډاډ ورکړي چې د افغانستان د سفارت ټول وسایل، موټرې او په بانکي حساب کې شاوخوا پنځه لکه ډالره په خوندي توګه ساتل کېږي.
|
25.11.2023 صدای آلمان حکومت آلمان گفته است تلاش میکند افغانهای دارای وعده پذیرش آلمان در پاکستان را در برابر اخراج محافظت کند. حکومت آلمان متهم به کندی در حمایت از این افغانها شده است.
کلارا بونگر، یکی از اعضای حزب چپهای آلمان از حکومت این کشور پرسیده که چه اقداماتی را برای تسریع روند کمک به افغانهای منتظر ویزای آلمان در پاکستان روی دست گرفته است. به یوتیوب دویچه وله دری بپیوندید در پاسخ حکومت آلمان به این پرسش که در دسترس خبرگزاری آلمان قرار گرفته است، آمده که «اقدامات حفاظتی شامل ارسال فهرست افراد پذیرفته شده در آلمان به وزارت خارجه پاکستان میباشد.»
|
25.11.2023 دامریکا غږ د کابل ښار یو شمېر اوسېدونکي وايي، که څه هم د ډالرو په وړاندې د افغانیو ارزښت لوړ شوی خو په بازارونو کې د توکو په بیو کې د پام وړ ټیټوالی ندی راغلی. دغه ښاریان د ژمي په درشل کې د خوراکي او نورو اړینو توکو مخ په لوړه روانو بیو ته اندېښمن دي. د کابل ښار اوسېدونکی روزي خان وايي: "ډالر چې په ۷۸ افغانۍ وو او اوس چې تر ۶۵ افغانیو راټیټ شوی، خو د توکو په قیمتونو کې هیڅ تفاوت نه دی راغلی. د خلکو اقتصادي وضع صفر ده. موږ له حکومته غواړو چې قمیتونه باید را ټیټ شي." د "یاهو فایننس" په نوم د اسعار د څار وبسایټ د شمېرو له مخې، په تیرو دریو میاشتو کې د ډالر په مقابل کې د افغانیو ارزښت شاوخوا ۲۵ سلنه لوړ شوی دی.
|
25.11.2023 صدای امریکا پاکستان از اخذ فیس از آنعده شهروندان افغان دفاع کرده است که یا آن کشور را ترک میکنند و یا هم منتظر اند تا در یکی از کشورهای غربی مسکن گزین شوند؛ مقامات پاکستان گفته اند که این تصمیم در مطابقت به قوانین مهاجرت آن کشور قرار دارد.
افرادی که شامل پرداخت فیس میشوند، شامل دهها هزار نفر است که برای ماموریت نظامی ناتو به رهبری ایالات متحده در افغانستان کار میکردند و پس مسلط شدن طالبان در آگست ۲۰۲۱، از ترس انتقامجویی این گروه، کشورشان را ترک کردند.
یک مقام ادارهٔ مهاجرت پاکستان با تایید این موضوع روز جمعه گفت هر شهروند افغان که در انتظار عزیمت به کشور سوم است، به دلیل اقامت بیشتر از وقت تعیین شده در ویزه و یا هم به دلیل نداشتن مدارک اقامت قانونی بیش از ۸۰۰ دالر جریمه پرداخت خواهد کرد.
این مقام ادارهٔ مهاجرت پاکستان که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به صدای امریکا گفت: "حکومت برای آنان یک لطف بزرگ میکند. در غیر آن، آنان در ازای هر هفته باید این مبلغ جریمه را پرداخت کنند."
مقامات ایالات متحده گفته اند که نزدیک به ۲۵ هزار افغان ممکن واجد شرایط ویزۀ خاص مهاجرت به ایالات متحده ( اس آی وی) باشند. در عین حال، بریتانیا گفته است که در سالهای پیشرو بیش از ۲۰ هزار افغان در این کشور مسکن گزین خواهند شد. سفارتهای غربی مقیم اسلام آباد، پایتخت پاکستان، که مایل اند شماری از افغانهای واجد شرایط بپذیرند، نگرانی خود را از وضع جریمهٔ نقدی افغانها بیان کرده و گفته اند که این اقدام بیسابقه است. این کشورهای غربی از طریق ادارات سازمان ملل متحد نگرانی خود را با مقامات پاکستانی در میان گذاشته اند.
یک روز پیش از این، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان ادعاهای "نادرست" رسانهها را رد کرد که قانونی بودن جریمه مالی را زیر سوال می برد یا اینکه آن را مختص افغانستان می داند.
ممتاز زهرا بلوچ روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری گفت که قوانین مهاجرت پاکستان مانند قوانین مهاجرت سایر کشور از جمله بریتانیا، آنعده افرادی را جریمهٔ نقدی میکنند که یا بیشتر از معیاد ویزهشان در آن کشور اقامت داشته اند و یا از قوانین مهاجر تخطی کرده اند.
او گفت: "بنابراین هر گونه جریمهای که پاکستان تحمیل کرده و یا تحمیل خواهد کرد، در مطابقت با قوانین ما قرار خواهد داشت."
وضع جریمهٔ نقدی افغانهایی که در صدد خروج از پاکستان استند، در حالی اعمال شده است که پاکستان کم و بیش ۱.۷ میلیون شهروند خارجی بدون مدارک قانونی را از آن کشور به صورت دسته جمعی اخراج میکند به شمول افغانهایی که به صورت غیر قانونی در آن کشور زندگی میکنند و یا بیشتر از معیاد ویزهٔشان اقامت کرده اند.
بر اساس آماری که روز جمعه منتشر شد،این تصمیم حکومت پاکستان سبب شده تا از اوسط ماه سپتمبر سال روان میلادی تا حالا نزدیک به ۳۶۰ هزار افغان به کشورشان برگردند. مقامات پاکستان در عین حال گفته اند آنعده از افغانهایی که منتظر اسکان مجدد به ایالات متحده و یا سایر کشورها استند، به افغانستان اخراج نمیشوند.
حکومت پاکستان همچنین گفته است که با تشریک مساعی ادارهٔ بین المللی مهاجرت ۱.۴ میلیون پناهجوی افغان که به صورت قانونی در آن کشور زندگی میکنند و بیش از ۸۰۰ هزار مهاجر افغان که در نزد حکومت آن کشور ثبت شده اند، هدف اخراج اجباری قرار نمیگیرند.
ملل متحد و شرکای آنان به کرات از اسلامآباد خواسته اند تا روند اخراج اجباری افغانها را به تعویق بیاندازد، زیرا از یک سو زمستان سخت پیشرو است و از سوی دیگر، این کشور با بحران بشری مواجه است.
فیلیپا کندلر، نمایندهٔ کمشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان در پاکستان، روز سهشنبه گفت، برگشت دسته جمعی مهاجران افغان به کشورشان در حالی موجب افزایش بحران در افغانستان میشود که درجهٔ سرما در برخی مناطق از قبل زیر منفی چهار درجهٔ سانتیگراد رسیده است.
کندلر گفت: بسیار از افغانهایی که از پاکستان به کشورشان بر میگردند، به ویژه زنان و کودکان آسیب پذیر استند و آنان ممکن به دلیل سرمای شدید زمستان و نداشتن پناهگاه مناسب، ممکن جانهایشان را از دست بدهند.
