تاریخ امروز:
  
  
  
خبر
03.05.2024
رېچارډ بېنېټ: طالبان باید پر خپلو نړیوالو ژمنو ودرېږيجدید
بی بی سی

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د بشري حقونو ځانګړي راپورټر ریچارډ بېنېټ د خپل ماموریت د دوه کلنۍ په مناسبت یوه پیغام کې په افغانستان کې د بشري حقونو حالت ته کتنه کړې.

ښاغلي بېنېټ چې بیا، بیا د بشري حقونو په برخه کې د طالبانو پر چلن نیوکې کړې وايي، هلته د بشري حقونو تر پښو لاندې کېدنې اوس هم له ځواب ویلو پرته دوام لري: "زما او زما د ټیم لخوا د مستندولو، راپور ورکولو او عدالت غوښتلو سره، سره له سزا په خوندي ډول دا سرغړونې دوام لري او د حساب ورکولو درک يې هم نشته".

ښاغلي بېنېټ زیاته کړې، د نجونو او ښځو د حقونو تر پښو لاندې کول یو ځل بیا د ۱۹۹۰ کلونو په څېر د طالبانو اصلي پالیسي شوې. په داسې حال کې چې د بشري حقونو مراعتول یې د پاېدونکې سولې او پرمختګ لپاره حیاتي بللي، خو وايي چې طالبانو د افغانانو بنسټیزې آزادۍ هم تروړلې او د هر ډول سوله‌ييز غږ پورته کولو مخه يې نیولې.

ریچارډ بېنېټ زیاته کړې چې طالبان د کنټرول لپاره تاوتریخوالی کوي او په خلکو کې وېره خپروي. ده دا هم ویلي چې د طالبانو لخوا يې په عام محضر کې اعدامونه او بدني سزاګانې هم مستندې کړې.

اقتصادي ستونزې چې مېلیونونه افغانان ورسره مخ دي او فلج شوی بانکي سیستم او کنګل شوې مالي شتمنۍ يې هم یادې کړې چې د ده په ټکو افغانان يې له سختو شرایطو سره مخ کړي.


دی وايي:

"زه له طالبانو غواړم چې د بشري حقونو په برخه کې په خپلو نړیوالو وجایبو عمل وکړي او نړیواله ټولنه په دوامدار ډول د طالبانو لخوا د بشري حقونو وضعیت ښه کېدو په خاطر فشار راوړي. بشري حقونه نباید یوازې د افغانستان په سیاسي اجنډا کې وي بلکې باید اصلي اجنډا وي"

د طالبانو حکومت که څه هم د ښاغلي بېنېټ دغو تازه څرګندونو ته غبرګون نه دی ښوولی، خو په تېرو دوو کلونو کې يې دا رد کړې چې ګواګې دوی دې بشري حقونه تروړي او د نجونو پر زده کړو د بندیزونو په اړه يې ویلي چې دا لنډ‌مهالي دي.

له دې وړاندې ملګرو ملتونو بیا بیا د طالبانو پر حکومت غږ کړی چې خپل مکلفیتونه وپېژني او بشري حقونو ته درناوی وکړي.

تېره اونۍ امریکا هم په یوه نړیواله کلنۍ ارزونه کې په افغانستان کې د بشري او په تېره د ښځو د حقونو د حالت لا خرابېدو ته اندېښنه ښوولې ده، خو د طالبانو وياند ذبيح الله مجاهد ورته په غبرګون کې ويلي وو چې "د افغانستان خلک ټول مسلمانان دي او د اسلامي شريعت له مخې يې حقونه ټاکل شوي او خوندي کېږي."


 
03.05.2024
مخترع و فیزیکدان افغان از ولایت دایکندی برنده جایزه «مبتکر سال ۲۰۲۴» بریتانیا شدجدید
بی بی سی

شکردخت جعفری از ولایت دایکندی در مرکز افغانستان توانست که جایزه «مبتکر سال ۲۰۲۴» (دینامک اوارد) بریتانیا را بدست آورد.

شکردخت

او در گفتگو با بی‌بی‌سی هدف از برگزاری این جشنواره را تشویق زنان در بخش فناوری، بازرگانی و علوم عنوان کرد، و گفت هدف تقدیر از کسانی است که کار قابل توجه در این زمینه‌ها کرده باشند.