|
24.11.2023 بی بی سی "دوه خویندې مې له قابلګۍ فارغې شوې، کور کې ټولو ډالۍ ورته اخیستې دي. خو زما زړه دی خپله لونګۍ ورباندې کېږدم. سمه ده چې لونګۍ نارینه پرسروي خو پښتنو کې لونګۍ پر ډېرو ویاړمنو اېښودل کېږي او ما ته دوی ډېرې ویاړمنې دي" دا د خپلو دوو خویندو په اړه د یوه ورور خبرې دي چې فراغت ته یې خوشاله دی. دغه ورور د بيبيسي نورګل شفق ته کیسه کړې چې دلته یې د ابراهیم په نوم یادوو. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ابراهیم داسې مهال دا خبرې راته کولې چې د کابل په یوه انسټېټيوټ کې یې د خویندو د فراغت مراسم روان وو او هغه کور کې په ځانګړي محفل جوړولو ورته لګیا و او یوه کوټه یې سینګاروله. دی د درو خویندو مشر ورور دی او ارمان یې و چې د فراغت په مراسمو کې یې ګډون وکړي خو د طالبانو حکومت د لوړو زدکړو وزارت په داسې محفلونو کې د نارینه وو برخه اخیستل منع کړي دي. ابراهیم وايي، "پوهنتون یې واړه غوندې مراسم ورته نیولي وو خو موږ نه شو ورتلای. یوه خور او مور مې ورسره تللې وې. موږ دلته کور کې ښه بندوبست ورته نیولی و. چا امېلونه ورته اخیستي وو او چا نورې بېلابېلې ډالۍ. ټول کور له خوشالۍ په جامو کې نه ځایېده. چې راورسېدلې نو پلار مې پر یوې او ما پر بله خور خپلې لونګۍ کېښودلې"
|
24.11.2023 بی بی سی احمد مسعود، رهبر «جبهه مقاومت ملی افغانستان» در نشستی که در مسکو با حضور مخالفان طالبان برگزار شده است، گفت افغانستان در دو سال گذشته با تسلط طالبان در «یک سیاهچاله خفقانآور و یک بنبست تاریک» فرو رفته است. او با اشاره به عدم فراگیر بودن حکومت طالبان و قوانین سختگیرانه اسلامی آن، در سخنرانی خود گفت: «افغانستان امروز با یک نظام قرون وسطایی» اداره میشود و به «طالبستان» تبدیل شده است. نشستی موسوم به «افغانستان در میان گذشته و آینده» با میزبانی حزب «روسیه عادل» که ۲۰ درصد کرسیهای پارلمان روسیه را در اختیار دارد، امروز (۲ قوس/آذر) در مسکو برگزار شده است. شماری از چهرههای احزاب عمده مخالف طالبان مانند احمد مسعود، رهبر «جبهه مقاومت ملی افغانستان»، محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، فوزیه کوفی و شکریه بارکزی، اعضای پیشین پارلمان افغانستان از جمله کسانی بودند که در این نشست سخنرانی کردند و نظرات خود را در مورد وضعیت جاری در افغانستان تحت حاکمیت طالبان بیان کردند. محمد محقق، احمد مسعود، فوزیه کوفی، فضلاحمد معنوی، شکریه بارکزی، ستاره حسینی و سید صادق طاها در جمع فهرست اشتراککنندگان نشست مسکو هستند. «جبهه مقاومت ملی افغانستان» هدف نشست مسکو را «علاقهمندى روسیه به آمدن ثبات در افغانستان و بهوجود آمدن یک روند سیاسى همهشمول در مبارزه با افراطیت و تروریسم خوانده است.» احمد مسعود رهبر «جبهه مقاومت ملی» ضد طالبان اما گفت که طالبان «به هیچ تعهد به جز قرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند. افغانستان به یک سرزمین سیاه و مبهم برای مردمش و بهشتی برای افراطیت، تروریسم و گروههای تبهکار مبدل شده است». آقای مسعود در صحبتهای شدیدالحنی علیه طالبان گفت: «افغانستان بنا بر تسلط طالبان قانون اساسی ندارد، مشروعیت ندارد، پرچم ملی ندارد، نیمی از نفوس زیر نام دین و برداشت غلط از شریعت از تمام شئون انسانی محروم گردیده و اقتصاد کشور در شرف سقوط دارد.»
|
24.11.2023 دآزادی رادیو له پاکستانه د بې اسناده افغان کډوالو د اخراج د لړۍ په چټکتيا سره، د پاکستان د حکومت له لخوا له هغو افغان کډوالو څخه چې له پاکستانه لوېدیځو هېوادونو ته لېږدول کېږي، د سلګونو ډالرو د اخیستلو یوه بله پرېکړه د دغو کډوالو اندېښنې زياتې کړې دي. د پاکستان د حکومت د دغې پرېکړې له مخې، هر هغه افغان کډوال چې د ویزې یا قانوني اسنادو له ختمېدو وروسته په دغه هېواد کې په ناقانونه توګه پاتې کېږي، باید ۸۳۰ ډالره جریمه یا د وتلو فیس ورکړي. ياد افغان کډوال چې د طالبانو له وېرې له افغانستانه وتلي او دا مهال یې د کډوالۍ دوسیې تر څېړنې لاندې دي، وايي د دومره لویې جریمې د ورکولو توان نه لري. یو له دغو افغان کډوالو څخه چې له شاوخوا دوه کلونو راهیسې په پاکستان کې ژوند کوي وايي د دغې جریمې د نه ورکولو له امله یې لوېديځو هېوادونو ته د تګ کار ځنډېدلی دی. هغه چې نه يې غوښتل د موضوع د حساسيت له امله يې په راپور کې خپل نوم ياد کړو، ازادي راډيو ته وويل: " هغوی موږ ته ايمېل ادرس راکړ او ويې ويل که د ویزې وخت مو غځوٸ نو موږ ته خبر راکړئ او وروسته هغوی ما ته زنګ وواهه او ویې ویل تر څو چې ویزې نه وي راکړې، نو ستاسو د کار بهیر به پیل نه شي، موږ له څلورو شرکتونو سره خبرې وکړې چې جریمه ورکړي، هغوی راته وویل چې دا به د هر کس ۸۴۰ ډالره وي. چې ټولې ۵۰۴۰ ډالره کیږي موږ نو ورکولای او توان یې نه لرو." پاکستان په وروستیو کې د «بې اسناده« افغان کډوالو تر څنګ د اسناد لرونکو پر وړاندې هم سخت قیودات لګولييوه بله افغانه کډواله رحيمه وايي، کورنۍ یې څلور غړي لري او تر درې زرو ډالرو زياته جریمه پرې راغلې، خو پیسې یې نه شي ورکولای او له همدې امله يې کارونه ځنډېدلي دي. نوموړې ازادي راډيو ته وويل: "موږ حيران يو چې دا پيسې به له کومه کړو، پلار مې هم نه دى توانېدلى، ښايي له دې ځايه لاړ نه شو، ځکه ويزه نه لرو او جريمه نه شو ورکولاى." د پاکستان دغه له تمې خلاف اقدام چې زرګونو افغان کډوالو له جدي ستونزې سره مخ کوي، د ملګرو ملتونو، او نورو هېوادونو او بنسټونو له جدي غبرګونونو سره هم مخ شوی دی. د برېتانيا ګارډين ورځپاڼې د پاکستان د بهرنيو چارو د وزارت د وياندې ممتاز زهرا بلوچ له قوله ليکلي چې هېواد يې پر پناه غوښتونکو د وتلو د فيس د لګولو سياست ته ژمن دى او دا پرېکړه عملي کوي. په افغانستان کې د طالبانو له بيا واکمنۍ وروسته په زرګونو افغانان چې په هغو کې فعالان، پخواني پوځيان، خبریالان او د یو شمېر نړیوالو بنسټونو کارکوونکي هم شامل دي چې په افغانستان کې د نړیوالې ټولنې د شل کلن حضور په وخت کې یې له دوی سره کار کړی دی، د طالبانو وېرې له غربي هېوادونو څخه د کډوالۍ غوښتنه وکړه او د افغانستان ګاونډیو هېوادونو په تېره بیا پاکستان ته پناه وېوړه.
د پاکستان د حکومت له خوا د افغان کډوالو د اېستلو له اقدام وروسته، امریکا اعلان وکړ چې له پاکستانه به ۲۵ زره افغان کډوال وباسي. برېتانيا هم له پاکستانه د شل زره افغان کډوالو د لېږدولو ژمنه کړې ده. د پاکستان د حکومت دا نوی اقدام په داسې حال کې دی چې دغه هېواد د نومبر له لومړۍ نېټې له دغه هېواده د څه باندې ۱.۷ میلیونو بې اسنادو کډوالو ډله ییز اخراج پیل کړی او د راپورونو له مخې تر اوسه له ۴۰۰ زره ډېر افغانان کډوال له پاکستانه اېستل شوي دي.
|
24.11.2023 صدای آلمان برنامه غذایی جهان اعلام کرده است که برای تهیه کمک به مهاجرانی که مبجور به بازگشت از پاکستان میشوند نیاز به ۲۷.۵ میلیون دالر پول عاجل دارد.
\ این اداره ملل متحد روز پنج شنبه با نشر اعلامیهای گفته است که بسیاری خانوادهها نومید و گرسنه از پاکستان به افغانستان میرسند و نیازمندی عاجل به کمک دارند. صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید! پاکستان بدون توجه به خواستهای ملل متحد و دیگر سازمانهای حقوق بشری به اخراج مهاجران بدون مدرک افغان ادامه میدهد. این کشور گفته است که همه مهاجران بدون مدرک به شمول ۱.۷ میلیون افغان اخراج میشوند. ادارات ملل متحد گفته اند که از اول نوامبر به بعد ۳۷۰ هزار نفر از پاکستان اخراج شده یا مجبور به بازگشت به افغانستان شده اند.
|
24.11.2023 دامریکا غږ د پاکستان د سیند ایالت په مرکز کراچۍ کې د افغان کډوالو د یو پنډغالي مشر وايي، که څه هم له تېرو څو شپو راهیسې یې اوس پولیس د تېر په څېر نه تنګوي، خو دوی نن غونډه رابللې چې خپل هېواد ته د تلو تیاری ونیسي.
له امریکا غږ سره په خبرو کې د کراچۍ د افغان کډوالو د کمپ مشر ګلودین بیګ وویل، پاکستاني مقاماتو ورته ویلي چې د سږني کال د ډسمبر د ۳۱ نېټې وروسته نور په پاکستان کې د اوسېدو قانوني اجازه نلري. هغه وویل: «نن مو غونډه رابللې ده، موږ اکثریت وطندارانو پرېکړه کړې چې نور په پاکستان کې نه پاتې کېږي.»
د کراچۍ د مهاجرو په کمپ کې اکثریت د افغانستان د بغلان، میمنې، کندز، مزارشریف او تخار ولایتونو کډوال میشت دي.
ګلودین بیګ وايي، د دوی د کمپ نږدې ۳۰۰ کورنۍ افغانستان ته ستنې شوې دي او ۳۷۰۰ کورنۍ لاهم پاتې دي چې اوس یې اکثریت د تلو تکل کړی دی.
نوموړي زیاته کړه چې له تېرو ورځو راهیسې د کمپ اوسېدونکي د خپلو کورونو څیزونه په نیمه بیه پلوري: «له تېرو څو ورځو راهیسې د کمپ اوسېدونکي د خپلو کورونو هغه څیزونه پلوري چې افغانستان ته یې نشي وړای...ما خپله یو ګاډی چې قیمت یې څلور لکه کلدارې وو، په دوه لکه شپاړلس زره وپلوره او اخته یم چې نور پاتې څیزونه هم وپلورم.»
د دغه کمپ کډوال سرکاري روغتونو ته لاسرسی لري، خو ماشومان یې دولتي ښوونځي نه لري. ښاغلی بیګ وايي چې کوچنیان یې ټول شخصي مکتبونو ته ځي. دی زیاتوي چې د ملګرو ملتونو کډوالو اداره هم ځینې بشري او د پولیس او محکمې په قضیو کې قانوني مرستې ورسره کوي.
د کراچۍ د مهاجرو کمپ اوسېدونکي په کراچۍ کې رسټورانونه، ګودامونه او د ګاډو تجارتي کاروبارونه لري.
ګلودین بیک وویل، که څه هم پولیس یې اوس د پخوا په شان نه تنګوي خو د افغان کډوالو اکثریت کاروبارونه بند دي. دی زیاتوي چې افغان کډوال دا مهال تر سختو اقتصادي مشکلاتو سره لاس او ګریوان دي.
هغه وویل: «کله چې پولیسو افغان کډوال تنګول، کارډونه یې ترې اخیستل او شلول، پیسې ترې اخیستې نو موږ د دې خلاف عریضه وکړه، د کراچۍ پولیسو مشر راسره ولیدل. هغه ته مو د یوې تاڼې د پولیس خلاف شکایت وکړ. هغه درې واړه پولیس والا کرفتار کړل، یو پولیس وتښتېدلو. هغه ډاډ راکړ چې نور به مو څوک نه ځوروي.»
له دې سره سره د کراچۍ په ګډون په ټول پاکستان کې کډوال له یوې بلې ستونزې سره هم مخامخ دي او هغه دا چې په دغه ملک کې یې پر ځايي خلکو پورونه باندې دي خو اوس یې هغوی پور نه ورکوي.
د کراچۍ په مهاجر کمپ کې د افغانستان د میمنې اوسیدونکی بشر خان نورزي له امریکا غږ سره په خبرو کې ادعا وکړه چې د ده په ګډون پر پاکستانیانو باندې د افغانانو پورونه باندې دي: «دلته مو پر خلکو په سلګونه زره کلدارې پور لرو. یو یې هم نه راکوي. یوازې پر یوه کس چې ظفر نومېږي، د افغانانو ۱۲ کروړه روپۍ پوروړی دی. دا پیسې مو نه عدالت راخیستلای شي او نه پولیس.»
|
24.11.2023 صدای امریکا قطر گفته است که تطبیق عملی توافق آتشبس میان حماس و اسراییل ساعت هفت صبح جمعه ۲۴ نومبر به وقت محل آغاز میشود و کمکها به گونهٔ هر چه فوری به غزه ارسال خواهد شد. ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجهٔ قطر روز پنجشنبه ۲۳نومبر (دوم قوس) گفت: "مکث (در درگیری) به ساعت هفت صبح روز جمعه آغاز میشود و نخستین دستهٔ گروگانها غیرنظامی تقریباً ساعت چهار عصر همان روز تحویل داده میشوند." الانصاری گفت که در ابتدا ۱۳ نفر که همه زنان و کودکان اند، از قید گروه حماس آزاد خواهند شد. او افزود که در طول چهار روز ۵۰ گروگان رها خواهند شد. اسراییل و گروه حماس اوایل صبح چهار شنبه ۲۲ نومبر (اول قوس) اعلام کردند که به آتشبس چهار روزه به توافق رسیده اند. توافق به این آتشبس پس از تقریباً هفت هفته جنگ دوامدار در نوار غزه صورت گرفته است، جایی که کم وبیش ۲.۴ میلیون فلسطینی سکونت دارند. الانصاری گفت که برخی فلسطینیان نیز روز جمعه آزاد خواهند شد، اما تعداد آنها را مشخص نکرد ولی افزود که فهرست اسامی آنان تایید شده است. سخنگوی وزارت خارجهٔ قطر افزود: "در این چهار روز اطلاعاتی درباره بقیه گروگانها جمعآوری میشود تا امکان آزادی بیشتر و در نتیجه تمدید وقفه بررسی شود." ماجد الانصاری در دوحه به خبرنگاران گفت که این وقفه "یک آتش بس کامل... بدون حمله از هوا یا زمین" در شمال و جنوب نوار غزه است و افزود که امیدوار است "هیچ نقضی صورت نگیرد". این توافق که توسط قطر و با حمایت مصر و ایالات متحده تسهیل شده است، قرار است در چندین مرحله اجرا شود و قابل تمدید و گسترش باشد. اسراییل گفته است که در آزای هر ۱۰ گروگان دیگر که از سوی حماس آزاد شود، یک روز آتشبس تمدید خواهد داشت. جنگجویان گروه حماس در جریان حمله بر اسراییل به تاریخ هفتم اکتوبر، ۱۲۰۰ نفر را کشته و ۲۴۰ نفر دیگر را گروگان گرفتند. در واکنش، اسراییل در چند هفتهٔ گذشته غزه را آماج حملات پیهم هوایی و زمینی قرار داده است که در اثر آن، به گفتهٔ مقامهای صحی غزه، بیش از ۱۴هزار فلسطینی، عمدتاً زنان و کودکان کشته شده اند. الانصاری گفت که یک مرکزی عملیاتی در دوحه آتشبس و روند آزادی گروگانها را نظارت میکند و با حکومت اسراییل، دفتر سیاسی حماس در دوحه و کمیتهٔ بین المللی صلیب سرخ مستقیماً در ارتباط است. سخنگوی وزارت خارجهٔ قطر گفت: "نکته مهم این است که ما از طریق این مرکز عملیاتی با همه طرفها خط ارتباطی کاملاً شفاف داشته باشیم و مطمن شویم که جایی که انتقال گروگانها در آن صورت میگیرد، مکان امنی باشد. " قطر ابراز امیدواری کرده است که تا چهار روز آینده در مورد آزادی بیشتر گروگانان با طرفین مذاکراتی انجام بدهد. الانصاری گفت: "همه ما امیدواریم که این آتش بس به فرصتی برای شروع کار گستردهتر برای دستیابی به یک آتشبس دایمی منجر شود".