او گفت که گروه رسانه‌ای «پلاتنیوم» امسال در بخش مرکزی و جنوب غربی بریتانیا این برنامه را برگزار کرده بود که از طرف مرکز فناوری دانشگاه ساری در بریتانیا او نامزد جایزه مبتکر سال و در نهایت برنده آن شد.

خانم جعفری گفت که امیدوار است برنده شدن او، تشویقی باشد برای زنان و دختران افغان که تحت حاکمیت طالبان شرایط سختی را سپری می‌کنند و همچنین امیدوار است که شرکتش به نام تروانویو(TRUEinvivo) بتواند برای تولید انبوه دستگاه پرتو درمانی اختراع شده‌اش، سرمایه گذاری پیدا کند.

خانم جعفری در سال ۱۳۹۸ توانست که دستگاه «دوزسنج» ثبت تششعات پرتو درمانی سرطان را در بریتانیا ثبت کند. او که خودش تجربه مبارزه با سرطان دارد و پدرش در اثر این بیماری جان داده است،‌ امیدوار است که اختراعش روزی به صورت گسترده برای درمان بیماران سرطانی در سراسر جهان استفاده شود.


 
03.05.2024
یوناما: د داعش د تېرو درېیو میاشتو بریدونو ۳۶ ملکي افغانان وژليجدید
دآزادی رادیو

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو سیاسي استازولي یوناما وايي، په تېرو درېیو میاشتو کې په افغانستان کې د داعش د بریدونو له امله ۳۶ ولسي وګړي وژل شوي او ۱۱۸ نور ټپیان شوي دي.

یوناما دا خبره په خپل تازه راپور کې کړې. دغه راپور، په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ پر مهال د بشري حقونو د وضعیت په اړه یې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د ورکړل شوي ماموریت پر بنسټ جوړ کړی دی.

د دغه راپور په یوه برخه کې چې د یوناما د بشري حقونو د څانګې له خوا د ۲۰۲۴ کال له جنوري تر مارچ میاشت پورې موده یې تر پوښښ لاندې ده، په افغانستان د بېلابېلو پېښو له امله د ملګي مرګ ژوبلې په اړه هم معلومات خپاره شوي دي.

د راپور له مخې، د روان کال د جنورۍ له ۶مې تر ۱۱مې پورې یوازې په کابل ښار کې د درېیو بمې چاودنو له امله لږ تر لږه ۷۹ ملکي وګړو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.

په راپور کې راغلي دي چې د جنوري په شپږمه د کابل په دشت برچي کې د ولسي وګړو د سپرلیو په یو موټر کې د ځای پر ځای شويو موادو د چاودنې له امله له ۲۰ ډېر کسان مړه او ټپیان شول.

دغه شان د جنورۍ په ۹مه د کابل په «الوخېلو» سیمه کې د طالبانو حکومت د زندانونو ادارې اړوند په یو موټر کې د ځای پر ځای شوي ماین چاودنې درې تنه ووژل او ۱۳ نور یې ټپیان کړل.

په راپور کې د جنوري په ۱۱ مه د دشت برچې په یو سوداګریز مارکیټ کې د شوې چاودنې په اړه چې د قربانیانو شمېر یې لږ ترلږه ۲۴ کسان ښودل شوی و او بڼه یې لا هم نه ده روښانه شوې، هم اشاره شوې ده.

یوناما ویلي په دې ټولو چاودونو کې ملکي وګړي په نښه شوي دي.


 
03.05.2024
اداره طالبان می‌خواهد مرکز لوژستکی منطقه‌ای ایجاد کندجدید
صدای آلمان

وزیر تجارت طالبان گفته است که با قزاقستان و ترکمنستان در مورد ایجاد یک مرکز لوژستکی در غرب افغانستان توافق کرده است تا این کشور جنگ‌زده به بزرگ‌ترین مرکز لوژیستکی برای صادارات منطقه تبدیل شود.

نورالدین عزیزی، سرپرست وزارت تجارت طالبان، بعد از دیدار مقامات سه کشور در هفته گذشته در کابل، به خبرگزاری رویترز گفت که تیم‌های تخنیکی آن‌ها ظرف دو ماه یک توافقنامه کتبی را در مورد برنامه‌های رسمی این مرکز لوژستیکی تدارک خواهند دید و هر سه کشور در این مرکز سرمایه‌گذاری خواهند کرد.