|
23.11.2023 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو مشر هبت الله اخوندزاده په کندهار کې خپلو وزیرانو ته ویلي چې خلکو سره "د زور پر ځای له نیکو اخلاقو" کار واخلئ. ښاغلي اخوندزاده د خپل حکومت نژدې ټول وزیران او ګڼ لوړ پوړي چارواکي کندهار ته ورغوښتي وو او د طالبانو د یوې خبرپاڼې پر بنسټ خپله یې د وزیرانو شورا غونډې مشري کړې چې دوشنبه او سې شنبه روانه وه. د طالبانو د ویاند ذبیح الله مجاهد له خوا په خپره شوې خبر پاڼه کې راغلي چې ښاغلي اخوندزاده خپلو وزیرانو ته خبرو کې ویلي، "کوښښ کوئ چې د زور پر ځای د تشویق، ترغیب او نیکو اخلاقو له لارې خلک دین او اسلامي اخلاقو ته را وبولئ، د زور له لارې خلک مقابله در سره کوي خو په تشویق سره ملګرتیا او اخلاص در سره کوي." د طالبانو مشر دا څرګندونې داسې مهال کوي چې کله نا کله د امربالمعروف له چارواکو شکایت کېږي چې د "خلکو ژوند په ډېرو چارو کې مداخله کوي" او ځینې وخت په لویو لارو کې هم درېږي. د طالبانو حکومت مشر هبت الله خوندزاده ځینې وخت د وزیرانو شورا غونډه کندهار ته وربولي او مشري هم خپله کوي.
|
23.11.2023 بی بی سی قرار است مسکو پایتخت روسیه روز پنجشنبه دوم آذر/قوس میزبان نشستی از گروهها و چهرههای مخالف طالبان باشد. نشست موسوم به «افغانستان در میان گذشته و آینده» با میزبانی حزب «روسیه عادل» که ۲۰ درصد کرسیهای پارلمان روسیه را در اختیار دارد، برگزار میشود. فضل احمد معنوی، عضو ارشد «جبهه مقاومت ملی» افغانستان به بیبیسی گفت که این نشست یک روزه با حضور احمد مسعود، رهبر این جبهه و به هدف بحث در مورد وضعیت کنونی و آینده افغانستان، «ضرورت مقاومت نظامی، سیاسی و مدنی» و اثرات خروج نیروهای بینالمللی و توافقنامه دوحه بر افغانستان و منطقه برگزار میشود. او گفت در این نشست شخصیتها و نمایندگان از کشورهای منطقه نیز حضور خواهند داشت. به گفته او در این نشست همچنین محمد محقق، رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، احمد ولی مسعود، رئیس بنیاد احمد شاه مسعود، فوزیه کوفی، شکریه بارکزی، شاهگل رضایی، عبدالبصیر عثمانی، سید طاها صادق، اعضای پارلمان پیشین افغانستان، عالیه یلماز، فعال سیاسی، محبالله صمیم، وزیر پیشین سرحدات و قبایل، غلام بهاوالدین جیلانی، وزیر پیشین دولت در امور پارلمانی، عزیزالله آریانفر، روزنامهنگار، محمد ظاهر اغبر، سفیر افغانستان در تاجیکستان، نور رحمن اخلاقی، وزیر پیشین مهاجرین، مشکور کابلی، روحانی و فعال سیاسی و باقر محسنی، فعال سیاسی شرکت خواهند داشت.
|
23.11.2023 دآزادی رادیو په پاکستان کې د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د عالي کمېشنرۍ استازې فلیپا کانډلر وايي، د ښځو او ماشومانو په ګډون افغانستان ته ستنېدونکي ډېری افغانان زیانمنونکي دي او له پاکستانه یې په ډلهییزه توګه اخراج په افغانستان کې روان بشري ناورین لا پسې زیاتوي. مېرمن کانډلر چې پرون یې له اسلاماباده انلاین جینوا کې یوې مطبوعاتي غونډې ته خبرې کولې اندېښنه وښوده چې په سړه هوا کې له سرپناه پرته د ډېرو خلکو د مړه کېدو احتمال شته. هغې زیاته کړه: "افغانستان ته ډلهییز اخراج به روان بشري بحران نور هم زیات کړي. د هوا په سړېدو سره په یو شمېر سیمو کې د تودوخي درجه -۴ ته رسېدلې. د ښځو او ماشومانو په ګډون ډېری ستنېدونکي زیانمنونکي دي او که بې سرپناه پرېښودل شي، ممکن په سوړ ژمي کې ومري. له همدې امله په پاکستان کې UNHCR په ژمي کې د بېرته ستنولو د درېدو غوښتنه کوي. " په پاکستان کې د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو د عالي کمېشنرۍ استازې دا هم وايي چې د بېاسناده افغان کډوالو د ډلهییز اخراج پرېکړې په پاکستان کې په مېشتو هغو افغان کډوالو هم منفي اغېز کړی چې هلته ثبت شوي او یا هم د اوسېدو معتبر اسناد لري.
|
23.11.2023 صدای آلمان به گزارش یک سازمان حقوق بشری، چین به طور سیستماتیک مساجد مسلمانان را مسدود یا تخریب میکند. طبق این گزارش حدود ۱۳۰۰ مسجد تنها در منطقه خودمختار نینگشیا مسدود شده یا برای اهداف دیگری مورد استفاده قرار گرفته اند.
طبق یک گزارش دیدهبان حقوق بشر، چین در شمال این کشور به طور سیستماتیک مساجد مسلمانان را مسدود یا تخریب میکند. در این گزارش که روز سه شنبه نشر شد، آمده است که از سال ۲۰۱۸ تا اکنون عبادتگاههای مسلمانان در ولایتهای نینگشیا و گانسو به طور سیستماتیک تخریب و مسدود شده و یا برای اهداف دنیوی مورد استفاده قرار گرفته اند. مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب دویچه وله دری تماشا کنید! دیدهبان حقوق بشر در این گزارش گفته است که در بسیاری از مساجد، مقامات عناصری از معماری اسلامی مانند گنبدها و منارهها را حذف کرده اند. به اساس این گزارش، هدف این است که اعمال اسلامی در چین به شدت محدود شود. این گزارش افزوده است که حدود ۱۳۰۰ مسجد از سال ۲۰۲۰ به این سو در منطقه خودمختار نینگشیا در شمال غربی چین بسته شده و یا هم تغییر بنا داده شده اند. این رقم برابر یک سوم شمار مجموعی مساجد در این منطقه است. قوانین چین ادای اعمال مذهبی را تنها در ساختمانهایی که توسط مقامات تایید شده اند مجاز میداند.
|
23.11.2023 دامریکا غږ د بلوچستان ایالت په چمن کې د «لغړي اتحاد» د پرلت کوونکو له لوري د افغانستان او پاکستان ترمنځ د چمن-بولدک لارې پر تړل کېدو او د دغه لانجې پر غزېدو د مېوو او نورو توکیو سوداګر سخت تاواني او اندېښن شوي دي. د پاکستان لنډمهالي حکومت تېره اکتوبر میاشت پر چمن-بولدک لار د ویزې درلودل لازمي کړې، خو ځايي سوداګرد پخوا په څېر د افغانستان په تذکره او د پاکستان په پېژند پاڼه (شناختي کارډ) د تګ او راتګ اجازه غواړي. د چمن - بولدک ترمینځ په وېش منډۍ کې د افغانستان د تازه او وچو مېوو سوداګر حاجي سردار محمد پښتون له امریکا غږ سره په خبرو کې وویل، د لارې له بندېدو څخه سوداګرو ته هره ورځ په سلګونه زره افغانۍ تاوان اوړي: «پر ۲۰م د نومبر چې دوی لار وتړله، موږ یوڅه تمه لرله چې نن یا سبا به خلاصه شي، خو متاسفانه لار نشوه خلاصه، نو موږ راولاړ شو خپلې مېوې مو بیرته کندهار ته ولېږلې، او له هغه ځایه به یې پر نورو لارو لېږو. زموږ مېوې خرابېدلې، ځکه ډېرې شپې په کښېوتې، دا خو لنده مېوه ده. نوره په خرابېده ده. هره ورځ خرڅې [لګښت] راباندې اوړي.» د چمن – سپین بولدک لارې له تړل کېدو څخه حتا په جاپان کې هم د وېش منډۍ سوداګر اندېښمن دي. له امریکا غږ سره په خبرو کې د چمن- بولدک سیمې یو سوداګر باري اڅکزی چې دا مهال د جاپان په ابارکي ایالت کې اوسېږي وویل، له جاپان څخه هره ورځ په سلګونه کانټېنرې د وېش منډۍ ته بارېدلې خو اوس دا بهیر ځنډلی دی. د هغه په وینا د چاپان له هره ښاره په سلګونه کانټېنرې چې په هغه کې ګاډي، د ګاډو پرزې، رختونه، فریجونه، کاسمېټیک سامانونه، الېکټرونیکي توکي، کمپیوټرې، سایکلونه، ټایرونه او ګڼ نور توکي د وېش منډۍ ته باریدلې
|
23.11.2023 صدای امریکا سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) در گزارشی از روند عودت مهاجرین افغان از پاکستان گفته است که بازگشت اجباری هزاران مهاجر از این کشور، فشار بر امکانات موجود در مرزهای داخل افغانستان را افزایش داده است. این سازمان روز سه شنبه ۲۱ نومبر (۳۰ عقرب) با نشر گزارشی گفت که از آغاز روند بازگرداندن مهاجرین افغان بدون مدارک قانونی از پاکستان، نزدیک به ۳۷۵هزار افغان از پاکستان به کشور خود بازگشته اند. سازمان بینالمللی مهاجرت گفته است که پس از تصمیم پاکستان مبنی بر خروج مهاجرین فاقد مدرک اقامت از آن کشور، شمار افغانهایی که وارد افغانستان میشوند، به طور چشمگیری افزایش یافته و از ۲۰۰ نفر به ۱۷۰۰۰ نفر در روز افزایش یافته است. ماریا میوتا، رییس دفتر این سازمان در افغانستان گفته است که اکثر عودتکنندگان به وی گفته اند که "آنان به ترک پاکستان مجبور شدند و هنگام بازگشت همهچیز به شمول پسانداز شان را آنجا رها کرده اند". حکومت موقت پاکستان در اوایل ماه اکتوبر اعلام کرد که شهروندان خارجی که بدون مدرک اقامت در آن کشور زیست دارند، به شمول ۱.۷ شهروند افغان، باید تا اول نومبر داوطلبانه آن کشور را ترک کنند، در غیر آن، بازداشت شده و به کشورهای شان باز گردانده میشوند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان به رسانههای محلی گفته است که از آغاز روند اخراج مهاجرین افغان از پاکستان، ۴۰۰هزار مهاجر افغان به کشورشان برگشته اند. سازمان بین المللی مهاجرت گفته است که این مهاجرین در حالی به افغانستان باز میگردند که بیش از شش میلیون آواره داخلی در این کشور با مشکلات شدید روبرو استند. این سازمان گفته است که افغانستان به دلیل داشتن آمار بلند بیجاشدگان داخلی، از این رهگذر سومین کشور در جهان است.
|
22.11.2023 بی بی سی په افغانستان کې د طالبانو حکومت چارواکي وايي، پر ډېورنډ کرښه د تورخم دروازه بېرته پرانیستل شوې ده. د یادونې ده، چې دا دروازه نن سې شنبه پاکستاني چارواکو وتړله او دلیل یې هم دا په ګوته کړ، چې باید له دې لارې تېرېدونکي موټر چلوونکي پاسپورټ او ویزه ولري. طالب چارواکي وايي، دغه لار له پاکستاني چارواکو سره تر خبرو وروسته پرانیستل شوه. د تورخم کمیسار مولوي عصمت الله یعقوب چې خپله هم له پاکستاني چارواکو سره په غونډه کې ناست و، بي بي سي پښتو پاڼې ته وویل، دواړه لوریو "سلا وکړه چې لار سملاسي پرانیستل شي." د دغه طالب چارواکي په وینا، "اوس به د لویو لاریو چلوونکي د پخوا په څېر له وېزې پرته د کرښې دواړو غاړو ته سفرونه کوي." نوموړی وايي، په ځايي وخت د ماښام اووه بجې دواړو لوریو کې ایسار موټر پرېښودل شول. د ننګرهار ولایت د اطلاعاتو او کلتور امر قریشي بدلون هم بي بي سي تهوویل، چې په له پاکستاني لوري سره په کتنه کې سوداګرۍ خونې یوه هم برخه اخیستې وه.
|
22.11.2023 بی بی سی گلالی فریده، معروف به مهوش، نخستین زن اهل افغانسان است که لقب استادی را در هنر آوازخوانی در دهه ۱۹۷۰ میلادی و در زمان ریاست جمهوری محمد داوود، رسماً دریافت کرد. او اما به تازگی در جریان یک کنسرت بزرگ که با اشتراک خوانندهها، اهالی موسیقی و هنرمندان افغانستان و تاجیکستان در آمریکا برگزار شده بود، پس از ۵۶ سال فعالیت از صحنه هنر موسیقی خداحافظی کرد. این کنسرت به هدف تجلیل از هنر و هنرمندان در ایالت ویرجینای آمریکا با حضور بیش از دو هزار تماشاچی در «سالن کاپیتان وان» برگزار شد که در پایان آن این خواننده برجسته موسیقی افغانستان با دنیای خوانندگی خداحافظی کرد.
|
22.11.2023 دآزادی رادیو له پاکستان څخه د بې اسناده کډوالو د ایستلو د اندېښنو په لړ کې د افغان څارنوالانو ټولنې د ښځو کمېټې د سې شنبې په ورځ په پاکستان کې د هغو ښځینه څارنوالو چې د افغانستان په مخکېني جمهوري حکومت کې یې کار کړی، د خپل ستونزو د حل غوښتنه وکړه. د دې ټولنې غړو په اسلام اباد کې یوې غونډې ته وویل، چې له پاکستانه د افغان کډوالو د ایستلو مسلې ښځينه څارنوالانې ډېرې اندېښمنې کړې دي. په پاکستان کې د افغان څارنوالانو د ښځو کمېټې غړې ماریا صافۍ ازادي راډيو ته وویل: "د هغو اقتصادي ستونزو ترڅنګ چې موږ څارنوالانو درلودې، اوس له رواني ستونزو سره هم مخ یو، چې له دې ډلې یوه اندېښنه له پاکستان څخه د افغان کډوالو ایستل دي. موږ له نړۍوالې ټولنې او سفارتونو غواړو چې ژر تر ژره زموږ کېس ومني او نه یوازې د څارنوالانو، قاضیانو او مدافع وکیلانو لپاره دا کار وکړي، بلکې د ټولو کډوالو ستونزې حل کړي." په دې غونډه کې پر پخوانیو ښځینه څارنوالو سربېره یو شمېر پخوانیو نارینه څارنوالانو هم برخه اخیستې وه. دغو پخوانیو ښځینه څارنوالانو وویل چې د نورو ستونزو تر څنګ د دوی له ډلې د ډیرو ویزې ختمې شوي او په بد حالت کې دي. ښځینه څارنوالې موسکا امیري چې د امنیتي ګواښونو او د کډوالۍ د دوسیو د څېړلو په خاطر له افغانستانه وتلې ، ازادي راډیو ته یې وویل چې که له پاکستانه وایستل شي، افغانستان ته د ستنېدو کومه لاره نه لري.
|
22.11.2023 صدای آلمان در پی اخراج هزاران مهاجر افغان از پاکستان، سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ده میلیون دالر به مهاجران اخراج شده از پاکستان اختصاص داده است. آلمان نیز ۵ میلیون یورو به صندوق بشر دوستانه افغانستان کمک کرده است.
به دنبال نگرانی ها از وضعیت وخیم هزاران مهاجر اخراج شده و عودت کننده افغان از پاکستان در این فصل سرما، سازمان ملل متحد از اختصاص ده میلیون دالر به این مهاجران خبر داده است. اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید مارتین گریفیتس، معاون دبیر کل سازمان ملل متحد ناوقت روز دوشنبه در حساب کاربری ایکس نگاشته است که این مقدار کمک از صندوق کمک های اضطراری سازمان ملل متحد به مهاجران بازگشت کننده از پاکستان اختصاص یافته است.
|
22.11.2023 صدای آلمان د آلمان دفاع وزير اوکراين ته د ۱،۳ مليارد يورو نظامي مرسته اعلان کړه. پر اوکراین د روسېې د پوځي یرغل وروسته د آلمان د دفاع وزیر د دویم ځل لپاره کییف ته تللی.