به دلیل کاهش کمک‌های خارجی به افغانستان و متضرر شدن اقتصاد این کشور وابسته به زراعت از خشک‌سالی‌های متواتر، اداره طالبان که تاهنوز از سوی جامعه بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده است، با مشکلاتی در تمویل پروژه‌های انکشافی و جلوگیری از رکود بیشتر اقتصادی مواجه است.

عزیزی گفت که مرکز لوژستیکی مورد نظر بخشی از تلاش‌های گسترده برای استفاده از موقعیت استراتژیک افغانستان است که زمانی یک گذرگاه تجاری در مسیر جاده ابریشم میان جنوب و مرکز آسیا بود و با کشورهای چین و ایران هم مرز مشترک دارد.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

عزیزی گفت: «بر اساس گفتگوهای ما، یک مرکز لوژستیکی در ولایت هرات ایجاد خواهد شد که می‌تواند شمال آسیا را به جنوب آسیا وصل کند.» او افزود که روسیه در سال‌های آینده میلیون‌ها تن نفت خود را به کشورهای جنوب آسیا به خصوص پاکستان خواهد فروخت و اداره طالبان تلاش دارد که این صادرات از طریق این مرکز در افغانستان صورت بگیرد.

عزیزی تصریح کرد: «هر سه کشور همه تلاش‌های شان را به خرج داده‌اند تا ادعای افغانستان را به عنوان نقطه اتصال ثابت کنند.»

عزیزی با ابراز این که اداره طالبان به صادرات نفتی روسیه چشم دوخته است، افزود: «رسیدن به پاکستان از طریق افغانستان بهترین گزینه است». او گفت که قزاقستان نیز برنامه‌ریزی می‌کند تا کالاها را از طریق هرات به بازارهای جنوب آسیا صادر کند.

وزیر تجارت قزاقستان در یک بیانیه به خبرگزاری رویترز گفته است که کشورش می‌خواهد سرک‌ها و یک خط آهن را از طریق افغانستان برای اتصال با جنوب آسیا و حوزه خلیج توسعه دهد و این مرکز به عنوان یک نقطه لوژستکی مهم عمل خواهد کرد.

او در این بیانیه توضیح داد که ایجاد این مرکز توسعه خدمات چندگانه به شمول انتقال محموله‌ها توسط لاری‌ها به این بندر خشکه را مساعد می‌سازد، جایی که محموله‌ها دسته‌بندی شده و از مسیر خط آهن شمال-جنوب به بنادر دریایی خلیج، پاکستان، اقیانوس هند و سرانجام به هند انتقال خواهند یافت.

عزیزی گفت که ظرفیت اولیه این مرکز لوژيستکی یک میلیون تن نفت خواهد بود. اما او تاریخی را ذکر نکرد که چه زمانی این مرکز آماده فعالیت می‌شود.

حکومت ترکمنستان به سوال‌های خبرگزاری رویترز در این رابطه پاسخ نگفته و روسیه نیز تا حالا چیزی نگفته است.

پاکستان که شریک بزرگ تجاری افغانستان است و قراردادهای منطقه‌ای را در بخش انرژی امضا کرده است، نیز به سوال‌های رویترز در این رابطه تا حالا پاسخ نگفته است.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب دویچه وله دری تماشا کنید!

اسلام آباد در سال‌های اخیر روابط پرتنشی با اداره طالبان داشته و همواره اداره طالبان را به پناه دادن به شورشیان پاکستانی متهم کرده است، اما طالبان این اتهامات را رد کرده اند.

عزیزی گفت که طالبان با مقامات چین نیز در مورد ایجاد یک سرک در دهلیز واخان گفتگو می‌کنند که افغانستان را با چین وصل خواهد کرد. او ابراز امیدواری کرد که با ایجاد چنین جاده‌ای، یک مسیر تجارتی میان ایران و چین از طریق افغانستان مهیا شود. او افزود که مقامات وزارت تجارت افغانستان به تازگی برای آموزش به چین فرستاده شده اند.


 
03.05.2024
اماراتو کې د شدید باران له کبله دفترونه او ښوونځي تړل شويجدید
دامریکا غږ

په متحده عربي اماراتو کې د بې ساري بارانونو او سیلاب دوه اوونۍ وروسته، د پنجشبنې په ورځ مۍ دوهمه (غوايي ۱۳) د شدید باران د یوې بلې څپې له کبله دفترونه او ښوونځي تړل شوي دي.