په اوکراین کې د ۲۰۱۳ کال د ولسي پاڅون کوونکو د قربانیانو د تلین د لمانځغونډي پر مهال د آلمان دفاع وزیر پیستوریوس ژمنه وکړه چې آلمان به له اوکراین سره پوځي مرستو ته دوام ورکړي. د دفاع وزیر بوریس پیستوریوس د نومبر پر ۲۱ نیټه اوکراین ته ورسید. دا پر اوکراین د روسیې د پوځي یرغل له پیل راهیسې د آلمان د دفاع وزیر دویم سفر دی چې اوکراین ته تر سره کیږي. له کییف څخه د برلین د پوځي ملاتړ د دوام له اعلان وروسته، پیستوریوس وویل د دې سفر موخه د «کیف او آلمان تر منځ د نږدې اړیکو څرګندول او د ګران بیه جګړې په ډګر کې د اوکراینیانو د زړوړتیا ستاینه ده». د اوکرایني پوځیانو روزنه د آلمان د دفاع وزیر د سفر بله مهمه موضوع ده، هغه د دې سفر په ترڅ کې د خپل اوکرایني سیال رستم عمروف سره یوځای د اوکرایني پوځیانو د یوه روزنیز مرکز څخه لیدنه وکړه. پيستوريوس اعلان وکړ چې آلمان به اوکراين ته د ۱،۳ ملياردو په حجم نوره نظامي مرسته هم ورسوي. له دې څخه تر مخه پیستوریوس د آلمان د دفاع وزارت د سرپرست په توګه له ټاکل کېدو شاوخوا درې اوونۍ وروسته د روان کال په فبرورۍ کې د لومړي ځل لپاره اوکراین سفر کړی وو. د یاد سفر په ترڅ کې، د نورو مرستو سربیره، آلمان له کییف سره ژمنه کړې وه چې دا هیواد به د اوکراین اردو ته ۱۰۰ لئوپارډ 1A5جنګي ټانکونه ورکړي . ویل کیږې یاد کار به د څو مرحلو په ترڅ کې د ۲۰۲۴ میلادي کال تر لمړۍ نیمايي پوري تر سره شي.
|
22.11.2023 صدای امریکا مقامهای محلی طالبان در ولایت ننگرهار گفته اند که گذرگاه مرزی تورخم میان افغانستان و پاکستان که صبح سهشنبه ۲۱ نومبر (۳۰ عقرب) به روی کاروانهای تجارتی مسدود شده بود، بازگشایی شده است. ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت ننگرهار ناوقت سه شنبه با ارسال پیامی به رسانهها گفته است که هیات متشکل از مقامهای محلی طالبان در ولایت ننگرهار در تماس با مقامهای پاکستانی خواستار بازگشایی این گذرگاه مرزی شدند. به گفتۀ این ریاست، مقامهای پاکستانی وعدۀ همکاری برای حل دایمی این مشکل را دادند. پیش از این گزارشهایی در رسانههای پاکستانی نشر شده بود که بر اساس فیصلۀ حکومت پاکستان، به تاجران و رانندگان موترهای حامل اموال تجارتی افغانستان که پاسپورت و ویزه نداشته باشند، اجازۀ ورود به پاکستان داده نخواهد شد. اما به نقل از اعلامیۀ اخیر طالبان، اکنون مقامهای پاکستانی تعهد کرده اند که گذرگاه تورخم "بدون قید و شرط" به روی ترانزیت کالاهای تجارتی افغانستان باز خواهد بود. حکومت پاکستان تا اکنون در مورد مقررات جدید ویزه و پاسپورت برای تاجران و رانندگان افغان، انسداد مرز تورخم و بازگشایی آن تبصره نکرده است. اما پیش از این، برخی منابع پاکستانی در تورخم به صدای امریکا گفتند که طالبان گذرگاه تورخم را به روی تردد موترهای باربری حامل کالاهای تجارتی بسته اند. در این حال، خانجان الکوزی، عضو هیات مدیره اتاقهای تجارت و سرمایهگذاری افغانستان، به صدای امریکا گفت که در این اواخر پاکستان در زمینۀ تجارت و ترانزیت تصامیم یکجانبه اتخاذ میکند که خلاف قرارداد ترانزیت و تجارت میان دو کشور است. به گفتۀ الکوزی، قبلاً طوری بود که رانندگان افغان تا چمن و پشاور و رانندگان پاکستانی نیز تا جلالآباد و بولدک اموال تجارتی را انتقال میدادند، اما اخیراً حکومت پاکستان فیصله کرده که بدون ویزه و پاسپورت هیچ کس به شمول رانندگان کاروانهای ترانزیتی حق ورود به خاک پاکستان را ندارند. یک روز پیش از این، معترضان در ایالت بلوچستان پاکستان، روز دوشنبه ۲۰ نومبر (۲۹ عقرب) مسیر ترانزیت کاروانهای تجارتی را در گذرگاه مرزی چمن-سپین بولدک میان افغانستان و پاکستان مسدود کردند. حکومت پاکستان به تازگی تصمیم گرفته است که از این پس هیچ شهروند افغان حق نخواهد داشت که بدون پاسپورت و ویزه وارد آن کشور شود. پیش از این، برای چندین دهه، قبایل دو طرف مرز افغانستان-پاکستان اجازه داشتند که با تذکرۀ افغانستان و شناسنامۀ پاکستان از این مسیر، آزادانه رفت و آمد کنند. گذرگاههای مرزی تورخم و سپین بولدک، عمدهترین مسیرهای تجارت، نه تنها میان افغانستان و پاکستان بلکه مسیر عمدۀ ترانزیتی میان کشورهای آسیای مرکزی و پاکستان نیز است.
|
21.11.2023 بی بی سی د پاکستان سترې محکمې له دې هېواده د افغانانو په زوره ايستلو پر ضد عريضه د اورېدنې لپاره منلې ده. وړاندې دغه عريضه د سترې محکمې اداري برخې مشر یا رجسټرار له ځینو نیوکو سره د نه اورېدلو وړ بللې وه. نن دوشنبه (۲۰ نومبر) قاضي يحيي اپريدي د محکمې د رجسټرار ټول اعتراضونه رد کړل او په محکمه کې یې د دغې قضیې د وړاندې وړلو امر کړی دی. ښاغلی اپریدی وايي، د محکمې اداري برخې مشر د دې حق نه لري چې د قضیو د اورېدو یا نه اورېدو پرېکړه وکړي. دا عريضه د پاکستان ځينو سياسي مشرانو او د بشري حقونو فعالانو کړې ده چې فرحت الله بابر، محسن دوړ، ايمان مزاري، جبران ناصر، سناتور مشتاق احمد او نور کسان په کې شامل دي. عریضه کې څه ویل شوي؟ د عکس سرچینه،GETTY IMAGES دوی په خپله غوښتنه کې ویلي، د لنډمهالي حکومت هغه پرېکړه چې په پاکستان کې له څو لسيزو راهيسې مېشت کډوال په زور وباسي، د "اساسي قانون پر ضد او غیرانساني ده." عريضه کې ويل شوي چې دا پرېکړه د ۴ اعشاريه څلور میليونه هغو افغان وګړو د اساسي حقونو پر ضد ده، چې دا مهال پاکستان کې ژوند کوي. اعتراض کوونکو دا هم ویلي وو چې لنډمهالی حکومت د دې حق نه لري چې د پاکستان د ستراتیژیکو مسایلو په اړه پرېکړه وکړي. د دغو فعالانو په عريضه کې دا هم ویل شوي، چې د پاکستان له خوا دا کډوال داسې مهال په زور ایستلو ته مجبورېږي چې په افغانستان کې د طالبانو حکومت ورته چمتووالی نه لري. په عریضه کې له محکمې غوښتنه شوې، د پاکستان حکومت داسې امر وکړي چې په دغه هېواد کې ثبت شوي او کارت لرونکي افغان کډوال ونه ځورول شي. دې Twitter پوسټ نه تېرشئایا له Twitter نه د منځپانګې اجازه شته؟دې لیکنه کې له social media راخیستل شوي مواد شته. له ښودلو وړاندې یې ستاسې اجازه پکار ده، ځکه ښایيکوکیز یا بله تکنالوژي پکې کارول شوې وي. کولی شئ له اجازې مخکې د social media site پالیسي ولولئ. د دې لپاره غوښتنه ومنئ او مخکې لاړ شئ د ویډیو تشریح،خبرداری: بي بي سي د بهرنیو وېبپاڼو د منځپانګې مسؤله نه دهد پوسټ Twitter پای وروستیو کې داسې رپوټونه وو چې پاکستاني پولیس او امنیتي ادارې افغان کډوال ځوروي او په کورونو یې چاپې اچوي. پر افغانستان د طالبانو له واکمنۍ راهیسې نژدې ۶۰۰ زره افغان کډوال پاکستان ته کډه شوي دي چې ځینې يې د درېیمو هېوادونو تګ ته په تمه دي. له هغه راهیسې چې له پاکستانه د افغان کډوالو د ایستلو بهیر پیل شوي، شاوخوا ۳۵۰ زره افغان کډوال افغانستان ته ستانه شوي دي. د ملګرو ملتونو او بښنې نړیوال سازمان په ګډون ګڼو نړیوالو بنسټونو له پاکستانه غوښتنه کړې چې د کډوالو ستنول دې سملاسي بند کړي. تر اوسه روښانه نه ده چې د سترې محکمې پرېکړه به څه وي، خو لا هم هره ورځ ګڼ افغان کډوال افغانستان ته ستنول کېږي.
|
21.11.2023 بی بی سی عبدالباری عمر، رئیس اداره ادویه و غذای طالبان درپی واکنشهای گسترده در مورد حضورش در مجالسی در آلمان و هلند گفته است که «به دعوت مقامات کشورهای اروپایی» برای شرکت در دومین کنفرانس تولیدات منطقهای به اروپا رفته بود. وی پس از بازگشت از این سفرها در یک نشست خبری در کابل گفت که با ویزای «شنگن» به هلند سفر کرده بود و با این ویزا میتوانست به ۲۶ کشور اروپایی آزادانه سفر کند. عبدالباری عمر افزود که در کنفرانس یادشده «از تاریخ ششم تا نهم نوامبر حضور داشتم». اما انتشار ویدیوهای سخنرانی رئیس اداره ادویه و غذا طالبان روز جمعه در یک مرکز اسلامی در شهر کلن آلمان واکنشهای زیادی در پی داشت. حضور و سخنرانی آقای عمر در یکی از مراسم و همچنین استقبال از این مقام طالبان از سوی برخی از افغانهای مهاجر در شبکههای اجتماعی خبرساز شد. وزارت کشور آلمان در پی اعتراضات گسترده در شبکههای اجتماعی بعداً اعلام کرد که حضور نماینده طالبان در کلن «کاملا غیرقابل قبول» بوده است و مقامهای طالبان «جایی در آلمان ندارند». آقای عمر روز شنبه ۱۸ نوامبر در ایکس نوشت که هنوز در اروپاست و قصد دیدار با «دیپلماتها و سفیران» افغانستان مقیم اروپا را دارد. تاکنون هیچ کشوری حکومت طالبان در افغانستان را به رسمیت نشناخته است و هیچ دیپلماتی به نمایندگی از وزارت خارجه طالبان در اروپا پذیرفته نشده است. آلمان یکی از کشورهای اروپایی است که به شمار زیادی از پناهجویان افغانستان را که گفتهاند «از ظلم طالبان به آن کشور پناه آوردهاند» اقامت داده است. وزارت خارجه آلمان گفته است که در حال بررسی پرونده حضور این مقام طالبان است و از مرکز اسلامی «دیانت» در کلن خواسته است که در این مورد «هرچه سریع» اطلاعات را در اختیار این وزارت قرار بدهد.
|
21.11.2023 دآزادی رادیو د افغانستان کرکټ بورډ د لېسټ ای یو ورځنیو سیالیو پایلوبه بوست زون وګټله. دغه پایلوبه نن د نومبر په ۲۰مه نېټه د ننګرهار د غازي امان الله خان په لوبغالي کې ترسره شوه چې په پایلوبه کې بوست زون د امو زون ته د ۱۲۹ منډو په توپیر ماتې ورکړه. د پایلوبې پچه بوست ګټلې وه او توپوهنه یې وکړه، یادې لوبډلې د ۶ لوبغاړو په سوځېدو سره په ټاکلو ۴۵ اورونو کې ۳۳۶ منډې وکړې. دروېش رسولي د بوست لوبډلې په ګټه ۱۲۲ او بلال ترین ۸۸ منډې وکړې. امو لوبډلې چې د لیګ پړاو په سیالیو کې تر ټولو مخکښه وه، په پایلوبه کې ۴۰ اورونه ولوبول، ۲۰۷ منډې یې وکړې او ټول لوبغاړي یې له لاسه ورکړل. لوبډلمشر یامین احمدزي او عبدالباقي د بوست لپاره درې درې او سعید شېرزاد دوه ویکټې واخیستې. په یادو سیالیو کې دروېش رسولي مخکښ منډه جوړونکی هم و، هغه د دوه سلیزو پر مټ ۴۹۲ منډې وکړې. دغه راز یامین احمدزی بیا د توپ اچونکو په ډله کې تر ټولو مخکې و چې ۲۰ لوبغاړي یې سوځولي و. د ویلو ده چې دا د لېسټ ای سیالیو شپږم پړاو و او بوسټ زون د ویم ځل لپاره د یادو سیالیو پایلوبه وګټله.
|
21.11.2023 صدای آلمان ذبیحالله مجاهد سخنگوی اداره طالبان در واکنش به گفتههای اخیر دونالد ترامپ گفته است که آنان اجازه حضور نیروهای خارجی در افغانستان را نمیهند.
ذبیحالله مجاهد سخنگوی اداره طالبان در واکنش به گفتههای اخیر دونالد ترامپ گفته است که آنان اجازه حضور نیروهای خارجی در افغانستان را نمیهند. صفحه اینستاگرام دویچه وله را دنبال کنید دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق ایالات متحده امریکا که در تلاش کسب نامزدی جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ است، به تازگی در یک سخنرانی گفته که در صورت برنده شدن، قصد بازپس گیری کنترول میدان هوایی بگرام را دارد. او اظهار داشته که میخواهد از آن به عنوان یک مکان استراتژیک برای نظارت بر چین استفاده کند.
|
21.11.2023 دامریکا غږ د ګیلپ تحقیقاتيادارې تازه سروې ښيي چې د ۲۰۲۲ کال په څېر سږکال هم د افغانستان د نفوس لویه برخه له سختو اقتصادي ستونزو سره مخ ده او د کورني عاید له کمښته سر ټکوي. د دې سروې له مخې، که څه هم د افغانستان په اقتصادي حالت کې د تیر کال په پرتله په ځینو برخو کې پرمختګونه شوي، خو د سروې موندنې ښيي، چې اوس هم ۸۱ سلنه افغانان فکر کوي چې د افغانستان اقتصاد مخ پر خرابېدو دی، ۶۰ سلنه فکر کوي، چې اقتصادي حالات یې ډېر خراب دي، او ۲۵ سلنه افغانانو ته یې عواید خراب شوي ښکاري. د ګیلپ د نړیوالو خبرونو د څانګې مسئوله جولي رې وايي، افغانان د خوړو او سرپناه موندلو له سختو ستونزو سره مخ دي او دغه ستونزې مخ پر پراخېدو دي. هغه زیاتوي: "اکثریت افغانانو ته له اقتصادي پلوه ستونزمنه ده، چې د خپلو کورنیو لپاره خواړه برابر کړي. موږ دا هم ګورو، چې زیاتره افغانان د خپل راتلونکي په اړه ناهیلي دي. له دې امله اکثریت پدې باور دي چې حالات مخ پر بدترۍ روان دي." کار پوهان هم د افغانستان د اقتصاد د بدې ورځې خبره مني او ددغه حالت د لا خرابېدو خبرداری ورکوي. د اقتصادي چارو شنونکی ډاکټر مسعود موحد وايي، په تېرو دوو کلونو کې د افغانستان اقتصاد کوچنی شوی او په ۲۰۲۰ کال کې چې د افغانستان کورني عواید ۲۰ میلیارد ډالر ښودل شوي وو، په وینا یې، اوس "څه باندې ۱۴ میلیارده اټکل شويدي. دا پدې معنی چې د افغانستان اقتصاد څه باندې پنځه ویشت سلنه کم شويدي. یانې د افغانستان هر وګړی ۲۵ سلنه غریب شوی دی." انګېرنه دا ده، چې افغانستان ته له پاکستان څخه په لویه کچه د کډوالو ور ستنېدل به د افغانستان پر اقتصاد فشار لا پسې زیات کړي. د نبراسکا پوهنتون د افغانستان د څېړنو د مرکز مشر شېر جان احمدزی وايي: "د افغانستان اقتصاد چې اوس په راپورونو کې ښکاري، د رکود پر لور روان دی او وړوکی کېږي. په داسې حالت کې افغانستان ته د نورو کډوالو راتګ به د افغانستان له اقتصاد سره مرسته ونکړي، بلکې منفي اغېزې به یې لا زیاتې شي." نور کارپوهان د افغانستان د اقتصادي وضعیت د بهترۍ لپاره، د سترو پروژو پلي کېدل او له بهر څخه پراخې پانګونې د حل لار بولي. د افغانستان د شنونکو شبکې غړې کېټ کلارک وايي: "اقتصاد په ډېره ټېټه کچه کې دی. یقیناً د افغانستان اقتصاد پانګې سترې پانګې اچونې ته اړتېا لري. لویو پروژو ته، لکه سیمه ییزې پروژې چې ودرول شويدي، لکه ټاپي، چې له مرکزي اسیا څخه برېښنا او غاز د افغانستان له لارې لېږدوي." د ګيلپ سږنۍ سروې ښيي، چې یواځې درې سلنه افغانان فکر کوي چې دوی په ارامۍ سره پخپل موجود عواید ګزاره کوي، اووه سلنه نورو افغانانو ته اوسنی وخت د دندو موندلو ښه فرصت ښکاري او یواځې پنځه سلنه افغانانو ته خپل اقتصادي حالت بهتر بريښي.