د هوا پېژندنې ملي ادارې وویل چې طوفاني باد او باران تېره شپه د تیلو د زیرمو لرونکي دغه بډای هېواد کې دوام درلود او په ځینو سیمو کې په ځايي وخت د سهار تر اتو بجو، تر ۵۰ ملي مترو باران ورېدلی دی.

دغه باران د دوبۍ د نړیوال هوايي ډګر او شاوخوا سیمو کې د سیلاب سبب شوی او یو شمېر پروازونه لغوه شوي دي.

د اماراتو او فلای دوبۍ هوايي شرکتونو مسافرو ته د پروازونو د ځنډېدو په اړه خبرداری ورکړی او ډیر حکومتي دفترونه او ښوونځي تړل شوي دي.

وروستی باران د اپریل ۱۶ د شاوخوا ۲۵۰ ملي مترو باران له کچې څخه کم وو. په تیر ځل باران کې د اماراتو ډیرې سیمې اوبو لاندې کړې وې، په زرګونو پروازونه لغوه شوي او له کبله یې لږ تر لږه څلور کسان مړه شوي وو.

د پنجشنبې په ورځ، په خپرو شویو تصویرونو کې د دوبۍ او شاوخوا ځینو سیمو کې پر سرکونو پرېښودل شوي موټرونه لیدل کیږي چې اوبو لاندې کړي دي.

له دې یوه ورځ وړاندې په سعودي‌ عربستان کې هم د سختو بارانونونو له کبله سرکونه او کورونه له اوبو لاندې شوي او په ډیرو سیمو کې ښوونځي تړل شوي وو.

د ساینس پوهانو یوې ډلې تېره اونۍ وویل چې په عربي هېوادونو کې وروستي شدید بارانونه د انسان په لاس د تیلو د سونګ له کبله د نړیوالې تودوخې لوړوالی دی.

په متحده عربي اماراتو کې د تیرې میاشتې باران ددغه هېواد په تاریخ کې ساری نه درلود چې له کبله یې په ګاونډي عمان کې لږ تر لږه ۲۱ تنه مړي شوي وو.


 
03.05.2024
سویدن از افزایش جنایات ناشی از نفرت علیه یهودیان گزارش دادجدید
صدای امریکا

حکومت سویدن روز پنجشنبه دوم می (۱۳ ثور) با نشر گزارشی گفته است که از هفتم اکتوبر تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی ۱۱۰ مورد جنایات ناشی از نفرت علیه یهودیان در آن کشور ثبت شده است.

شورای ملی جلوگیری از جرایم در سویدن گفته است که گراف چنین جرایم در آن کشور در مقایسه با همین محدودۀ زمانی در سال قبل پنج برابر افزایش یافته است. بر اساس یافته‌های این نهاد، حدود ۲۰ درصد شکایات و موارد ثبت شده حاوی "نوعی اشاره به حملات حماس...یا خشونت‌های پس از آن در غزه" است.

جان لوندگرن، سارنوال در شورای ملی جلوگیری از جرایم در سویدن، با نشر بیانیه‌ای گفت: "این موارد شامل شعارها و بیانات ضد یهودی در تظاهرات و نیز تهدید افراد بر اساس پیشینۀ یهودی است که به خاطر اقدامات اسراییل در غزه مقصر دانسته شده اند."

پس از حملات حماس در هفتم اکتوبر سال گذشته بر اسراییل که به گفتۀ مقام‌های اسراییلی منجر به کشته شدن ۱۱۷۰ نفر شد، اسراییل در یک اقدام تلافی‌جویانه حملات تهاجمی گسترده را در نوار غزه آغاز کرد، حملاتی که به گفته وزارت صحت غزه، تا حالا کم و بیش ۳۴۶۰۰ کشته، که اکثر آنان زنان و کودکان اند،‌ برجا گذاشته است.

این حملات سبب واکنش گستردۀ جهان و حملات یهودستیزانه یا اسلام‌ستیزانه در اکثر کشورهای جهان شده است.

شماری از محصلان حامی مردم فلسطین در برخی دانشگاه‌های معتبر ایالات متحده از چندی به اینسو تظاهرات و تحصن را برپا کرده اند که صدها تن از این معترضان از سوی پولیس بازداشت شده اند.

در واکنش، گروه‌هایی از محصلان به طرفداری از اسراییل تظاهرات را بر پا کرده و مواردی از برخورد و رویارویی میان این دو گروه معترض مخالف نیز گزارش شده است.