|
21.11.2023 صدای امریکا معترضان در ایالت بلوچستان پاکستان، روز دوشنبه ۲۰ نومبر (۲۹ عقرب) مسیر ترانزیت کاروانهای تجارتی را در گذرگاه مرزی چمن-سپین بولدک میان افغانستان و پاکستان مسدود کردند. معترضان که خود را "لغریان" میخوانند، دلیل این اقدام را واکنش اعتراضی به مقررات سختگیرانه از سوی پاکستان برای رفت و آمد قبایل دو سوی مرز خوانده اند. حکومت پاکستان به تازگی تصمیم گرفته است که از این پس هیچ شهروند افغان حق نخواهد داشت که بدون پاسپورت و ویزه وارد آن کشور شود. پیش از این، برای چندین دهه، قبایل دو طرف مرز افغانستان-پاکستان اجازه داشتند که با تذکرۀ افغانستان و شناختی کارت پاکستان از این مسیر، آزادانه رفت و آمد کنند. غوثالله، رهبر معترضان لغری، به صدای امریکا گفت که حکومت پاکستان صدای آنان را نمیشنود و از این رو معترضان مجبور شدند که راه را ببندند. معترضان از پاکستان میخواهند که مانند گذشته به قبایل دو سوی مرز اجازه دهد که با تذکره افغانستان و کارت هویت پاکستانی از مسیر چمن-سپین بولدک رفت و آمد کنند. غوثالله گفت: "هم اکنون تظاهرات در چمن جریان دارد و در نظر داریم که از این پس احتجاج را در کویته هم راه اندازی کنیم." شماری از احزاب سیاسی پاکستان به شمول تحریک تحفظ پشتون در این تظاهرات شرکت کرده اند.
|
20.11.2023 بی بی سی ملګري ملتونه وایي، هر کال نږدې یو اعشاریه ۳۵ میلیونه خلک د ترافيکي پیښو له امله مړه کېږي او ۵۰ میلیونه نور دغو پېښو کې د ټپي کېدو له امله په عمري معلولیت اخته کېږي. ملګرو ملتونو دغه شمېرې د ترافیکي پیښو قربانیانو ته د درناوي نړیوالې ورځې "نومبر ۱۹ مې" په مناسبت خپرې کړي. د ملګرو متلونو سرمنشي انتونیو ګوتېریش وايي " موږ باید په ګډه ټولې هڅې وکړو چې د مخنیوي وړ دې غمیزې مخه ونیسو." بل خوا د سړکونو د خوندیتابه نړیوال رپوټ چې د روغتیا نړیوال سازمان له خوا چمتو شوی کاږي چې، د پنځو کلونو نه تر ۲۹ پورې ډیری ماشومان او ځوانان چې ترافيکي پېښو کې ټپیان کېږي د ټپونو له امله مري. په رټوپ کې راځي چې مخ پر ودې هېوادونو کې دا خلک د ترافیکي پېښو دروند بار ځکه په اوږو وړي چې د تګ راتګ لپاره بایسکل او یا موټرسایکل کاروي. ډېر سرعت، د لارو خرابوالی او ترافیکي قوانینو ته نه پاملرنه د ترافیکي پېښو اصلي لاملونه ګڼل کېږي.
|
20.11.2023 بی بی سی حکومت طالبان درافغانستان به اعلام یک مقام محلی ایالت بلوچستان پاکستان مبنی بر اخراج تمامی مهاجران افغان از این کشور تا «شش ماه آینده»، واکنش نشان داده است. ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان که در قندهار مستقر است، در گفتگو با بیبیسی تصمیم اخراج همه پناهجویان افغان از پاکستان را «غیرقانونی» خوانده و «محکوم» کرد. آقای مجاهد گفت: «اول اینکه اخراج اجباری پناهجویان یک اقدام غیرقانونی است، اقدامی مذموم است، دوم این که اگر مهاجرین افغان به کشور خود، برگردند، امارت اسلامی افغانستان [حکومت طالبان] همکاری خواهد کرد. و آمادگیهایی نیز دارد». جان محمد اچکزی، وزیر اطلاعات بلوچستان روز جمعه در یک کنفرانس مطبوعاتی در کویته گفت: «ما زمینه اخراج همه خارجیهای غیرقانونی را آماده کردهایم و پس از آن موضوع بازگشت همه افغانها خواهد بود». او حکومت طالبان در کابل را متهم به حمایت از شبهنظامیان طالبان پاکستانی کرد و گفت که آنها از خاک افغانستان در پاکستان حملاتی انجام میدهند. آقای مجاهد اما دست داشتن مهاجران افغان در رویدادهای امنیتی در پاکستان را «دور از واقعیت» خواند. این وزیر ایالت بلوچستان گفته است که تا پایان سال جاری میلادی روند اخراج تمام مهاجرین فاقد اسناد را تکمیل میکنند و بعد از آن مهاجران افغان که دارای اسناد اقامت در پاکستان هستند، نیز از این کشور اخراج خواهند شد. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل میگوید بیش از ۳۵۰ هزار نفر به افغانستان بازگشتهاند و شمار افرادی که به مرزها میرسند و نیاز به کمک اضطراری دارند، همچنان رو به افزایش است. در بیانیه این سازمان آمده است که این نهاد، آژانس پناهندگان سازمان ملل و سایر آژانسهای سازمان ملل گزارشهایی دریافت کردهاند که نشان میدهد «پناهندگان ثبتنام شده و سایر افغانهایی که اسناد قانونی دارند نیز تحت فشار ماموران اجرای قانون مجبور به ترک پاکستان هستند.»
|
20.11.2023 دآزادی رادیو د روغتیا نړیوال سازمان، WHO افغانستان ته په لسګونو زره نویو راستانه شویو ته د روغتیایي خدمتونو د رسولو خبر ورکوي. د دې سازمان د افغانستان څانګې نن په خپله اېکس پاڼه یا پخواني ټویټرکې کښلي چې د نومبرمیاشتې تر۱۴ نیټې پورې د روغتیا نړیوال سازمان او د دې سازمان روغتیایي شریکانو ۵۱ زره او ۴۹۱ کسانو ته مختلف روغتیایي خدمتونه رسولي دي. د روغتیا نړیوال سازمان د تیرې پنجشنبې په ورځ ویلي و، په داسې حال کې چې تمه ده، ۱،۳ ملیونه افغانان له پاکستانه بیرته افغانستان ته راستانه شي، دا هیواد د ناروغیو د خپریدو په ګډون له ډیرو روغتیایي خطرونو سره مخ دی. دې سازمان د راستنیدونکو اوه سوه زره کسانو لپاره د اړینو روغتیایي خدمتونو د چمتوکولو لپاره د لس ملیون ډالرو بسپنې غوښتنه کړې وه. پاکستان له خپلې خاورې د بې اسناده افغان کډوالو د په زوره ایستلو لړۍ د نومبرله لومړۍ نیټه رسماً پیل کړې ده.
|
|